Overgangen

Een shot is een ononderbroken film opname. Een overgang verbindt twee shots met elkaar. Door de juiste overgang te kiezen tussen de shots kan de filmmaker zorgen dat je de overgangen nauwelijks doorhebt of dat ze juist een groot effect hebben op jouw als kijker.

Er zijn 8 verschillende overgangen:

1. Harde overgang: is een simpele overgang waarbij het laatste frame van het ene shot direct wordt opgevolgd door het eerste frame van het volgende shot. Deze harde overgang is de meest voorkomende overgang tussen shots. Zie voorbeeld

2. Fade - in: is een shot dat langzaam opkomt en helder wordt. Zie voorbeeld

3. Fade -out: is een shot dat langzaam donker wordt. Zie voorbeeld

4. Lap dissolve: is een overgang tussen shots waarbij het eerste shot eindigt met een fade-out en het tweede shot begint met een fade-in. De shots overlappen iets met elkaar, waardoor er geen tussenscherm te zien is. Deze overgang wordt vaak gebruik om het tijdsverloop kloppend te houden. Zie voorbeeld

5. Match cut: is een overgang tussen twee shots die erg op elkaar lijken. Bijvoorbeeld wanneer iemand in de twee shots van rechts naar links door het beeld loopt, maar dat de achtergrond wel veranderd. Zie voorbeeld

6. Jump cut: is een overgang tussen twee shots met hetzelfde onderwerp, vanuit dezelfde camerahoeken, met slechts een kleine verandering in mise-en-scene. Hierdoor lijkt het also de tijd snel verloopt. Zie voorbeeld

7. Hidden cut: is een overgang waarbij aan het einde van het eerste shot de camera in zoomt op een object dat het hele frame vult. Dit biedt de kans om een onopvallende overgang toe te passen. In het volgende shot zoomt de camera uit of beweegt weg van een object. Zie voorbeeld

8. Wipes: is een overgang tussen twee shots waarbij het eerste shot lijkt te worden weggeveegd door het tweede shot. Tijdens dit proces overlapt het nieuwe shot geleidelijk het eerste shot. Zie voorbeeld

Voor de leerling

Bekijk de onderstaande filmvoorbeelden en maak de vragen:

1. Welke overgangen vallen je op? Schrijf per filmvoorbeeld 1 overgang op.

2. Wat was het effect van de overgang op jou als kijker? Schrijf achter elke overgang uit vraag 1 op wat het met jou deed.
   
   Kies uit de volgende opties:
   Je ervaarde de emoties van de personages
   Je voelde de sfeer beter
   Je begreep het verhaal, de locatie of de personages beter, omdat je informatie kreeg.
   Anders, namelijk..

3. Vergelijk tot slot de filmvoorbeelden met elkaar: zijn de overgangen hetzelfde? Was het effect op jou hetzelfde?