-
180-gradenregel
Bij de 180-gradenregel loopt een denkbeeldige lijn tussen twee personages. Zolang de camera aan dezelfde kant van de lijn blijft, voelt het logisch voor de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film Lady Bird (2017).
Als de camera over de lijn gaat, kan dat verwarrend zijn. Soms kiezen filmmakers er bewust voor om deze regel te breken. Dit doen ze bijvoorbeeld om een gevoel over te brengen, in actiescènes, droomscènes of emotionele momenten in het verhaal. Het fragment uit The Dark Knight (2008) is een voorbeeld waarin de 180 graden regel wordt doorbroken.
360 graden shot (ook: arc shot, 360 graden pan)
Een 360 graden shot is een soort camerabeweging waarbij de camera helemaal rondom zijn as draait: 360 graden dus. Bekijk het fragment uit de film Clownwise (2023) voor een 360-graden panbeweging.
Ontdek meer over camerabewegingen in deze (Engelstalige) video:
A
Acteur
Een acteur speelt een personage in een film of serie. Hervoor gebruikt de acteur vaak een tekst (een scenario of script) die door een scenarioschrijver is geschreven. Met zijn lichaam en stem, oftewel: door middel van zijn spel, geeft de acteur vorm aan het personage. Dit spel bestaat uit verschillende aspecten. Bijvoorbeeld mimiek (gezichtsuitdrukking), gebaren en beweging, lichaamshouding, een handeling; of door stemvolume, accent, klankkleur, intonatie, beklemtoning, timing en emotie.
Een bepaalde keuze in aspecten van spelvormgeving kan leiden tot een bepaalde speelstijl, bijvoorbeeld method acting. Omdat de camera de acteur van dichtbij in beeld kan brengen en je als kijker het personage dus dicht op de huid zit, ziet acteren voor een camera er net iets anders uit dan acteren in een theater.
In deze video van de webserie 'Wat kijk je nou?' wordt uitgelegd hoe dat werkt, acteren voor een camera.
Aerial shot
Een aerial shot is een camerastandpunt waarbij een situatie op de grond vanuit een hoog punt gefilmd wordt. Bijvoorbeeld vanaf een hoog gebouw naar beneden, of vanuit een helikopter of door middel van een drone. Met een aerial shot krijgt de kijker overzicht van een situatie. Een aerial shot is tegelijk een extreem long shot. Bekijk het aerial shot uit de Indiase thriller Ratanpur uit 2018.
Alwetende cameravoering
Bij de alwetende cameravoering heeft de camera de functie van een alwetende verteller. De alwetende verteller is een vorm van een vertelperspectief. Anders dan bijvoorbeeld een point-of-view shot van de personele verteller, kent en vertelt de alwetende verteller het verloop van het verhaal, als een soort buitenstaander, zonder er meestal zelf deel van uit te maken. De alwetende verteller is dus vaak geen personage in het verhaal zelf. Om de camera als alwetende verteller in te zetten, oftewel als ‘alwetende cameravoering’, wordt gebruik gemaakt van camera-afstand, kaders, beweging, of focus, om meer informatie over wat er is gebeurd of staat te gebeuren aan de kijker te geven. Bekijk de volgende scène uit de horrorfilm It Follows (2014). Kun jij aanwijzen wanneer er sprake is van een point-of-view van een personage en wanneer er sprake is van alwetende cameravoering? En waar zie je dat dan aan?
Ambiguous space
Een ambiguous space (vertaald ‘ambigue ruimte’) betekent dat een situatie in een film opzettelijk verwarrend of desoriënterend is vormgegeven. Voor de kijker is niet duidelijk wat de verhoudingen zijn tussen objecten, personages en de ruimte om hen heen; ook is niet duidelijk in wat voor soort ruimte het object of het personage zich bevindt. Ambiguous space kan op verschillende manieren worden vormgegeven: bijvoorbeeld door camerabewegingen of -standpunten, belichting, spiegels, of door middel van objecten. Ambiguous space is vaak dus het resultaat van een samenspel tussen cameravoering, licht en mise-en-scène. Bekijk een voorbeeld van ambiguous space in deze scène uit de film Black Swan (tot 00:50). Kun jij aanwijzen met welke middelen de ambiguous space in deze film is vormgegeven?
Animatiefilm
Bij een animatiefilm worden stilstaande tekeningen, maar bijvoorbeeld ook poppen, beeldje voor beeldje, oftewel frame voor frame, opgenomen en afgespeeld, waardoor de illusie wordt gewekt dat ze bewegen. Dit kan zowel analoog als digitaal. De persoon die de tekeningen animeert oftewel tot leven wekt, heet een animator. Tekenfilms zijn een vorm van animatie, maar ook stop motion.
Bekijk de wisebit: hoe werkt een animatie?
Animator
Zie: Animatiefilm
Antagonist
Een antagonist is een soort personage. De antagonist is de tegenstander van de hoofdpersoon, oftewel de protagonist. Een antagonist is vaak, maar niet altijd, een personage met slechte eigenschappen of de ‘slechterik’. De Joker in de Batman-films is een goed voorbeeld van een antagonist t.o.v. protagonist Batman.
Art department
Het art department is het onderdeel van de filmcrew dat zich richt op de aankleding van alles wat zich voor de lens van de camera afspeelt, het production design. Onder het art department vallen onder andere het decor, kostuums, haar en grime (make-up), props of rekwisieten. Het art department staat onder leiding van een production designer, die de visie van de regisseur vertaalt naar het production design. Art directors zijn ook onderdeel van het art department, maar zijn verantwoordelijk voor de praktische uitvoering van de ideeën van de production designer. De films van de Amerikaanse regisseur Wes Anderson hebben een kenmerkende eigen stijl, waarbij het production design bepalend is. Bekijk de trailer van de film The Grand Budapest Hotel (2014). Welke elementen van het production design vallen je op?
Production designer is een van de studierichtingen van de Nederlandse Filmacademie. Bekijk deze video waarin studenten vertellen over hun opleiding production design.
Art house film / -cinema
Een arthouse film is een soort film die artistiek gezien afwijkt van mainstream commerciële films. Vaak zijn arthouse films wat experimenteel, zowel wat betreft het verhaal als de vormgeving. Arthouse films richten zich vaker op een wat kleiner publiek, maar dat betekent niet dat ze niet ook heel succesvol kunnen zijn. Een goed voorbeeld van zo’n succesvolle arthouse film is Parasite van de Koreaanse regisseur Bong Joon-Ho, of Los Reyes De Mundo van de Colombiaanse regisseur Laura Mora Ortega. Bekijk de trailer van 'Los Reyes del Mundo (2024).
Axial cut
Een axial cut is een cut waarbij de camera naar een object toe beweegt tussen shot 1 en shot 2. De positie van de camera verandert alleen qua afstand, terwijl de hoek hetzelfde blijft. Deze scene uit Jaws (1975) is een goed voorbeeld van een axial cut. (Afspelen tot 01:16).
Auteurstheorie
Auteurstheorie is een theorie die ontstond in Frankrijk na de Tweede Wereldoorlog. Volgens de auteurstheorie is de regisseur de belangrijkste creatieve persoon is bij het maken van een film: hij is de auteur, nog meer dan bijvoorbeeld de scenarioschrijver die de dialogen schrijft. Als meerdere films van een regisseur dan ook nog eens een artistieke (‘persoonlijke’) visie delen, dan noem je deze films ‘auteursfilms’. De films van Wes Anderson hebben een hele duidelijke eigen vormgeving, vooral wat betreft het production design, het spel en de cameravoering en worden daarom wel als ‘auteursfilms’ gezien.
Kritiek op de auteurstheorie is er ook: zo zijn er ook mensen die zeggen omdat film bij uitstek door heel veel verschillende mensen gemaakt wordt, er geen sprake kan zijn van 1 enkele maker van wie de unieke visie wordt uitgedragen.
B
Beschikbaar licht
Beschikbaar licht komt van lichtbronnen die zichtbaar zijn in een shot of scène, zoals straatlantaarns, daglicht of andere lampen die daar staan. In de film Toni_with_an_i (2019) komt het beschikbaar licht van de laptop.
Blockbuster
Een blockbuster is een succesvolle film met goede verkoopcijfers. Een voorbeeld van een blockbuster is de film Avatar (2009).
C
Camera-afstand
De camera-afstand is de afstand van de camera ten opzichte van dat wat gefilmd wordt. Deze bepaalt hoeveel van het onderwerp dat gefilmd wordt zichtbaar is in het beeld. De term 'camera-afstand' suggereert dat de camera fysiek dichterbij of verder weg staat van het onderwerp, dus wordt verplaatst. Maar het veranderen van de camera-afstand kan ook door bijvoorbeeld in- of uit te zoomen met de lens. Met de camera-afstand kun je verschillende kaders maken: bijvoorbeeld iets in close-up, in een medium shot of een long, wijd- of totaal-shot tonen. Bekijk de (Engelstalige) video over de verschillende soorten shots die je kunt maken door iets van dichtbij of juist veraf te filmen.
En wil je meer lezen over dit onderwerp camera-afstand? Bezoek de pagina afstand en kadrering.
Camerabeweging
Camerabeweging is de beweging die de camera maakt in beeld. Er zijn verschillende soorten camerabewegingen. 1. een horizontale beweging, oftewel een pan (van panorama); 2. een verticale beweging, oftewel een tilt; 3. een camera die fysiek door de ruimte heen beweegt en bijvoorbeeld een personage volgt via een tracking- of dollyshot; 4. een camera die 'los' door de ruimte heen beweegt, vanuit de hand gefilmd (handheld) en 5. een camera waarbij de lens beweegt, zoals bij in- en uitzoomen. Bekijk de (Engelstalige) video over verschillende soorten camerabeweging.
En wil je meer lezen over dit onderwerp camerabeweging? Zie de pagina beweging voor meer informatie.
Camera operator
De camera operator bedient de camera's waarmee de film wordt vastgelegd. De camera operator zorgt ervoor dat de camera op de juiste manier beweegt en de beelden scherp blijven, op aanwijzingen van de Director of Photography (DoP). Waar de Director of Photography creatief verantwoordelijk is voor het camerawerk en nauw samenwerkt met de regisseur, is de camera operator dus vooral verantwoordelijk voor de technische bediening van de camera's.
Camerastandpunt
Het camerastandpunt is de hoek van waar uit de camera een onderwerp filmt, b.v. van boven of juist van beneden gefilmd. Er zijn veel verschillende soorten camerastandpunten: vogelstandpunt, neutraalstandpunt, kikvorsstandpunt of gekanteld standpunt (oftewel een 'Dutch angle'). Bekijk de (Engelstalige) video over verschillende soorten camerastandpunten (in deze video 'angles' oftewel 'hoeken' genoemd).
Let op! Vaak wordt voor het woord camerastandpunt ook wel het woord -perspectief gebruikt. Omdat het woord perspectief ook vaak gebruikt wordt om aan te geven dat je b.v. 'iets vanuit het perspectief van een ander bekijkt', kiezen we hier voor het woord standpunt.
Wil je meer lezen over de verschillende soorten camerastandpunten? En een kijkopdracht doen? Bekijk de pagina standpunt voor meer informatie
Cast
Als je het over de cast hebt, heb je het over alle acteurs en actrices in film. Maar dat kunnen ook dieren zijn! De cast zijn dus alle personen die in beeld verschijnen en een rol spelen. De personen achter de camera, die er dus voor zorgen dat alles technisch en organisatorisch op rolletjes verloopt, noem je de crew. En dan is er ook nog de casting: dat is eigenlijk een soort auditieproces waarin acteurs voor een film geselecteerd worden.
Cinematografie
Een verhaal vertellen op film gaat niet alleen om het vastleggen van de actie in beeld en geluid. Het gaat ook om hoe de beelden worden vastgelegd. In de film- en tv-wereld heet dit cinematografie, wat letterlijk betekent: 'schrijven met licht'.
Cinematografie is dus de kunst van het visueel vertellen van een filmverhaal. Cinematografie omvat de keuzes op het gebied van alle visuele elementen in beeld: zoals belichting, compositie, camerabeweging, camerastandpunten, of je de film analoog (op filmrollen) of digitaal opneemt, lenskeuzes, scherptediepte, zoom, focus, kleur en filters.
Cinema vérité
Cinéma vérité is een stijl van filmen die voortkomt uit documentaires, maar ook bij fictiefilms wordt toegepast. Bij de cinéma vérité-stijl ligt de nadruk op een rauwe, ongefilterde en ongestileerde indruk van de werkelijkheid zoals die is, zonder te veel visueel in te grijpen of te verfraaien. Vaak met een camera die, vanuit de hand gefilmd, dicht bij de actie staat. Deze stijl wordt gebruikt om een authentiek en onbewerkt beeld van de wereld te geven. Bekijk het voorbeeld van de Franse cinéma verité-documentaire 'Chronique d'un été' uit 1961.
Clair-obscur (ook: chiaroscuro)
Clair-obscur of 'chiaroscuro' is een sterk contrast tussen licht en donker in het shot, waarmee een spannend en dramatisch lichtbeeld ontstaat. Clair-obscur vindt zijn oorsprong in de schilderkunst van de barok: onder andere de schilder Caravaggio, maar ook Rembrandt maakten veel gebruik van het clair-obscur. In film werd clair-obscur voor het eerst veel toegepast in de films van het Duits expressionisme en in film noir. De Netflix-serie 'Ripley' (2024) maakt veel gebruik van clair-obscur (vol met verwijzingen naar de Italiaanse barok).
Cliffhanger
Een cliffhanger is een spannend slot van een scène, waarbij het niet duidelijk is hoe het verhaal afloopt. Op deze manier wordt de kijker nieuwsgierig gemaakt naar het vervolg, bijvoorbeeld naar de volgende aflevering van een tv-serie of de sequel van een film. Bekijk de cliffhanger aan het einde van de film Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest (2006)
Close-up
Bij een close-up vult een detail of een klein deel van het onderwerp het kader, bijvoorbeeld om de nadruk te leggen op gezichtsuitdrukkingen of details. Bijvoorbeeld in deze scène uit de film Her (2013).
Bekijk deze video met meer voorbeelden van close-ups (Engelstalig).
Meer weten over close-ups en kadrering? Bekijk de pagina afstand en kadrering voor meer informatie.
Colorist
Een colorist past in de post-productiefase van het maken van een film de kleuren van het beeld aan. De colorist is dus verantwoordelijk voor de kleurcorrectie en zorgt ervoor dat de kleuren in de film goed bij de sfeer passen dat ze helder zijn en passen bij het beeld. In Nederland wordt dit beroep vaak gewoon 'colorist' genoemd, maar soms vind je hem ook terug als 'kleurcorrectie-specialist'. Bekijk deze Engelstalige video over het beroep van colorist.
Componist
Een componist componeert of schrijft de muziek voor een film. De componist werkt samen met de regisseur om te zorgen dat de muziek past bij de sfeer en emoties in de film. Bekijk deze Engelstalige video waarin componist Hans Zimmer uitlegt hoe hij de muziek componeerde voor de film 'Dune' (2021).
Geinteresseerd in het componeren van muziek voor film? De Nederlandse Filmacademie in Amsterdam heeft een Master-opleiding 'Composing for Film'. Bekijk deze video voor meer informatie.
Compositie
Compositie kan twee dingen betekenen: 1. een muziekstuk geschreven door een componist (zie: componist) of 2. de ordening, plaatsing of groepering van de onderdelen van de vormgeving tot een beeldend geheel. Je herkent deze definitie waarschijnlijk wel van het kunstvak Beeldend. Een filmische compositie gaat dan over hoe filmische elementen (zoals mise-en-scène en production design maar ook belichting en cameravoering) geordend worden in het beeld. Deze ordening van filmische elementen kan bereikt worden door het toepassen van verschillende vormgevingsprincipes, zoals balans of disbalans, scherpe of zachte lichtcontrasten, kleur- en vormeigenschappen, of beweging en ritme. Bekijk deze Engelstalige video over de onderdelen waarmee je een filmbeeld kan componeren.
Computer-generated imagery (CGI)
CGI oftewel Computer Generated Imagery zijn digitaal, door middel van computersoftware geproduceerde beelden of onderdelen in het beeld. CGI maakt het mogelijk om beelden te creëren die met analoge technologie niet makkelijk te maken zijn. Bekijk 'French Roast' (2023) voor een voorbeeld van een met CGI geproduceerde korte animatiefilm.
Continuïteit
Continuiteït is het logisch ervaren van een handeling in tijd en ruimte in de montage van een film, van shot naar shot. Bijvoorbeeld: als iemand in het eerste shot van een scène op straat loopt met in de linkerhand een paraplu, dan moet deze persoon volgens de regels van de continuïteit in het volgende shot de paraplu ook in de linkerhand hebben. Houdt de persoon in het volgende shot de paraplu opeens in de rechterhand vast, dan heet dat een continuïteitsfout. Contuïteit is ontzettend belangrijk in actiescènes, zodat de verschillende, elkaar snel opvolgende handelingen, goed en logisch te volgen zijn voor de kijker. Bekijk een scène uit de film Mad Max Fury Road (2015) voor een voorbeeld.
En zijn continuïteitsfouten altijd fout? Bekijk deze Engelstalige video en oordeel zelf.
Continuïteitsmontage
Continuïteitsmontage is een manier van monteren waarmee tijd en ruimte in de film een logisch geheel vormen. Het idee is dat de kijker zich op deze manier helemaal kan overgeven aan de werkelijkheid zoals die in film gepresenteerd wordt, hoe fantastisch of onmogelijk die werkelijkheid ook is - denk bijvoorbeeld aan een fantasy- of sciencefictionfilm. Continuïteitsmontage zou zo zorgen voor een duidelijk, logisch, volgbaar en gestructureerde verhaal waar de kijker zich in kan verliezen. Het doel van continuïteitsmontage is de montage als het ware 'onzichtbaar' te maken: waarmee wordt bedoeld dat het de kijker minder opvalt dat hij eigenlijk kijkt naar verschillende shots die aan elkaar geknipt en geplakt zijn. Continuïteitsmontage is ontstaan in Hollywood aan het begin van de 20e eeuw en is de meest gebruikte montagestijl in commerciële Hollywoodfilms. Belangrijke onderdelen van continuïteitsmontage zijn: eyeline match, match cuts en de 180-graden regel. Een tegenhanger van continuïteits- (of 'onzichtbare') montage vormen de films van de Russische constructivisten aan het begin van de jaren 1920. In deze films werd juist de nadruk gelegd op opvallende manieren van monteren, niet om een logisch verhaal te vertellen waarin je je als kijker kon verliezen, maar om heftige emoties op te roepen of om bepaalde politieke standpunten te verduidelijken. Bekijk deze Engelstalige video over continuïteitsmontage.
Contrast
Contrast is een eigenschap van de vormgeving die verwijst naar opvallende visuele verschillen die helpen om verschillende objecten of delen van één object van elkaar te onderscheiden. Bijvoorbeeld om een tegenstelling te laten zien, een interne spanning te visualiseren of gewoon om een mooi beeld neer te zetten. Contrast kan bereikt worden door kleur, vorm, maar ook licht en donker en is een onderdeel van de compositie. Bekijk deze Engelstalige video over hoe je door middel van contrast een tegenstelling in iemands leven kunt verbeelden.
Crane / crane shot
Een crane is een technisch hulpmiddel waarmee een camera ingewikkelde bewegende shots kan maken. Een crane heeft wieltjes en een arm die ver omhoog, omlaag en opzij bewogen kan worden. Hierdoor kan hij zowel horizontaal als verticaal bewegen. Bijvoorbeeld als de camera eerst dicht bij een personage staat en in één vloeiende beweging naar boven zweeft. Een shot met een crane noem je simpelweg een crane shot. Kijk hier voor een voorbeeld uit de film 'Once Upon a Time in Hollywood (2019).
Credits
Met de credits worden zowel de openingstitels als de aftiteling van een film bedoeld. Naast de titel van de film worden niet alleen schrijver, regisseur, alle cast en crew maar ook alle betrokken organisaties en bedrijven genoemd. Sommige openingscredits zijn prachtig vormgegeven en bijna kunstwerken op zichzelf. Bekijk deze video met een top 10.
Crew
Met de crew worden de personen bedoeld die er voor zorgen dat alles technisch en organisatorisch op rolletjes verloopt bij een filmproductie. De crew zijn als het ware de personen achter de camera, in tegenstelling tot de cast, waarmee de personen bedoeld worden die in beeld verschijnen en een rol spelen in een film.
Cross-cutting
Cross-cutting is een techniek waarbij verschillende acties of momenten die binnen het verhaal plaatsvinden, naast elkaar of door elkaar heen worden gemonteerd, in één sequentie. De meeste cross cuts worden gebruikt om grootschalige gebeurtenissen te laten zien die zich op verschillende locaties afspelen. De afstand tussen deze verschillende locaties kan kort zijn, bijvoorbeeld in hetzelfde gebouw, of juist ver uit elkaar, zoals op totaal verschillende planeten. Of soms zelfs in verschillende tijdperken. Het belangrijkste idee is om de kijker meerdere perspectieven van verschillende locaties (en dus soms verschillende tijden) te laten zien. Bekijk dit voorbeeld uit de film 'The Godfather' (1972).
Meer voorbeelden van cross-cutting bekijken (en andere montagetechnieken)? Bekijk deze Engelstalige video.
Cut
Een cut is een soort overgang tussen het ene en het andere shot. Een cut verbindt het einde van het ene shot met het begin van het volgende shot. In veel gevallen gebeurt dit met een zogenaamde 'harde' cut, wat betekent dat het laatste frame van het eerste shot direct gevolgd wordt door het eerste frame van het volgende shot. Bekijk deze Engelstalige video over cuts en overgangen.
Meer weten? Bekijk de pagina overgangen.
Cutaway
Een cutaway is een shot dat de actie onderbreekt door kort een andere handeling, object of persoon te laten zien, waarna je weer terugkeert naar het oorspronkelijke shot. Bijvoorbeeld om iets te benadrukken of gelijktijdige gebeurtenissen te laten zien. Bekijk een voorbeeld van een cutaway in de deze scène uit de film 'A Beautiful Mind' (2001).
Meer weten? Check de pagina overgangen.
Cutting-on-action
Cutting-on-action is een montagetechniek waarbij je van het ene shot naar een ander shot snijdt, waarbij de handeling in beeld logisch doorloopt, zonder dat je als kijker doorhebt dat er een cut plaatsvindt. Cutting-on-action is een voorbeeld van continuïteits- of onzichtbare montage. Bekijk deze scène uit The Matrix (1999) voor een voorbeeld van cutting-on-action.
D
Decor
Het decor is de omgeving waarin de film zich afspeelt. In de film The Grand Budapest Hotel (2014) is het kleurrijke hotel het decor.
Decorbouwer
Een decorbouwer bouwt de sets waar de scenes worden opgenomen, regelt materialen en doet reparaties als het decor tijdens de opnames kapot gaat. Bekijk hier hoe het hotel uit de film The Grand Budapest Hotel (2014) wordt opgebouwd.
Decoupage
Decoupage is het knippen van een filmscène in meerdere shots. The Battleship Potemkim (1925) was een van de eerste film waarin de maker de scene knipt in verschillende shots.
Deep focus
Bij deep focus zijn alle elementen in beeld, dichtbij en ver weg, tegelijkertijd scherp. Hierdoor kan de kijker zelf kiezen waar hij naar willen kijken, in plaats van dat hun aandacht naar één scherp punt wordt geleid. Deep focus is te zien in het fragment uit de film Dunkirk (2017).
Diegetisch geluid
Diegetisch is alles wat hoort bij de wereld van de film, denk aan de locaties, geluiden, ruimtes en de personages. Elk geluid dat afkomstig is uit een bron in de wereld van de film wordt diegetisch geluid genoemd. Achtergrondmuziek, een vertelstem of geluidseffecten die niet uit de wereld van de film lijken te komen zijn non-diegetisch geluid. Luister naar het diegetische geluid in de film Amour (2012).
In de film Up (2009) hoor je non-diegetisch geluid.
Direct cinema
Direct cinema is een manier van documentaire maken, waarbij de echte wereld zo goed mogelijk werd vertoond, zonder invloed van de filmmaker. Direct cinema kwam op in de VS in de jaren '60. Een voorbeeld van direct cinema is de film Primary (1960), waarin John F. Kennedy wordt gevolgd.
Director of photography
Een director of photography bepaalt hoe de film eruitziet. Hij of zij bepaalt het licht, kiest de camera, bepaalt de instellingen en zorgt dat alles in beeld goed staat. De director of photography werkt samen met de regisseur om de film precies zo te maken zoals de regisseur dat wil. Bekijk hier hoe de Nederlandse director of photography Hoyte van Hoytema werkt.
Distributeur
Een distributeur zorgt ervoor dat een film bij bioscopen, televisie, streamingsdiensten of winkels terechtkomt en dat de film door zoveel mogelijk mensen gezien kan worden. Ook helpen ze met het promoten van een film.
Documentaire
Een documentaire is een film die de wereld waarin we leven onderzoekt en vastlegt. Een documentaire maakt gebruik van echte gebeurtenissen en echte mensen. Een voorbeeld van een documentaire is de film The game (2020)
Dogma 95
Dogma 95 is een Deense filmbeweging die in 1995 werd gestart door de regisseurs Lars von Trier en Thomas Vinterberg. Deze regisseurs wilde meer nadruk leggen op de acteurs en echte verhalen. Zij stelden daarom een aantal regels op. De dogma 95-regels zijn als volgt: Er moet worden gefilmd op locatie. Rekwisieten en decors mogen niet worden toegevoegd aan de locatie. Het geluid mag nooit los van de beelden worden geproduceerd. De camera moet handheld zijn. De film moet in kleur zijn. Speciale belichting en filters zijn verboden. De film mag geen oppervlakkige actie (zoals moord) bevatten. Genrefilms zijn niet acceptabel. De regisseur wordt niet in de credits vermeld. De film Idioterne (1997) is een voorbeeld van een Dogma 95 film.
Dolly zoom
Een dolly is een speciale kar op rails waar de camera op staat. Hierdoor kan de camera op een soepele manier meebewegen met het filmen. Een dolly wordt vaak gebruikt om naar een actie toe of ervan af te bewegen. Bij een dolly zoom wordt z'n beweging gecombineerd met een zoom in de tegenovergestelde richting. De dolly beweegt naar het personage toe terwijl tegelijkertijd wordt uitgezoomd. Dit zorgt voor een duizeligmakend effect. Bekijk dit effect in het fragment uit de film Charlie's angles (2000).
Draaiboek
Het draaiboek, script en scenario worden vaak door elkaar gebruikt. In een script/scenario wordt beschreven wat er in de film te zien en te horen is. Een draaiboek is een beschrijving van technische details en aanwijzingen voor een opname.
Driepuntsbelichting
De driepuntsbelichting is een lichtopstelling. Deze opstelling wordt veel gebruikt tijdens het filmen om personages of onderwerpen zo voordelig mogelijk te belichten. De drie lichtbronnen die hierbij worden gebruikt zijn het hoofdlicht, invullicht en tegenlicht. De sterkste lichtbron is het hoofdlicht, die de aandacht van de kijker richt. Het invullicht verzacht het contrast tussen licht en schaduw. Terwijl het tegenlicht wordt gebruikt om het onderwerp van de achtergrond te onderscheiden.
Dubbing (of nasynchronisatie)
Dubbing (of nasynchronisatie) is het toevoegen van stemmen na het filmen. Meestal wordt hiermee bedoeld dat de stemmen van de acteurs op het scherm worden vervangen door stemmen in een andere taal.
Dutch angle
Dutch angle is een shot waarbij de camera zijwaarts is gekanteld waardoor er een schuine horizon is. Dit creëert vaak een effect van verwarring, gevoel van controleverlies en onbalans. Bekijk dit effect in de scene uit Mission Impossible (1996)
Duits expressionisme
Na de eerste wereldoorlog kwam in film de Duitse expressionistische beweging op. Deze filmbeweging werd gekenmerkt door het gebruik van overdreven decors, sterke contrasten met dramatische schaduwen, gekantelde standpunten en ambiguous space. Deze kenmerken zijn terug te zien in de film The cabinet of Dr. Caligari (1920).
E
Editen
Editen is het proces van het selecteren, knippen, rangschikken en samenvoegen van de filmbeelden tot een film. Dit wordt gedaan in de post-productie door de editor. De meest eenvoudige vorm van editen is de straight cut, maar er zijn veel andere manieren om van het ene shot naar het andere te gaan. Door de juiste overgangen te editen creëren filmmakers het juiste ritme, tijdsbeleving in de film, de verhaallijn en de betekenis. Meer hierover weten? Bekijk de video van Studiobinder.
Editor
Een editor is de persoon die de verschillende filmbeelden en geluiden samenvoegt in de postproduction. Hij of zij zorgt ervoor dat de film een goed verhaal vertelt door de volgorde van de beelden en geluiden te kiezen, ook voegt hij of zij visual effects en overgangen toe.
Elliptical editing
Bij elliptical editing worden delen van een gebeurtenis weglaten, waardoor een onderbreking (ellips) in het verhaal ontstaat. Dit is te zien in de film Batman begins (2005).
Establishing shot
Het establishing shot is het eerste shot van een scène. Dit shot toont vaak de omgeving of situatie en laat zien waar de belangrijke personen en objecten staan in de scène. Dit zorgt ervoor dat de kijkers de situatie waarin de scene zich afspeelt begrijpen. Dit is te zien in de film the shawshank redemption (1994).
Experimentele film
Experimentele films zijn films die niet gemaakt volgens de regels van populaire films. Deze films zijn te herkennen aan het ontbreken van een verhaal en het experimenteren met technieken. Een voorbeeld van een experimentele film is de film 43# (2017) van Joost Rekveld.
Extern licht
Extern licht komt van een lichtbron die buiten de scène staat en de aanwezige lichtbron in de mise-en-scène versterkt. Externe lichtbronnen zorgen voor betere controle over de lichtomstandigheden. Dit is te zien in het fragment uit de film the big sleep (1946).
Extreem close-up
Bij een extreem close-up vult een detail van het onderwerp het hele beeld. Als het onderwerp een gezicht is, toont de opname slechts delen ervan, zoals de ogen of lippen. Dit is te zien in het shot uit de film little miss sunshine (2006).
Extreem long shot
Bij een extreem long shot is het onderwerp heel klein in beeld gebracht en wordt het omringd door de omgeving. De omgeving staat centraal. Dit is te zien in het shot uit de film Lawrence of Arabia (1962).
Eyeline match
De eyeline match is een manier van editen waarbij je als kijker te zien krijgt waar een personage naar kijkt. Meestal wordt dit gebruikt wanneer een personage naar iets buiten het scherm kijkt en de volgende shot laat zien waarnaar wordt gekeken. Eyeline matches helpen om continuïteit te creëren. Dit. iste zien in het fragment uit de film Back to the future (1985).
F
Fade - in
Een fade-in is een beeldovergang, waarbij een shot langzaam opkomt en helder wordt. Bekijk de eerste 10 seconden van de film The Godfather (1972) voor een fade-in.
Fade-out
Fade-out is een soort beeldovergang, waarbij een shot langzaam donker wordt. Bekijk de laatste 10 seconden van de film The Graduate (1967) voor een fade-out.
Fast motion
Fast motion is het versneld afspelen van film. Fast motion wordt vaak gebruikt in comedyfilms, maar ook in natuurfilms. Een extreme vorm van fast motion is een time-lapse. In de scene uit de film Baraka (1992) beweegt de natuur in fast motion.
Fast cutting
Fast cutting is het samenvoegen van verschillende korte shots die elkaar snel opvolgen. Fast cutting is een handige manier om in korte tijd veel informatie over te brengen. Het wordt vaak gebruikt om energie, spanning of controleverlies toe te voegen aan een scene. Bekijk de scene uit Lola rennt (1998) voor een voorbeeld van fast cutting.
Fictie
Fictie is een verhaal waarbij de gebeurtenissen niet feitelijk zijn, maar zijn verzonnen. Een voorbeeld is de korte fictie film The black hole (2009).
Film noir
Film noir is een filmgenre uit de jaren 40/50. In dit genre zie je een sombere en negatieve wereld. Het verhaal speelt zich vaak af in een stad en het gaat meestal over een anti-held die worstelt met zijn eigen problemen. The Maltese Falcon (1941) is een klassieke film noir film.
Filmscore
Een filmscore is het muzikale deel van een soundtrack, dat meestal speciaal door een componist wordt gecomponeerd voor de film. Een voorbeeld van een bekende filmscore is de filmscore van de film Amelie (2001).
Filmtheorie
Filmtheorie is een wetenschappelijk manier van kijken naar film waarbij film wordt onderzocht en geanalyseerd aan de hand van theorieën. Specifieke filmtheorieën zijn o.a. de auteurstheorie, de formalistische filmtheorie, de feministische filmtheorie, de marxistische filmtheorie, de psychoanalytische filmtheorie en de structurele filmtheorie. Benieuwd hoe je film kan analyseren? Bekijk onderstaande video.
Fisheye lens
Een fisheye lens is een lens die bijna 180 graden kan tonen. Opnamen die gemaakt zijn met een fisheye-lens zijn altijd vervormd, waardoor het beeld kunstmatig lijkt. Bekijk het effect van een fisheye-lens in het fragment uit de film 'The favorite' (2018)
Flashback
Flashbacks zijn sprongen in de tijd. Tijdens een flashback wordt de kijker mee teruggenomen naar het verleden. Vaak met het doel de situatie in het heden te verklaren of deze een lading mee te geven. Meestal wordt het begin van een flashback duidelijk aangegeven met een opvallende overgang, zoals in de film Ratatouille (2007).
Flash-forward
Flash-forward zijn sprongen in de tijd. Tijdens een flash-forward wordt de kijker meegenomen in de toekomst, zoals in de film Lola rennt (1998).
Focus
De term focus verwijst naar de scherpte of helderheid van iets in een beeld. Als iets scherp is, ziet het er duidelijk uit. Als iets onscherp is, lijkt het wazig en onduidelijk. De focus kan ook veranderen tijdens het filmen. Dit zie je in de shots uit de film Casino Royale (2006).
Freeze frame
Freeze frame is een special effect waarbij de actie even op pauze wordt gezet. Een freeze frame wordt in film vaak gebruikt in combinatie met een voice-over om commentaar te leveren op de gedachten en gevoelens van een personage, zoals in de film the wolf of wallstreet (2013).
G
Gaffer
De gaffer is de lichttechnicus op de filmset. De gaffer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de lichtarrangementen.
Gaze shot
Een gaze shot is een opname waarin een personage naar iets buiten beeld staart. Dit zorgt dat de kijker een kort moment in de positie van het personage wordt geplaatst. We zien bijvoorbeeld een personage plotseling naar de lucht kijken en in het volgende shot een passerend vliegtuig, zoals in het fragment uit de film north by northwest (1959).
Genre
Een genre is soort film die te herkennen is aan specifieke kenmerken. Er zijn veel verschillende genres, maar de bekendste zijn komedie, drama, actie, thriller, horror en sciencefiction. Meer hierover weten? Bekijk de video van Studiobinder.
Geluidseffecten
Geluidseffecten zijn kunstmatige geluiden die in een geluidsstudio worden gemaakt en in de post-productie worden toegevoegd. Met geluidseffecten wordt de impact van het beeld, bij bijvoorbeeld explosies of vuistslagen, versterkt. Geluidseffecten kunnen uit een standaard geluidsbibliotheek worden gehaald, of door een vakman worden gemaakt. Het maken van geluidseffecten heet foley.
Geluidstechnicus
Een geluidstechnicus is verantwoordelijk voor het opnemen van het geluid tijdens het filmen. Hij of zij zorgt ervoor dat de stemmen van de acteurs, geluidseffecten en muziek goed hoorbaar zijn. Meer hierover weten? Bekijk de video van Studiobinder.
Green screen
Green screen is een groene scherm geplaatst op de achtergrond van een shot. Een onderwerp wordt gefilmd met deze groene achtergrond. Vervolgens kan met computertechnologie de groene achtergrond worden vervangen voor een andere achtergrond.
Grime
Grime is make-up die de karaktereigenschappen van een personage benadrukken. Meer hierover weten? Bekijk de video van Studiobinder.
Grip
Een grip is een onderdeel van de film crew. Hij of zij zorgt ervoor dat de camera en het licht goed en veilig geplaatst worden tijdens het filmen. Hij of zij stelt de apparatuur in, bedient kranen en camera's op wielen en zorgt ervoor dat de kabels zo liggen dat niemand erover kan struikelen. De grip werkt vaak samen met de gaffer en de camera operator.
H
Handheld camera
Bij een handheld-opname draagt de cameraman de camera in de hand terwijl hij zich over de set beweegt. Dit zorgt voor schokkerige beelden – een effect dat soms bewust wordt ingezet. Het beeld lijkt hierdoor realistisch en spontaan, maar kan ook duizelingwekkend zijn voor het publiek. Handheld camera's worden vaak gebruikt in documentaire films, zoals de film Jano & Shiro, a brothers journey (2020).
Hair & Make-up artist
Een hair & make-up artist verzorgt het haar en de make-up van de acteurs. Hij of zij zorgt ervoor dat de acteurs er precies zo uitzien als nodig is voor hun rol en controleert het haar en de make-up tussen de opnames door. In de scene uit The Hunger Games (2013) zie je het karakter Effie Trinket, vormgegeven door een hair & make-up artist.
Hard licht
Hard licht is helder licht dat zorgt voor grote contrasten, korte schaduwen en veel details. Mensen zien er vaak minder fraai uit, omdat dit felle en harde licht alles zichtbaar maakt. Dit zie je ook in de scene uit de film Jake defeats sugar ray (1980).
Hoofdlicht
Het hoofdlicht is het helderste en eerste licht dat in elke opname wordt geplaatst, en is het belangrijkste onderdeel van de driepuntsbelichting. Het hoofdlicht leidt sterk de aandacht van de kijker. Wanneer het alleen wordt gebruikt, werpt het ook de sterkste schaduwen. Dit zie je ook in de film No country for old men (2007).
Hoog camerastandpunt
Bij een hoog camerastandpunt filmt de camera iets boven oogniveau. Dit maakt het onderwerp klein en kwetsbaar. In combinatie met een close-up zorgt dit standpunt voor een gevoel van paniek en claustrofobie. Dit zie je ook in de scene uit de film Artificial Intelligence (2001).
Hidden cut
Hidden cut is een overgang waarbij aan het einde van het eerste shot de camera een object beeldvullend in het frame plaatst. Dit biedt de kans om een onopvallende overgang toe te passen. In het volgende shot zoomt de camera uit of beweegt het weg van een object. Dit gebeurd ook in de serie Stranger Things (2016).
Horizonslijn
Een rechte lijn over de horizon die de hoogte aangeeft waarop de camera is gepositioneerd. Afhankelijk van het camera standpunt beweegt de horizonlijn omhoog of omlaag.
High-key lighting
High-key lighting is algemene en heldere uitlichting van de scene. Normaal gesproken wordt het in combinatie met zacht licht gebruikt om een aangename sfeer te creëren. Dit zie je ook in de openingscene van La la land (2016). De scène op de snelweg is helder verlicht met natuurlijke zonlichtaccenten, waardoor de vreugdevolle en energieke sfeer van de dansende menigte wordt versterkt.
I
Insert shot
Insert shot is een shot in een scène die kort de actie vanuit een andere positie laat zien. Dit zie je ook in het fragment uit de film the big lebowski (1998). Het moment van bowlen wordt vanuit verschillende standpunten gefilmd.
Intercutting
Intercutting is een montage techniek waarbij er wordt geschakeld tussen verschillende acties. Dit heet cross-cutting als de verschillende acties gelijktijdig plaatsvinden of parallelmontage als dat op verschillende tijden plaatsvindt. In het fragment uit de film inception (2010) wordt intercutting toegepast.
Invullicht
Het invullicht is een onderdeel van de driepuntsverlichting. Invullicht wordt gebruikt om de sterkste schaduwen, die door het hoofdlicht worden veroorzaakt, te verzachten. In de film La la land (2016) is gebruik gemaakt van invullicht.
Italiaans neorealisme
Het Italiaans neorealisme is een Italiaanse filmbeweging uit de jaren 1940 en vroege jaren 1950. Typisch voor deze filmbeweging zijn de verhalen die gaan over de arme arbeidersklasse, meestal gefilmd op locatie en vaak met niet-professionele acteurs. Italiaanse neorealistische films gaan over de moeilijke economische omstandigheden van het naoorlogse Italië. Een bekende Italiaanse neorealistische film is de film bicycle thieves (1948).
J
Jump cut
Een jump cut is een type overgang tussen twee shots met hetzelfde onderwerp, vanuit dezelfde camerahoeken, waarbij je een sprongetje maakt in de tijd. Er is een stuk van de doorlopende actie weggelaten. Een goed voorbeeld van een jump cut is te zien in Schindler's list (1993).
K
Kader
Een kader is het beeld dat door de camera wordt gefilmd. Het is een uitsnede, er valt een deel buiten beeld.
Kijklijnen
Een denkbeeldige lijn die loopt tussen de ogen van een persoon en het onderwerp of object waar naar wordt gekeken. Kijklijnen trekken de aandacht van de kijker naar specifieke delen van de mise-en-scène. In zeldzame gevallen kan de kijklijn van een acteur direct de lens ontmoeten, waardoor het lijkt alsof het personage de kijker recht in de ogen kijkt.
Kikvorsstandpunt
Bij een kikvorsstandpunt wordt een shot gefilmd vanuit een laag standpunt. Dit standpunt maakt het getoonde object of onderwerp groot en belangrijk. Meestal wordt dit standpunt gebruikt om het dominante onderwerp te benadrukken. Een kikvorsstandpunt is te zien in de film annabelle creation (2017).
Kitchen sink realism
Kitchen sink realism is een term die wordt gebruikt voor een Britse kunst- en filmbeweging uit de jaren 60. Kitchen sink realisme richt zich op het dagelijks leven van de Britse arbeidersklasse. De personages zijn vaak jonge mensen die in huurflats wonen in de arme industriële gebieden in het noorden van Engeland. Up to the junction is een voorbeeld van een kitchen sink realism.
Klassieke Hollywood film
Met de klassieke Hollywood film worden films bedoeld die door de grote filmproductiestudio's in Hollywood zijn gemaakt. Het hoofddoel van een klassieke Hollywoodfilm is om de kijker een verhaal te vertellen, waarin een of meer personages een opeenvolging van problemen ervaren terwijl ze proberen hun doelen te bereiken. Meestal worden de problemen in zulke films opgelost op een manier die tot een "happy end" leidt. Bij de klassieke Hollywood film ligt de nadruk op continuïteitsmontage. Tot de jaren 60 was dit typerend voor Hollywood. De film fly me to the moon is een typisch voorbeeld van een klassieke hollywood film.
Korte film
Een film die korter duurt dan 60 minuten.
Kostuum
Een kostuum zijn de kledingstukken en accessoires die een personage draagt in een film. Het kostuum maakt de persoonlijkheid en de status zichtbaar van het personage. De invloed van het kostuum op het karakter is zichtbaar in het fragment uit de film the devil wears prada (2006).
Kostuumontwerper
Een kostuumontwerper bedenkt, maakt en/of koopt de kleding voor de acteurs. Hij of zij zorgt dat de kleding goed zit en past bij het verhaal en de personages. Meer weten over het werk van een kostuumontwerper? Bekijk de video.
Kuleshov effect
Het Kuleshov -effect is een montage effect gevonden door de Russische filmmaker Lev Kuleshov in 1918. Kuleshov maakte een close-up van een acteur die stil zat zonder gezichtsuitdrukking. Vervolgens monteerde hij verschillende shots voor en na deze close-up. Toen dit aan een publiek werd vertoond, bleek dat het publiek steeds andere gedachtes en emoties had gezien bij de acteur. Kuleshov toonde aan hoe belangrijk montagetechnieken zijn voor de beleving van het publiek. In de video zie je het experiment van Kuleshov.
L
Laag standpunt
Bij een laag standpunt filmt de camera net iets onder oogniveau. Dit standpunt maakt het onderwerp dreigend, zoals in de scene uit de film Pulp Fiction (1994).
La nouvelle vague
La nouvelle vague is een filmbeweging uit de late jaren '50 en '60 die ontstond onder jonge Franse filmcritici. Deze Franse filmcritici gingen films maken als reactie op de traditionele Franse filmindustrie, die naar hun mening niet spontaan en avontuurlijk genoeg was. De filmmakers uit deze groep waren Francois Truffaut, Eric Rohmer, Claude Chabrol, Jacques Rivette en Jean-Luc Godard, die de film Breathless (1960) maakte.
Lap dissolve
Lap dissolve is een overgang tussen shots waarbij het eerste shot eindigt met een fade-out en het tweede shot begint met een fade-in. De shots overlappen iets met elkaar, waardoor er geen tussenscherm te zien is. Een lap dissolve is te zien in de scene uit de film Citizen Kane (1941).
Lens type
Films worden gefilmd met drie verschillende basissoorten lenzen: de normale lens, de groothoeklens en de telelens. Elke soort lens heeft zijn eigen kenmerken en creëert verschillende beelden. Een groothoeklens geeft een breed beeld, een telelens een smaller beeld, waarbij objecten dichtbij lijken en bij de normale lens is het gelijk aan wat het menselijk oog ziet. Meer weten over lenzen? Bekijk de video van Studiobinder.
Lijn
Lijnen zijn een belangrijk onderdeel van de compositie. Objecten of onderwerpen in het frame kunnen lijnen creëren met gebouwen, schaduwen of verschillende kleuren. Meestal zorgen de lijnen dat er een kijkrichting ontstaat voor de kijker. Composities die op verticale of horizontale lijnen zijn gebaseerd, lijken in rust en kracht uit te stralen. Terwijl composities die op diagonale lijnen zijn gebaseerd creëren een suggestie van dynamiek, spanning, onzekerheid of angst. In de scene uit de film The dark knight rises (2012) zie hoe verticale lijnen van het gebouw kracht uitstralen.
Locatie
De locatie is de plaats waar de film wordt opgenomen.
Long shot
Bij een long shot is het hele onderwerp zichtbaar in beeld. Dit shot wordt meestal gebruikt om bewegingen van personages te tonen of om een overzicht van de situatie te geven. Dit is ook te zien in het shot uit de film Mad max: fury road (2015).
Long take
Een long take is een shot dat lang duurt. De gemiddelde lengte van een shot is ongeveer 9 seconden. Als een take langer duurt dan 40 seconden dan is het een long take. De opening van de film Spectre (2015) is een long take.
Losse kadrering
Losse kadrering is een opname met veel ruimte rond het hoofdonderwerp. Losse kadrering benadrukt de bewegingsvrijheid van het onderwerp. Deze kadrering kan worden gebruikt om een gevoel van vrijheid of verlatenheid op te roepen. Dit is ook te zien in het shot uit de film Gerry (2002).
M
Master shot
Een master shot is een ononderbroken shot van een hele scène, meestal gemaakt met een groothoeklens en een long shot. Alle acties uit de scene zijn zichtbaar in het master shot. Dit is te zien in de scene uit de film Jaws (1975).
Marketingmanager
De marketingmanager zorgt voor de promotie van een film. Hij of zij zorgt ervoor dat zoveel mogelijk mensen weten dat de film uitkomt en dat ze naar de film willen gaan kijken.
Match cut
Een match cut is een overgang tussen twee shots die op elkaar lijken. Een kleur, vorm, actie of beweging in het ene shot komt ook terug in het volgende shot. Een voorbeeld van een match cut is te zien in de film the French lieutenant's woman (1981).
Matte shot
Bij een matte shot wordt een speciaal effect gebruikt, waarbij een beeld over een andere beeld heen te leggen. Meestal wordt dit gebruikt om een voorgrond beeld te combineren met een achtergrondbeeld. Tegenwoordig worden deze effecten meestal digitaal gecreëerd met CGI. Een voorbeeld hiervan zie je in het fragment uit de film planet of the apes (1968).
Medium shot
Bij een medium shot is de helft van het onderwerp zichtbaar. Het onderwerp en de omgeving komen even veel in beeld. Dit shot wordt het meest gebruikt in film. Kijk voor een medium shot het shot uit de film the royal tenenbaums (2001).
Method acting
Method acting is een acteertechniek. Acteurs die acteren volgens deze techniek proberen de persoonlijkheidskenmerken die nodig zijn voor de rol in zichzelf te vinden. De acteurs maken gebruik van eigen ervaringen om sterke emoties op te roepen. Meer weten over method acting? Bekijk de video van Studiobinder.
Mindscreen
Een mindscreen is een shot dat laat zien waarover een personage denkt of droomt. Dit is bijvoorbeeld te zien in de film a beautiful mind (2001).
Mise-en-scene
Mise-en-scene is alles wat zichtbaar is in het beeld. Belangrijke aspecten van de mise-en-scène zijn locatie, set, decoratie, rekwisieten, kostuums en de acteurs. Bij mise en scene gaat het grotendeels over het indelen van de ruimte. Een bijzondere mise-en-scene is te zien in de film 2001: A space: odyssey (1968).
Montage
Montage betekent in het Frans 'samenvoegen'. Er zijn 2 verschillende definities:
Een theorie ontwikkeld door Sovjet filmmakers in 1920. De theorie stelt dat shots in film samenhangen en samen een verhaal maken.
In Europa is montage een ander woord voor editen.
N
Narratief
Narratief is het verhaal dat in film wordt verteld. Het verhaal kan volledig verzonnen zijn, gebaseerd op echte gebeurtenissen, of een combinatie van beide. De gebeurtenissen kunnen in chronologische volgorde worden getoond, maar dat hoeft niet.
Negatief
Een negatief is een analoge filmrol. Op de filmrol werd, voordat digitaal gefilmd werd, de film opgeslagen, beeld voor beeld.
Negatieve ruimte
Met negatieve ruimte worden de lege delen in het beeld bedoeld. Door delen van het beeld leeg te laten vallen de onderwerpen die wel in beeld zijn meer op. Dit zie je bijvoorbeeld in de scene uit de film Lost in translation (2003). De achtergrond is leeg, waardoor het personage meer opvalt.
Neutraal standpunt
Bij een neutraal standpunt filmt de camera op oogniveau. Het onderwerp is hierdoor op gelijkniveau met de kijker, zoals in de scene uit de film The truman show (1998).
Niet-realistisch
Met de term niet-realistisch wordt bedoeld dat de objecten en setting van de film niet verwijzen naar de werkelijkheid. Vaak worden zulke niet-realistische settings gefilmd op kunstmatige locaties of speciaal gebouwde sets, zoals bij de film de Wizard of Oz (1939).
Niet-diegetisch
Niet-diegetisch is alles wat niet hoort bij de wereld van het verhaal, maar wel in de film te zien of horen is. Denk bijvoorbeeld aan achtergrond muziek, voice-over, geluidseffecten, titels of visuele effecten. Het geluid in de eerste 30 seconden van de film Harry Potter and the philosopher's stone (2001) is bijvoorbeeld niet-diegetisch.
Normale lens
Dit is een type lens die het meest wordt gekozen door cinematografen, omdat het de minste vervorming produceert. De normale lens lijkt het meest op wat wij mensen zouden zien. Een normale lens is ook gebruikt in de film Tokyo Story (1953).
O
Objectieve camera
Een objectieve cameravoering is een manier van filmen waarbij gestreefd wordt om de actie objectief te tonen. Een objectieve camera staat vaak stil en toont de personages vanaf een bepaalde afstand om de waarneming van de scène door de kijker niet te manipuleren. Dit is te zien in de film Roma (2018).
Off screen
De ruimte die niet zichtbaar is in het beeld, maar die wel bestaat in de wereld van de film. Offscreen ruimte wordt belangrijk wanneer de aandacht van de kijker wordt getrokken naar iets dat niet zichtbaar is in het frame, zoals iemand die naar iets buiten beeld kijkt. Offscreen ruimte wordt veel gebruikt voor spanning in horror- en thrillerfilms. Dit is te zien in film North by Northwest (1959).
Offscreen sound
Een geluid dat wordt gemaakt buiten het beeld, maar die wel wordt gemaakt in de wereld van de film. Een voorbeeld hiervan is te zien in de film Signs (2002).
Omgevingsgeluid
Omgevingsgeluid is geluid dat uit de wereld van de film komt. Het zijn achtergrondgeluiden die normaal aanwezig zijn in een bepaalde scène of locatie, zoals vogels, kantoorgeluiden, verkeersgeluiden etc. Omgevingsgeluid heeft 3 functies in film: het zorgt voor continuïteit tussen shots, voorkomt een onnatuurlijke stilte in film en versterkt de sfeer van de scene. Dit is ook te horen in de openingsscene van de film Dunkirk (2021).
Onscreen
Met onscreen wordt alles wat zichtbaar in het frame bedoeld.
Onscreen sound
Een geluid dat komt van een bron dat zichtbaar is in het beeld.
Opnameleider
Een opnameleider organiseert alles op de filmset. Hij of zij zorgt dat alle spullen op tijd klaarstaan, dat het filmen goed verloopt en zorgt dat alle problemen tijdens het filmen worden opgelost.
Outtake
Outtake is filmmateriaal dat niet wordt gebruikt in de uiteindelijke versie van een film vanwege een technische fout.
Out of focus
Bij out of focus is het gehele beeld onscherp. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt om de ervaring van het personage bij bewustzijnsverlies of bij gebruik van medicijnen/drugs te laten zijn. Dit is bijvoorbeeld te zien in de serie the vampire diaries (2008).
Overlapping action
Overlapping action is een actie die wordt herhaald vanuit een ander standpunt. De actie zie je dus 2 (of meer) keer achter elkaar. Dit zie je ook in het fragment uit de film Police story (1985).
Over-the-shoulder-shot
Een over-the-shoulder-shot is een shot waarbij wordt gefilmd boven de schouder van een personage, waardoor de rug gedeeltelijk te zien is. Bij over-the-shoulder shots identificeert het publiek zich met de persoon wiens rug zichtbaar is. Dit shot wordt veel gebruikt om de interactie tussen personages te benadrukken. Dit zie je ook in het shot uit de film Silver linings playbook (2012).
Overgangen
Een overgang verbindt twee shots met elkaar. Door de juiste overgang te kiezen tussen de shots kan de filmmaker zorgen dat je de overgangen nauwelijks doorhebt. Er zijn verschillende overgangen: harde overgangen, fade-in/out, lap dissolves, match cut, jump cut, hidden cut en wipes. Meer weten over overgangen? Bekijk de video van Studiobinder.
P
Panning
Panning is een beweging van de camera waarbij de camera van rechts naar links (of andersom) beweegt. Een opname waarin een panbeweging plaatsvindt, wordt een pan-shot genoemd. Een panbeweging wordt gebruikt om een overzicht van een scène geven, de aandacht te verplaatsen van het ene onderwerp naar het andere of het volgen van een actie. Een pan die snel genoeg is om het beeld te vervagen, wordt een swish pan genoemd. Een pan waarbij de camera één volledige draai om zichzelf maakt, heet een 360 graden pan. In de scene uit de film The Darjeeling Limited (2007) zijn pan-shots te zien.
Parallel editing
Parallel editing is een techniek waarbij er heen en weer wordt gesneden tussen acties die plaatsvinden op twee verschillende locaties en soms ook op verschillende tijdstippen. De opening van de film Strangers on a train (1951) start met parallel editing.
Plot
Het plot is de structuur van het verhaal in een film. Het gaat hier om de verhaallijn, de rode draad, de opeenvolging van gebeurtenissen en acties. In films wordt ook regelmatig gebruik gemaakt van een plot twist. Dat is wanneer een verhaal een onverwachte wending neemt. Meer hierover weten, kijk onderstaande video.
Point of view
Point of view is het perspectief waaruit het verhaal van de film wordt verteld. Er zijn verschillende vertelperspectieven mogelijk: Het perspectief van het personage, een alwetende verteller (de verteller is niet betrokken bij het verhaal en weet wat er gaat gebeuren.) en een niet-alwetende verteller (de verteller heeft ook beperkte kennis.) In de film It Follows (2014) zien we het perspectief van de alwetende verteller. De camera weet al wat er gaat gebeuren en stuurt de blik van de kijker op wat komen gaat. Een veel gebruikte techniek in horrorfilms.
Point-of-view-shot
Bij de point-of-view-shot staat de camera op de plaats waar de ogen van het personage zich zouden bevinden. Dit heeft het effect dat de kijkers zien wat het personage ziet. Dit soort shots worden gebruikt, zodat de kijker zich emotioneel met een personage kan identificeren. De scene uit de film The wolf of wall street (2013) is een voorbeeld van een POV-shot.
Positieve ruimte
Postieve ruimte is het deel van het beeld dat gevuld is met objecten en mensen. De legen delen om de positieve ruimte wordt negatieve ruimte genoemd. In de scene uit de film Lost in translation (2003) is het beeld voornamelijk gevuld met positieve ruimte.
Postproductie
Dit is al het werk dat wordt gedaan nadat het filmen klaar is. Dit is voornamelijk de montage, maar ook het maken van de soundtrack, special effects en de credits. Meer weten over de post-productie? Bekijk de video van Studiobinder.
Preproductie
Het voorbereiden van de filmopnames wordt preproductie genoemd. Belangrijke elementen van preproductie zijn het samenstellen van een filmcrew, het casten van de acteurs, het creëren van een script, het spotten van locaties, het bouwen van sets, het creëren of verkrijgen van rekwisieten en kostuums en het plannen van speciale effecten. Meer weten over de preproductie? Bekijk de video van Studiobinder.
Producent
Een producent is de persoon die het maken van een film start. De producent is verantwoordelijk voor de financiële en administratieve aspecten van het maken van de film en houdt toezicht op het hele proces. Meer weten over wat de producent doet? Bekijk deze video.
Productie
De productie is het deel van het maakproces, waarbij er opnames worden gemaakt. Het productieproces wordt voorafgegaan door de preproductie en gevolgd door de postproductie. Meer weten over de productie? Bekijk de video van studiobinder.
Production designer
Een production designer bedenkt hoe alles eruitziet in de film. De production designer bedenkt hoe sets, kostuums en rekwisieten eruit moeten zien, werkt samen met de regisseur en andere crewleden en zorgt dat tijdens het filmen alles eruit ziet zoals bedacht. Meer weten over de rol van de production designer? Bekijk de video van studiobinder.
Programmeur
Een programmeur beslist welke films er op een filmfestival, in een bioscoop of op televisie worden vertoond. Op basis van de smaak of interesse van het publiek, bekijkt de programmeur nieuwe films en werkt hij samen met filmmakers.
Protagonist
De protagonist is de hoofdpersoon in een film. De protagonist heeft vaak strijd met de antagonist (de tegenstander). Meer weten over de protagonist in film? Bekijk de video van Studiobinder.
R
Rack focus
Rack focus is een manier van scherpstellen tijdens een opname, waarbij de scherpstelling verandert tijdens het filmen. Een element wordt onscherp en een ander element wordt scherp. Rack focus stuurt hiermee de aandacht van de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film the master (2012).
Reaction shot
Een reaction shot is een korte opname die de reactie van een personage of groep laat zien. Reaction shots zijn vaak cutaways en worden gecombineerd met point-of-view-opnames. Wanneer twee personages met elkaar praten, toont een reaction shot meestal de reactie van het personage dat luistert en niet spreekt, terwijl we het andere personage horen praten. Dit is te zien in het fragment uit de film Jurassic Park (1993).
Rekwisieten
Rekwisieten zijn alle objecten in de mise-en-scene die belangrijk zijn voor het verhaal. Attributen zijn ook objecten binnen de mise en scène, maar hebben geen functie voor het verhaal. Meer weten over rekwisieten? Bekijk de video.
Realisme
Realistische filmmakers zijn geïnteresseerd in wat actueel of echt is. Ze proberen dingen en omstandigheden weer te geven zoals ze werkelijk zijn en streven ernaar de realiteit nauwkeurig na te maken. Realistische films laten het dagelijks leven zien. In de film wordt realisme vaak geassocieerd met sociaal realisme en kitchen sink realism. Een voorbeeld van een realistische film is de film The Florida project (2017).
Realistische setting
Bij een realistische setting worden locaties weergegeven op een manier dat die zo dicht mogelijk bij de werkelijke situatie liggen. Vaak worden echte locaties gekozen als opnamelocaties voor realistische settings, maar het is ook gebruikelijk om speciaal gebouwde sets te gebruiken.
Re-establishing shot
De re-establishing shot vestigt opnieuw de aandacht op de locatie, die eerder getoond was aan de kijkers in het establishing shot. Tussen verschillende close-ups door laten regisseurs soms een re-establishing shot zien om de kijkers een frisse indruk te geven van het totaalbeeld van de scène. Daarnaast worden re-establishing shots vaak aan het einde van een scène gebruikt als een soort afsluiting. Dit is te zien in het fragment uit de film Inception (2010).
Regie-assistent
Een regie-assistent helpt de regisseur met het organiseren van het filmen. Hij of zij zorgt dat alles goed voorbereid is en dat de planning wordt gevolgd.
Rotate
De camera beweegt met de klok mee of tegen de klok in om het onderwerp. Op deze manier draaien helpt om de chaotische sfeer van de setting over te brengen. Het heeft een desoriënterend effect op de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film a beautiful mind (2001).
Ritme
Met het ritme van de film wordt de snelheid waarmee de shots zich afwisselen bedoeld. Dit bepaalt voor de kijker of de actie snel of juist vertraagd aanvoelt. In bijvoorbeeld een vechtscene beleeft de kijker snelheid, dit komt doordat de shots kortzijn en ze zich snel afwisselen. Terwijl in een romantische scene de tijd juist traag lijkt te gaan, dit komt omdat de shot langer duren. Meer weten over ritme? Bekijk de video van Studiobinder.
Ruimte
Ruimte is een onderdeel van de mise-en-scène waarin objecten en personages geplaatst kunnen worden. De ruimte die direct zichtbaar in het beeld is, wordt on-screen ruimte genoemd. De ruimte die wordt gesuggereerd, maar niet zichtbaar is, heet off-screen ruimte.
S
Satire
Satire is een genre waarin de dwaasheden en tekortkomingen van mensen aan de kaak worden gesteld, met de bedoeling om de samenleving te verbeteren. Sartire is vaak te herkennen aan overdrijving, sarcasme en ironie, zoals in de video van de avondshow met Arjen Lubach: Amerika first, Nederland second.
Scene
Een scene is een reeks van shots die samen een actie laten zien. De actie speelt zich af in één tijd en plaats en vaak met dezelfde personages. Verschillende scènes vormen een sequentie. Een sequentie is een soort hoofdstuk van de film. Het einde van een scène wordt vaak aangegeven door een verandering in tijd, actie en locatie. Wil jij weten welke de elementen een scene goed maken? Bekijk de video van Studiobinder.
Scherptediepte
Scherptediepte is de afstand voor de camera waarin alle elementen scherp in beeld zijn. In de scene uit de film The Young Victoria (2009) is te zien hoe de scherptediepte steeds veranderd.
Shallow focus
Bij een shallow focus is een deel van het beeld onscherp. Deze techniek wordt meestal gebruikt om de aandacht van de kijker te richten op de objecten die scherp in beeld zijn. Deze scherpstelling wordt vaak gebruikt bij close-ups, omdat door deze scherpstelling de nadruk wordt gelegd op de emoties van het personage. Dit is ook te zien in het shot uit de film Taxi Driver (1979).
Sequence
Een sequence bestaat uit verschillende scene's die hetzelfde thema hebben. Het is eigenlijk een soort hoofdstuk van de film.
Set
Een set is een filmlocatie die speciaal wordt gebouwd voor een filmopname. Het kan een studiodecor zijn of een speciale constructie die buiten de studio wordt opgezet op een locatie. In de behind-the-scene-video van Spiderman zie je de set waar Spiderman is opgenomen.
Setting
Setting is de tijd en ruimte waarin de actie van een film plaatsvindt. De inrichting en decoratie van de opnamelocatie kunnen veel onthullen over de setting. In de opening scene van Blade Runner 2049 (2017) wordt de setting langzaam aan de kijker onthuld.
Shot
Een shot is een stuk ononderbroken film. De duur van een shot is wisselend: van een fractie van een seconde tot minuten of zelfs uren. Een shot die langer duurt dan ongeveer 40 seconden wordt een long take genoemd. Het shot in de film Carlito's way (1993) is een voorbeeld van een long shot.
Shot reverse shot
Shot reverse shot is een montagetechniek dat afwisselend personages in beeld brengt. Het tweede shot wordt genomen vanuit de tegenovergestelde hoek van het eerste shot. Een voorbeeld van een shot reverse shot is het shot in de film la la land (2016).
Slow cutting
Bij slow cutting worden meerdere langdurende achter elkaar aan gemonteerd. Slow cutting is een manier om het tempo van een film te vertragen. Het wordt vaak gebruikt om kalmte van een actie uit te drukken of om een rustige sfeer over te brengen. De scene star gate uit de film 2001: A space odyssey (1968) is een voorbeeld van slow cutting.
Slow motion
Slow-motion is een montagetechniek waarbij de bewegingen langzamer gaan dan ze in het echte leven zouden gaan. Meestal wordt slow-motion gebruikt om een dramatisch moment in de film te benadrukken. Dit is ook te zien in de film The Darjeeling limited (2007).
Sociaal realisme
Het sociaal realisme is een stroming die zich bezighoudt met sociale thema's zoals onrechtvaardigheid, oorlog en de economische moeilijkheden van het dagelijks leven. In social realistische films worden activiteiten van de gewone werkende mensen vaak als heldendaden weergeven. Een voorbeeld hiervan is de film I, Daniel Blake (2016).
Soft focus
Soft focus is een effect gemaakt met een speciale lens, die ervoor zorgt dat het beeld onscherp wordt, terwijl een gekozen object scherp blijft. Soft focus wordt meestal geassocieerd met romantische sferen. Een voorbeeld van soft focus is te zien in de scene uit de film Lord of the rings: the fellowship of the ring (2001).
Sound designer
Een sound designer ontwerpt en maakt het geluid. Hij of zij zorgt ervoor dat alle geluiden in de film, zoals muziek, effecten en stemmen, passen bij de sfeer en het verhaal van de film. Meer weten over sound design? Bekijk de video van studiobinder.
Soundtrack
Een soundtrack is alles wat hoorbaar is in een film, namelijk de filmmuziek, geluidseffecten en dialoog. Beluister de opening scene van de serie Peaky Blinders (2013), hier hoor je de verschillende elementen van de soundtrack.
Spaghetti Western
Spaghettiwestern is naam voor de westerns gemaakt door Italianen. Deze spaghettiwesterns werden gemaakt in de periode 1965-1975. Een voorbeeld van een spaghettiwestern is de film the good, the bad and the ugly (1966).
Special effects
Special effects zijn technieken die worden ingezet om effecten te bereiken die niet gewoon plaatsvinden. Special effects kunnen live worden gecreëerd of tijdens het montageproces, maar tegenwoordig worden de meeste special effects gecreëerd met behulp van computers.
Statief
Een statief is een camerasteun die bestaat uit drie poten en een flexibele kop. Een camera die aan een vast statief is bevestigd, kan verschillende bewegingen uitvoeren, zoals: panning en tilting. Statieven worden veel gebruikt in film en fotografie om stabiel te kunnen filmen en nauwkeurige bewegingen te maken.
Split screen
Een split screen is een verdeling van het scherm, meestal in tweeën, maar de verdeling kan ook bestaan uit meerdere beelden. Split screen is meestal bedoeld om een gelijktijdige actie aan te duiden. Dit is ook te zien in de film (500) days of summer (2009).
Statisch shot
Een statisch shot is een shot zonder enige camerabeweging waarbij de vaste camera volledig stil blijft. In de meeste gevallen is de camera op een statief gemonteerd. Lange statische shots helpen de kijker om subtiele veranderingen in de mise-en-scène op te merken. Statische shots zorgen voor emoties zoals kalmte, veiligheid, stabiliteit en beklemming. Het gevoel van beklemming wordt benadrukt in de film ''Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles' (1975).
Steadicam
Een steadicam is een houder voor een filmcamera, die de beweging van de cameraman loskoppelt van de camera. Hierdoor kunnen soepele en relatief stabiele opnamen worden gemaakt, zelfs wanneer de cameraman snel beweegt over oneffen oppervlakken. Op deze manier wordt het schokkerige en instabiele gevoel van een handheld camera voorkomen.
Stereotype
Een stereotype is een idee dat mensen hebben over een groep mensen. Vaak is dit idee te simpel en klopt het niet helemaal. Bijvoorbeeld: "Alle Fransen eten elke dag stokbrood." Een stereotype laat niet zien hoe mensen echt zijn, maar gaat over wat anderen denken over een groep. In de film La Haine (1995) wordt het stereotype van de jonge immigrant als crimineel benadrukt. De drie hoofdpersonen — Vinz (Joods), Saïd (Arabisch) en Hubert (Afrikaans) — komen vaak in de problem, ze hebben geen werk en doen dingen die niet mogen. Dit past bij het beeld dat mensen vaak hebben van jongeren uit arme buurten.
Still
Een still is een stilstaand beeld (foto) uit een film. Het is een moment dat wordt vastgelegd tijdens het filmen of later uit de film wordt gehaald.
Stille film
Een stille film is een film zonder opgenomen geluid en gesproken dialoog. In plaats daarvan wordt het verhaal overgebracht met gebaren, overdreven acteerstijlen en tekstkaarten, zoals te zien in het filmfragment uit de Eye Filmmuseum collectie. Het stille filmtijdperk eindigde in de late jaren 1920 met de komst van nieuwe technische systemen voor het opnemen van geluid.
Stop - motion
Stop-motion is een animatietechniek waarbij een object lijkt te bewegen. Het object wordt gefotografeerd, tussen elke foto wordt het object in kleine stappen verplaatst of aangepast. Wanneer de reeks fotos wordt afgespeeld, ontstaat de illusie van beweging of verandering.
Storyboard
Een storyboard is een serie van afbeeldingen die de volgorde van scènes en belangrijke shots schetsen. Het doel van een storyboard is het verbeelden van een film. Een storyboard helpt de regisseur, de cinematograaf en het productieteam om een visueel plan te maken van hoe de film eruit zal zien voordat de opnames beginnen, zodat ze de compositie, timing en overgangen van scènes kunnen plannen.
Strakke kadrering
Bij een strakke kadrering is er in een shot weinig ruimte rond het hoofdonderwerp. Strakke kadrering benadrukt een gebrek aan bewegingsvrijheid en kan daarom worden gebruikt om een beklemmend gevoel over te brengen. Dit is ook te zien in de film Les Fils (2002). Bekijk de eerste 20 seconden.
Studio
Een filmstudio is een omgeving die speciaal gemaakt is voor het maken van een film. Bekijk in de video een speciale onderwaterstudio.
Subjectieve cameravoering
Subjectieve cameravoering is het hanteren van de camera op een manier die de kijker betrekt bij de film. Een subjectieve camera staat in de buurt van de personages, zodat de kijker gemakkelijk de gevoelens of gemoedstoestand van de personage meekrijgt. Meestal is de camera ook veel in beweging, zodat het net lijkt alsof je er zelf als kijker bij de actie in de film betrokken bent. Een subjectieve cameravoering is te zien in de film Enter the void (2009).
Surrealisme
Een Europese filmstroming uit de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw. De films zien eruit als een droom. Het is niet logisch en er gebeuren vreemde dingen die niet in het echte leven kunnen gebeuren. Surrealistische films willen je laten voelen en nadenken, niet alleen een verhaal vertellen. Een belangrijke film die wordt geassocieerd met de surrealistische beweging is Un Chien Andalou (1929) van Luis Buñuel en Salvador Dalí.
Suspense
Suspense is spanning in een verhaal of film. Het is het gevoel dat er iets spannends gaat gebeuren, maar je weet nog niet wat. Dit maakt dat je op het puntje van je stoel zit, omdat je wilt weten hoe het afloopt. Een goed voorbeeld van een film met suspense is de film Lovefield (2008).
Swish pan
Een swish pan is een snel uitgevoerde panbeweging die het beeld doet vervagen. De swish pan begint en eindigt meestal met de camera in rust en fungeert vaak als een overgang zonder een knip. In de film Whiplash (2014) is een swish pan te zien.
T
Tegenlicht
Het tegenlicht is een onderdeel van de driepuntsbelichting. Het wordt achter het onderwerp geplaatst, tegenover de camera, maar hoog erboven, zodat het licht niet direct in de camera schijnt. De belangrijkste functie is om het onderwerp te scheiden van de achtergrond door de randen ervan te benadrukken. Dit is te zien in het fragment uit de film Some like it hot (1959).
Telelens
Een telelens is een lens op de camera waardoor onderwerpen dichterbij de camera lijken. Met andere woorden: verre objecten voor de camera worden vergroot. Meer weten over lenzen? Bekijk de video van Studiobinder.
Tilting
Tilting is een verticale beweging van de camera. Functies van tilt-shots zijn: Het introduceren van een locatie, Het oproepen van spanning door een onderwerp van de voeten tot het hoofd te laten zien, of het verbergen van wat er gebeurt door omhoog te kantelen naar de lucht. Een voorbeeld van een tilt-shot is te zien in de film Little Miss Sunshine (2006).
Time-lapse
Time-lapse is een filmtechniek waarbij frames veel langzamer worden opgenomen dan de normale snelheid, zodat er actie kan plaatsvinden tussen de afzonderlijke frames. Wanneer de bewerkte film later op normale snelheid wordt afgespeeld, lijken gebeurtenissen en acties veel sneller plaats te vinden. In de film requiem for a dream (2000) wordt gebruik gemaakt van een time-lapse.
Tinting
Tinting is het toevoegen van kleur aan een zwart-witfilm. In het tijdperk van de zwart-wit film werd de film vaak getint om de sfeer te bepalen. Scènes die overdag waren gefilmd, kregen een blauwe tint, zodat het nacht leek. Rode tinten werden gebruikt voor scènes van woede, geweld, hitte of passie. Groen getinte scènes waren over het algemeen mysterieuze of maritieme scènes. De film uit de Eye Filmmuseum collectie is een voorbeeld van tinting in film.
Tracking shot
Een tracking shot is een shot waarbij de camera filmt terwijl deze soepel wordt bewogen. In de meeste gevallen is de camera gemonteerd op een dolly die over rails rijdt. Tracking shots kunnen ook gemaakt worden met een kraan, steadicam of een handheld camera. Het fragment uit de film Hanna (2011) is een voorbeeld van een tracking shot.
Trailer
Een trailer is een kort filmpje van hoogtepunten uit een film, gemaakt voor reclamedoeleinden. Trailers proberen het verhaal van een speelfilm op een verkorte en aantrekkelijke manier te vertellen.
U
Uitvoerend producent
Een uitvoerend producent helpt met het regelen van het geld voor een filmproductie en houdt toezicht op het hele filmproject. Hij of zij werkt samen met de producent om te zorgen dat de gehele filmproductie goed verloopt.
V
Verhaaltijd
Verhaaltijd is de hoeveelheid tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Verhaaltijd is meestal langer dan de werkelijke looptijd van de film. Bijvoorbeeld, als een film begint met een scène die plaatsvindt op maandag en de laatste scène op zondag, dan is de verhaaltijd ongeveer een week, terwijl de looptijd van de film doorgaans tussen de één en drie uur ligt.
Verlichting
Verlichting is het gebruiken van licht. Er zijn twee soorten licht: licht van een lichtbron dat je in de scène ziet, zoals een straatlantaarn, en licht van een lichtbron dat je niet ziet omdat het buiten beeld is. Licht is belangrijk om een bepaalde sfeer te maken. Het gebruik van licht en schaduw zorgt voor mooie beelden, laat beweging zien en helpt om de aandacht van het publiek naar een bepaald punt te trekken. Meer weten over verlichting in film? Bekijk de video van studiobinder.
Verteller
De verteller is degene die het verhaal vertelt of de informatie aan het publiek geeft. Dit kan bijvoorbeeld met een voice-over, zoals in de film the Shawshank redemption (1994).
Vertelling
De vertelling is het verhaal dat wordt verteld door de verteller(s). Dit kan diegetisch zijn wanneer het lijkt te komen uit de wereld van de film of niet-diegetisch. Vertelling kan door de hele film heen worden gebruikt of slechts af en toe. In de film Amélie (2001) worden karakters aan de hand van een vertelling geintroduceerd.
Verhaal
Het verhaal is de reeks van gebeurtenissen die plaatsvinden. Het omvat alles wat er in de film gebeurt, van het begin tot het einde. Meer te weten komen over verhaalopbouw in film? Bekijk de video van Studiobinder.
VFX producer
Een VFX producer is verantwoordelijk voor het plannen en organiseren van de visuele effecten in de post-productie van film. Dit betekent dat hij zorgt dat de computer geanimeerde beelden en effecten op tijd en binnen het budget klaar zijn. Meer weten over VFX, CGI en Special effects. Bekijk de video van Studiobinder.
Vogelstandpunt
Bij vogelstandpunt filmt de camera van boven naar beneden, zoals het perspectief van een vogel. Dit zorgt dat de kijker overzicht heeft over de situatie en snapt op welke locatie de scene zich afspeelt. Bekijk het vogelstandpunt in het fragment uit de film Zodiac (2007).
Voice-over
Wanneer we de stem van een persoon horen, terwijl we in beeld die persoon niet zien, wordt dit een voice-over genoemd. De voice-over wordt vaak gebruikt om inzicht te geven in de gedachten en meningen van een personage. Voice-overs kunnen diegetisch of niet-diegetisch zijn. In het laatste geval behoort de voice-over toe aan een verteller, zoals in de film the shawshank redemption (1994).
W
Wipe
Wipe is een overgang tussen twee shots waarbij het eerste shot lijkt te worden weggeveegd door het tweede shot. Tijdens dit proces overlapt het nieuwe shot geleidelijk het eerste shot. Dit is te zien in het fragment uit de film Star Wars: Episode IV: a new hope (1977).
Z
Zoom
Een zoom is het aanpassen van de lens tijdens het filmen, waardoor de afstand tot een onderwerp verandert. Een zoom heeft twee mogelijke richtingen: zoom in en zoom uit. Er wordt veel gebruik gemaakt van zoom in de film Kill Bill. Vol. 2 (2004).
Zacht licht
Zacht licht is een term die beschrijft hoe het licht eruitziet. Het licht is verspreid over een groot gebied en zorgt voor een zachte overgang van schaduw naar licht. Zacht licht maakt oppervlakken gladder en verzacht scherpe randen. Dit betekent dat rimpels minder zichtbaar zijn en mensen er vaak aantrekkelijker uitzien. Zacht licht is gebruikt in de film Blue is the warmer color (2013).
Zoom in
Een zoom in is een opname waarin een onderwerp, scène of actie dichterbij wordt gebracht. Dit is te zien in het fragment uit de film Never look away (2018).
Zoom uit
Een zoom uit is een opname waarin een onderwerp, scène of actie naar de achtergrond wordt gebracht. Dit is the zien in het fragment uit de film the terminal (2004).
Bronnen
Barkowsky, K., Huesemann, K., Rose, J., Schneider, O. (2011). The Language of Film from A-Z. Schoeningh Verlag.
Bordwell, D., Thompson, K. (2004). Film Art. An Introduction. (7e editie). McGraw-Hill.
Bordwell, D., Thompson, K. (2003). Film History. An Introduction. (2e editie). McGraw-Hill.
CvTE-syllabuscommissie kunst (algemeen) havo en vwo 2019/2020. KUNST (ALGEMEEN) VWO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2024 KUNST (BEELDENDE VORMGEVING, DANS, DRAMA, MUZIEK, Versie 2, juli 2022. College voor Toetsen en Examens.
Groenendijk, J., Heijnen, E. (2021). Bespiegeling. Kunst Algemeen havo/vwo. Staal & Roeland.
Lievaart, R. (2019). Films maken. (11e editie). QQleQ Dramaprodukties.