Hier vind je filmtips en opdrachten bij het domein Communicatie.
Binnen het domein Communicatie leren leerlingen binnen betekenisvolle en authentieke situaties teksten te begrijpen, teksten te produceren en gesprekken te voeren in het Nederlands om doelgericht te communiceren, gevoelens te uiten en om te denken en te leren. Ze leren taal creatief te gebruiken en ontwikkelen inzicht en vertrouwen in zichzelf als taalleerder. Ook krijgen ze ruimte om te experimenteren met taal en op zoek te gaan naar hun eigen stijl en voorkeuren. Leerlingen leren kritisch om te gaan met informatie door bronnen te verkennen op bruikbaarheid en kwaliteit.
Bron: SLO Definitieve conceptkerndoelen Nederlands, 2025.
Wist je dat...
...we een overzicht hebben gemaakt van alle handige apps, tutorials en handleidingen voor extra ondersteuning bij de opdrachten?
Kijken
Schrijf een gedicht geïnspireerd op een korte film
In het kort
De leerling kijkt een korte film, schrijft op basis daarvan een gedicht en experimenteert zo met taal.
Kant-en-klaar lesmateriaal
Deze opdracht is uitgewerkt in kant-en-klare lessen bij de films Copyrette, Ga niet naar zee, Grand Tour en Sevilla. Ook is er een algemene les die je aan andere filmfragmenten van jouw keuze kunt koppelen.
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Creatief taalgebruik.
Maak een reclame met een maatschappelijke boodschap zonder geluid en geschreven tekst
In het kort
De leerling maakt zonder geluid een reclame met een maatschappelijke boodschap en oefent daarmee het overbrengen en herkennen van een boodschap in beeld.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeelden van reclamefilmpjes met een maatschappelijke boodschap, zoals van SIRE
smartphones of tablets
eenvoudige montage-app, bijvoorbeeld CapCut of iMovie
Stappenplan
Vraag aan de leerlingen of zij voorbeelden kennen van reclamecampagnes die niet gericht zijn op het verkopen van een dienst of product, maar op het overbrengen van een maatschappelijke boodschap. Waar kun je dit soort campagnes aan herkennen?
Bekijk een paar voorbeelden van dit soort reclamefilmpjes, maar zonder geluid (zet het geluid dus uit). Laat leerlingen goed opletten en bespreek na het kijken hoe de boodschap in beeld overgebracht wordt. Denk bijvoorbeeld aan camerastandpunt, het gebruik van licht en non-verbale communicatie in het acteerwerk.
Verdeel de klas in groepjes en laat ze zonder geluid een reclame met een maatschappelijke boodschap maken. Ze mogen ook geen geschreven tekst gebruiken: ze moeten de boodschap alleen met beeld overbrengen.
Bekijk de filmpjes klassikaal. Laat de groepjes van elkaar raden welke boodschap ze wilden overbrengen. Vraag ze dit te onderbouwen: wat hebben ze gezien dat erop wijst dat dit de boodschap van het filmpje is? Welke manieren zijn het belangrijkst (maak bijvoorbeeld een ranking) bij het overbrengen van een boodschap zonder geluid?
Tip
Op de site van filmeducatieaanbieder Bekijk ‘t vind je een aantal handige tutorials met uitleg over bijvoorbeeld filmkaders en camerabeweging. Of bekijk onze vakpagina voor de kunstvakken voor uitleg en voorbeelden van onder andere camerastandpunt en licht.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Zakelijke genres en onder Overtuigingskracht van teksten.
Lezen
Schrijf een betogende column met behulp van de Leessandwich
In het kort
De leerling onderzoekt een maatschappelijk onderwerp aan de hand van verschillende teksten en een filmfragment en schrijft daar vervolgens een betogende column over.
Kant-en-klaar lesmateriaal
Deze opdracht is uitgewerkt in kant-en-klare lessenreeksen bij de films Als ik je zie, dan groet ik je, Bruce, De druk en Lost boys, 5 jaar later. Ook is er een algemene lessenreeks die je aan andere filmfragmenten van jouw keuze kunt koppelen.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in dit domein onder Schrijven, en in het domein Taal onder Zakelijke genres en onder Overtuigingskracht van teksten.
Bron
Deze lessenreeksen zijn ontwikkeld door docent Nederlands Furkan Sogut.
Luisteren
Analyseer interviews in documentaires
In het kort
De leerling analyseert fragmenten uit documentaires en verdiept zich daarmee in interviewtechnieken.
Benodigdheden
digibord of scherm
fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer hoorbaar zijn, bijvoorbeeld uit de serie Nettiquette.
fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer níet hoorbaar zijn, bijvoorbeeld uit de serie Van binnen stroomt het of de korte film Giovanni en het waterballet.
Stappenplan
Bespreek met de leerlingen wat open en gesloten vragen zijn. Wat zijn de verschillen en hoe kun je deze vragen herkennen?
Bekijk met de klas een fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer hoorbaar zijn. Laat leerlingen analyseren of de interviewer vooral open of gesloten vragen stelt. Hoe beïnvloeden de vragen welke antwoorden er gegeven worden?
Bekijk vervolgens een fragment uit een documentaire waarin de interviewer niet hoorbaar is. Laat leerlingen afleiden welke vragen er vermoedelijk zijn gesteld op basis van de antwoorden die gegeven worden. Zijn dit open of gesloten vragen?
Bespreek klassikaal enkele van deze vragen en laat leerlingen de formulering aanpassen van open naar gesloten vragen of andersom. Bespreek hoe de geïnterviewde uit de documentaire dan zou hebben geantwoord.
Tip
Bespreek ook wat doorvragen betekent en haal een aantal vervolgvragen uit de documentaires. Hoe zorgt de interviewer dat het antwoord de diepte of juist de breedte in gaat? Wat is het verschil hiertussen? Welke vervolgvragen zouden leerlingen willen stellen over wat er in de documentaire gezegd wordt?
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in dit domein onder Gesprekken voeren.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Maak ondertiteling voor doven en slechthorenden
In het kort
De leerling maakt bij een filmscène ondertiteling voor doven en slechthorenden en oefent daarbij met zowel aandachtig luisteren als met de toepassing van spelling en interpunctie.
Benodigdheden
een korte Nederlandstalige scène uit een film of serie
laptops met koptelefoon
optioneel: een ondertitelingsprogramma, zoals YouTube Studio of Amara.org
Stappenplan
Bespreek eerst wat een gehoorbeperking inhoudt en waarom ondertiteling belangrijk is voor doven en slechthorenden. Waar moet een goede ondertiteling aan voldoen? Vraag ook of leerlingen weten wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen ondertiteling voor doven en slechthorenden en ondertiteling van bijvoorbeeld een niet-Nederlandstalige film voor horende kijkers.
Kies een of meerdere fragmenten uit een Nederlandstalige film of serie van maximaal drie minuten. Zorg dat er in het fragment een mix is van dialoog en achtergrondgeluid of muziek.
Geef de leerlingen de opdracht om het fragment te ondertitelen. Laat ze erop letten dat ze de ondertiteling in korte, duidelijke zinnen opschrijven en dat spelling en interpunctie correct is. Ook moeten ze erop letten dat het taalgebruik bij de film of serie past.
Als je tijd hebt, kun je de leerlingen de ondertiteling daadwerkelijk onder het fragment laten zetten. Zo niet, laat de leerlingen dan hun uitgeschreven ondertiteling met elkaar uitwisselen, of verzamel de uitgewerkte ondertiteling en doe de volgende stap klassikaal.
Laat de leerlingen eerst het fragment zonder audio bekijken en de ondertiteling lezen. Daarna bekijken ze het fragment met audio. In hoeverre klopt de ondertiteling met wat er in de film gebeurt? Misschien heeft de leerling wel mooiere ondertiteling gemaakt dan het origineel -- bespreek dit ook! Zijn spelling en interpunctie in de ondertiteling correct?
Tips
Verbind deze opdracht aan taalvariatie en bespreek Nederlandse Gebarentaal (NGT). Bekijk de film Okedoeibedankt, waarin dialogen grotendeels in NGT gevoerd worden. Aan de hand van de les leren de hoofdrolspelers uit de film leerlingen enkele basisgebaren aan.
Laat leerlingen, in plaats van ondertiteling voor doven en slechthorenden, ondertiteling maken in straattaal, streektaal, of het Fries.
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Spelling, formulering, interpunctie en onder Taalvariatie en -verandering.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee van Lotte Visser, cultuurcoach bij Kunstkade.
Spreken
Pitch een prequel of spin-off over een bijfiguur
In het kort
De leerling pitcht een prequel of spin-off over een bijfiguur uit een bestaand verhaal en onderbouwt hoe dit verhaal aansluit bij wat bekend is over het personage en het hoofdverhaal.
Benodigdheden
digibord
laptops of pen en papier
Stappenplan
Bespreek wat prequels en spin-offs zijn, hoe ze samenhangen met het begrip achtergrondverhaal en hoe ze van elkaar verschillen: een prequel speelt zich af vóór het hoofdverhaal en een spin-off werkt een bijfiguur of subplot uit. Benoem ook waarom prequels en spin-offs gemaakt worden: filmstudio’s kunnen zo verder bouwen op het succes van een eerdere film.
Laat leerlingen een bijfiguur uit een boek of film kiezen waarvoor zij een prequel of spin-off bedenken. Leg uit dat ze hier een korte presentatie over gaan geven waarin ze een panel van studiobazen moeten overtuigen. Kies bij elke pitch drie tot vijf leerlingen die studiobazen moeten spelen en moeten bepalen of ze geld gaan steken in de film. Laat deze rol rouleren, zodat iedereen pitcht en een paar keer studiobaas is.
Laat leerlingen nadenken waarom mensen deze film zouden willen zien. Waarom is het interessant om meer te weten te komen over dit personage? Wat voegt het nieuwe verhaal toe aan het bekende verhaal?
Laat leerlingen hun pitch uitwerken en oefenen. Geef ze de opdracht hun verhaal te ondersteunen met beeld, bijvoorbeeld een filmposter en castingkeuzes.
Laat de prequels en spin-offs klassikaal presenteren en bespreken. Wat valt op? Welke pitches zijn overtuigend, en hoe komt dat?
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Overtuigingskracht van teksten, en in het domein Literatuur onder Personages.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Maak een fake journaalitem
In het kort
De leerling maakt fake news en onderzoekt daarmee wat bronnen (on)betrouwbaar maakt.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeelden van nieuwsitems
eenvoudige montage-app, bijvoorbeeld CapCut of iMovie
smartphones of tablets
Stappenplan
Laat een paar fragmenten uit journaals zien. Bespreek de kenmerken van een journaal, zoals taalgebruik, decor en kleding en wat het effect ervan is op de betrouwbaarheid. Hoe verschilt een nieuwsitem van berichtgeving die je op sociale media tegenkomt?
Verdeel de klas in groepjes. Geef elk groepje de opdracht om een nepnieuwsitem te maken. Ze moeten dit zo overtuigend mogelijk brengen. Laat de leerlingen voor dit item een kort journaaltekstje schrijven.
Laat de leerlingen hun journaalitem opnemen en eventueel monteren.
Bekijk de filmpjes klassikaal en bespreek: welk filmpje komt het meest betrouwbaar over en waar komt dat door? Wat is geloofwaardig en wat is ongeloofwaardig?
Tip
Laat leerlingen met deze opdracht ook taalvariatie onderzoeken. Laat ze bijvoorbeeld een nepnieuwsitem opnemen in streektaal of straattaal of het Fries. Bespreek het effect van deze taalvariatie op de ervaren betrouwbaarheid.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, digitale geletterdheid, mens en maatschappij
Neem straatinterviews af in streektaal, straattaal of in het Fries
In het kort
De leerling neemt straatinterviews af en verdiept zich in overeenkomsten en verschillen in taal en nieuwsbeleving op lokaal en nationaal niveau.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeelden van nieuwsitems waarin een straatinterview voorkomt
nationale kranten of nieuwssites
eenvoudige montage-app, bijvoorbeeld CapCut of iMovie
smartphones of tablets
Stappenplan
Bespreek wat straatinterviews zijn en laat hier een paar voorbeelden van zien. Leg uit dat straatinterviews vaak afgenomen worden om verschillende meningen te verzamelen en er zo achter te komen hoe er gedacht wordt over een gebeurtenis die in het nieuws is.
Verdeel de klas in groepjes. Elk groepje bekijkt nationale nieuwssites en kiest een nieuwsitem dat ze interessant vinden en dat leeft in hun omgeving.
Geef de leerlingen de opdracht om een eigen nieuwsitem te maken waar een straatinterview onderdeel van uitmaakt. Ze moeten dit nieuwsitem en de straatinterviews in streek-, straattaal of het Fries doen. Geef de groepjes mee dat hun nieuwsitem in ieder geval moet bevatten: een korte introductie waarin ze het onderwerp van het nieuws aankaarten; ten minste twee straatinterviews met mensen die verschillend over dit onderwerp denken; en een korte samenvatting en afsluiting.
Laat de leerlingen hun nieuwsitem met straatinterviews opnemen en monteren.
Bekijk de filmpjes klassikaal en bespreek ze. In hoeverre is het anders om dit te doen in streek-, straattaal of het Fries, dan in Standaardnederlands? Denken de leerlingen dat de meningen die ze verzameld hebben, goed weerspiegelen hoe er in hun omgeving over het onderwerp gedacht wordt? Waarom wel, of waarom niet? Merken zij verschil in hoe lokale en nationale media dit onderwerp behandelen? Welke invloed heeft de gekozen taal(variatie) op de betrouwbaarheid van het verslag? Staat het door deze taalkeuze dichterbij het publiek of verder af?
Tip
Als variant kun je leerlingen vragen om een bestaand nationaal nieuwsitem een-op-een na te maken in een taal of taalvariant naar keuze.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, digitale geletterdheid, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Taalvariatie en -verandering.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee van Okki Poortvliet.
Maak een uitlegfilmpje
In het kort
De leerling maakt een uitlegfilmpje, oefent zo met presentatievaardigheden en komt tot dieper begrip van de lesstof.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeelden van goede uitlegfilmpjes, bijvoorbeeld van NOS Stories
smartphones of tablets
eenvoudige montage-app, bijvoorbeeld CapCut of iMovie
Stappenplan
Bekijk klassikaal een paar voorbeelden van goede uitlegfilmpjes, bijvoorbeeld van NOS op 3.
Bespreek met de leerlingen wat de uitlegfilmpjes zo duidelijk maakt. Hoe is de inhoud opgebouwd? Hoe worden beelden ingezet om die inhoud te ondersteunen? Hoe wordt jouw aandacht als kijker vastgehouden?
Verdeel de klas in groepjes. Laat ieder groepje een onderwerp kiezen uit recent behandelde lesstof. Je kunt bijvoorbeeld denken aan kenmerken van tekstsoorten of aan spellingregels.
Laat de leerlingen nadenken over de inhoud en structuur van hun eigen uitlegfilmpje. Welke filmbeelden zetten ze in om die te ondersteunen? Op wat voor manier?
Laat de filmpjes opnemen en monteren.
Bekijk de filmpjes klassikaal. Laat leerlingen feedback geven op elkaars filmpjes. Hoe duidelijk vinden zij de uitleg? Hoe goed werken beeld en uitleg met elkaar samen? Hoe makkelijk of moeilijk vonden ze het om hun aandacht erbij te houden? Welke filmpjes gaan jullie gebruiken voor het leren en oefenen van de toets over deze lesstof?
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Maak een voice-over
In het kort
De leerling bedenkt een voice-over bij een korte stille film en oefent met spreekvaardigheid en vertelperspectieven.
Benodigdheden
digibord of scherm
een korte stille film, bijvoorbeeld Father and Daughter (duur: 8:31)
laptops of pen en papier
Stappenplan
Bekijk de film klassikaal en bespreek hem kort na.
Laat leerlingen in tweetallen of groepjes een voice-over bedenken voor de film, of een deel ervan. Laat ze een vertelperspectief kiezen voor hun voice-over. In het geval van Father and Daughter kunnen ze bijvoorbeeld kiezen voor het perspectief van de vader, de dochter of van een alwetende verteller. Ze kunnen ook meerdere perspectieven kiezen en onderling verdelen.
Laat de leerlingen hun voice-over(s) uitschrijven. Laat ze daarbij nadenken over welk taal- en stemgebruik past bij het gekozen perspectief. Bied gelegenheid om de voice-overs hardop te oefenen.
Laat groepjes hun voice-over presenteren, met de film op de achtergrond.
Bespreek klassikaal: hoe beïnvloedt de voice-over hoe je de film ervaart? Hoe is het verhaal anders als je vertelt vanuit een bepaald perspectief?
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Literatuur onder Vertelperspectief.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Overtuig als een influencer
In het kort
De leerling maakt een vlog waarin die een product aanprijst en verkent daarmee hoe die spraak en beeld overtuigend in kan zetten.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeelden van reclamevlogs van influencers zoals: Jade Anna (jadeanna), Bankzitters (bankzitters), Kiki Bosman (kikibosman_, kieklola), Noah de Campos Neto (nietnoah), Djamila (meisjedjamila), Zaar Goedemans (zaargoedemans), Nikkie de Jager (nikkietutorials), Rhodé Kok (rhodeekok), Bram Krikke (bramkrikke), Robert Rodenburg (robertrodenburg), Russo (russonl)
smartphones of tablets
eenvoudige montage-app, zoals CapCut of iMovie
Stappenplan
Bekijk klassikaal een paar korte vlogs van influencers waarin zij een product aanprijzen. Bespreek waarom sommige influencers overtuigend zijn. Wat is hun kracht? Hoe gebruiken ze taal, stem en houding om hun kijkers te beïnvloeden?
Laat leerlingen in groepjes een korte influencervideo maken waarin ze een alledaags of nutteloos product overtuigend aanprijzen. Denk bijvoorbeeld aan een paperclip of een pet voor je huisdier.
Laat leerlingen vooraf nadenken over hun doelgroep en over hun stijl: wat is je publiek en hoe spreek je dat aan? Hoe gebruik je mimiek, stem en houding? Hoe zet je jezelf neer als merk?
Laat de leerlingen hun filmpje opnemen en monteren.
Bekijk de vlogs klassikaal. Laat leerlingen elkaar feedback geven: wie overtuigt het meest, en waarom? Hoe dragen stemgebruik, taal, en houding daaraan bij?
Tip
Vraag leerlingen in voorbereiding op deze les welke influencers zij volgen, of vraag ze om zelf een reclamefilmpje van een influencer op te zoeken.
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Overtuigingskracht van teksten.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Gesprekken voeren
Voer een debat aan de hand van een film
In het kort
De leerling debatteert over een maatschappelijk onderwerp dat geïntroduceerd wordt met een film(fragment) en oefent daarbij met het herkennen van impliciete en expliciete argumentatie.
Kant-en-klaar lesmateriaal
Deze opdracht is uitgewerkt in kant-en-klare lessen bij de films Coming In, Het schooladvies, Moffenmeid en Vlekkeloos. Ook is er een algemene les die je aan andere filmfragmenten van jouw keuze kunt koppelen.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Bron
Deze lessen zijn ontwikkeld door docent Nederlands Marieke Landman.
Interview een boek- of filmpersonage
In het kort
De leerling interviewt een personage en komt zo tot dieper begrip van zowel het personage als gesprekstechnieken.
Benodigdheden
digibord of scherm
smartphones of tablets
eenvoudige montage-app, zoals CapCut of iMovie
Stappenplan
Laat leerlingen in drietallen samenwerken. Elk drietal bestaat uit een interviewer, een geïnterviewde die het gekozen personage speelt en een camerapersoon.
Laat leerlingen samen een boek- of filmpersonage kiezen dat geïnterviewd wordt. Laat ze nadenken over waarom ze juist dit personage willen interviewen. Wat willen ze van diegene weten? Willen ze bijvoorbeeld weten waarom dat personage een bepaalde keuze maakte, of hoe het personage een gebeurtenis uit het verhaal beleefd heeft?
Laat de leerlingen interviewvragen opstellen die passen bij het personage en het verhaal. Laat ze ook nadenken over hoe het personage deze zou beantwoorden, gelet op diens persoonlijkheid, motieven en de situatie waarin het personage zich in het verhaal bevindt. Vraag de leerlingen om ook stil te staan bij non-verbale communicatie. Welke houding zou het personage aannemen? Welke gezichtsuitdrukkingen? En hoe brengen ze dit goed in beeld?
Laat de leerlingen hun filmpje opnemen en monteren.
Bekijk de interviews klassikaal.
Bespreek de interviews. Hebben de leerlingen de antwoorden gekregen die ze zochten? Waarom wel, of waarom niet? Wat zegt de non-verbale communicatie van het personage over wat ze (echt) denken, voelen en vinden? Wat hebben leerlingen geleerd over hun personage en hoe denken ze nu over diegene?
Tips
Gebruik deze opdracht om verschillende perspectieven op oorlog te bespreken. Laat leerlingen kiezen uit personages uit bijvoorbeeld De brieven van Mia van Astrid Sy, Thuis draag ik bij me van Cecile Korevaar, Oorlog in inkt van Annemarie van den Brink en Suzanne Wouda of Oeroeg van Hella Haasse. Of gebruik de verfilmingen van Oeroeg, Toen mijn vader een struik werd, of de film De Oost.
Laat leerlingen zich verder verdiepen in interview- en filmtechniek met deze kant-en-klare les van filmeducatie-aanbieder Bekijk ‘t.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Literatuur onder Personages.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee van filmeducatie-aanbieder Bekijk ‘t.
Verfilm een dialoog
In het kort
De leerling verfilmt een dialoog uit een boek en krijgt zo inzicht in personages en gespreksdynamiek.
Benodigdheden
digibord of scherm
een kort filmfragment voor de uitleg over shots, zoals dit fragment uit The Dark Knight (duur: 4:56)
een korte dialoog (10–20 gesproken zinnen) uit een boek of verhaal
smartphones of tablets
eenvoudige montage-app, zoals CapCut of iMovie
Stappenplan
Bekijk het fragment uit The Dark Knight en leg uit wat een shot is: een ononderbroken camera-opname. Meestal worden in een scène meerdere shots gebruikt, waarbij de camera van standpunt wisselt. Het voorbeeldfragment begint met een ruimer shot waarin beide personages en de omgeving zichtbaar zijn, met daarna shots waarin afwisselend het gezicht van de ene en dan weer de andere gesprekspartner in beeld worden gebracht. Ook als hetzelfde personage eerst geheel in beeld wordt gebracht en vervolgens in close-up, zijn dat twee verschillende shots.
Laat leerlingen in drietallen samenwerken. Elk groepje bestaat uit twee acteurs en een camerapersoon.
Laat de leerlingen een dialoog kiezen of geef ze er een. Laat ze de tekst eerst oefenen en bespreken wat er precies gebeurt in het gesprek. Wat is de relatie tussen de personages? Wat willen ze van elkaar?
Geef de leerlingen de opdracht om hun dialoog te verfilmen en voor elke zin een nieuw shot te maken. Geen enkel shot mag hetzelfde zijn. Ze moeten dus heel goed nadenken over hoe elk shot de gesproken tekst ondersteunt. Filmen ze het personage dat spreekt, of juist de reactie van degene die luistert? Laten ze een detail uit de omgeving zien, een herinnering van een van de personages, of juist een zorg?
Laat de leerlingen hun filmpje opnemen en monteren.
Bekijk de filmpjes klassikaal. Bespreek hoe spel en beeld helpen om de betekenis van de dialoog duidelijk te maken. Wat hebben leerlingen ontdekt over de personages door de dialoog te filmen?
Tip
Laat leerlingen zich verder verdiepen in filmtechniek met deze kant-en-klare les van filmeducatie-aanbieder Bekijk ‘t.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee van filmeducatie-aanbieder Bekijk ‘t.
Analyseer interviews in documentaires
In het kort
De leerling analyseert fragmenten uit documentaires en verdiept zich daarmee in interviewtechnieken.
Benodigdheden
digibord of scherm
fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer hoorbaar zijn, bijvoorbeeld uit de serie Nettiquette.
fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer níet hoorbaar zijn, bijvoorbeeld uit de serie Van binnen stroomt het of de korte film Giovanni en het waterballet.
Stappenplan
Bespreek met de leerlingen wat open en gesloten vragen zijn. Wat zijn de verschillen en hoe kun je deze vragen herkennen?
Bekijk met de klas een fragment uit een documentaire waarin de vragen van de interviewer hoorbaar zijn. Laat leerlingen analyseren of de interviewer vooral open of gesloten vragen stelt. Hoe beïnvloeden de vragen welke antwoorden er gegeven worden?
Bekijk vervolgens een fragment uit een documentaire waarin de interviewer niet hoorbaar is. Laat leerlingen afleiden welke vragen er vermoedelijk zijn gesteld op basis van de antwoorden die gegeven worden. Zijn dit open of gesloten vragen?
Bespreek klassikaal enkele van deze vragen en laat leerlingen de formulering aanpassen van open naar gesloten vragen of andersom. Bespreek hoe de geïnterviewde uit de documentaire dan zou hebben geantwoord.
Tip
Bespreek ook wat doorvragen betekent en haal een aantal vervolgvragen uit de documentaires. Hoe zorgt de interviewer dat het antwoord de diepte of juist de breedte in gaat? Wat is het verschil hiertussen? Welke vervolgvragen zouden leerlingen willen stellen over wat er in de documentaire gezegd wordt?
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in dit domein onder Luisteren.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee uit de Film Wijze Waaier van de filmhubs.
Schrijven
Schrijf een advertentie over een voorwerp dat een personage is kwijtgeraakt
In het kort
De leerling schrijft een advertentie op basis van een scène uit een film en oefent hierbij met het herkennen en toepassen van kenmerken van dit tekstgenre.
Benodigdheden
digibord of scherm
voorbeeldadvertenties, bijvoorbeeld van een loket gevonden voorwerpen bij een gemeente of van de website van de NS
korte film of filmfragment waarin een personage iets mist of kwijtraakt, zoals een privéfoto in badpak in Het Internet (duur: 7:00), halterstang en -schijven in Kippenkracht (duur: 12:00) of menstruatieproducten in Vlekkeloos (duur: 15:00)
laptops of pen en papier
Stappenplan
Bespreek klassikaal aan de hand van de voorbeelden wat de kenmerken zijn van een goede advertentie. Denk bijvoorbeeld aan een precieze beschrijving van wat je zoekt en de reden waarom het belangrijk voor je is. Zet dit op een rijtje op het bord, of laat leerlingen dit voor zichzelf noteren.
Bekijk samen de korte film of het filmfragment. Laat leerlingen tijdens het kijken letten op wat de hoofdpersoon verliest, wat dit voor diegene betekent, en waarom die het (terug) zou willen.
Geef de leerlingen de opdracht om een advertentie te schrijven vanuit het perspectief van het personage dat iets mist of is kwijtgeraakt, met als doel het (terug) te vinden. Ze moeten dus opletten welke woorden ze gebruiken, want die moeten passen bij het personage en de tijd waarin de film zich afspeelt.
Laat leerlingen hun advertentie uitwisselen met een klasgenoot en feedback geven aan de hand van het lijstje dat jullie aan het begin van de les gezamenlijk hebben opgesteld.
Bespreek de advertenties klassikaal. Kunnen de personages met deze advertenties vinden wat zij zoeken?
Tips
! Laat de leerlingen een advertentie schrijven voor een waarde zoals vrijheid en daarmee reflecteren op wat die precies inhoudt, waarom die belangrijk is en wat de gevolgen zijn als je die verliest. Bekijk de themapagina Oorlog en vrijheid voor filmtips die je hiervoor in kunt zetten.
! Laat de leerlingen een contactadvertentie schrijven voor een personage uit een historische bron en reflecteer op taalverandering. Een leuke bron hiervoor is het Instagram-account @liefdevantoen, waarop je liefdesadvertenties uit 1840-1940 kunt vinden.
! Laat de leerlingen een advertentie schrijven vanuit het perspectief van het verloren voorwerp. Die voorwerpen zijn dus op zoek naar hun eigenaar.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in het domein Taal onder Zakelijke genres, en in het domein Literatuur onder Personages.
Bron
Deze opdracht is gebaseerd op een lesidee van Eline van Diggelen.
Schrijf een betogende column met behulp van de Leessandwich
In het kort
De leerling onderzoekt een maatschappelijk onderwerp aan de hand van verschillende teksten en een filmfragment en schrijft daar vervolgens een betogende column over.
Kant-en-klaar lesmateriaal
Deze opdracht is uitgewerkt in kant-en-klare lessenreeksen bij de films Als ik je zie, dan groet ik je, Bruce, De druk en Lost boys, 5 jaar later. Ook is er een algemene lessenreeks die je aan andere filmfragmenten van jouw keuze kunt koppelen.
Samenhang met leergebieden: Burgerschap, mens en maatschappij
Ook te vinden bij
Je vindt deze opdracht ook terug in dit domein onder Overtuigingskracht van teksten, en in het domein Communicatie onder Lezen en onder Schrijven.
Bron
Deze lessenreeksen zijn ontwikkeld door docent Nederlands Furkan Sogut.