Licht

Licht in film zorgt voor sfeer, emotie, contrast, balans of spanning. Ontdek hier alles over soorten en eigenschappen van licht in film!

In het kort

Soorten licht in film kun je grofweg onderverdelen in 1. natuurlijk, 2. kunstmatig, 3. beschikbaar, 4. gemotiveerd, 5. hard en 6. zacht licht. Daarnaast kun je het hebben over de eigenschappen van licht: de 7. intensiteit van een bepaalde lichtbron, 8. de contrastwerking, 9. de richting van het licht, en 10. de temperatuur van het licht. De verschillende soorten en eigenschappen van licht vormen samen een bepaald lichtbeeld. Dit lichtbeeld versterkt de sfeer en betekenis van een shot of scène.

Soorten licht en eigenschappen

  1. Natuurlijk licht is het licht dat van de zon, de maan of andere natuurlijke bronnen komt. Het voordeel van natuurlijk licht is dat het al aanwezig is. Nadeel van natuurlijk licht, bijvoorbeeld daglicht, is dat het erg veranderlijk kan zijn: denk maar aan een wolk die voor de zon voorbij trekt. Zie voorbeeld 1: Satyajit Ray

  2. Kunstmatig licht is het licht dat door mensen gemaakt is. Je kunt dan denken aan straatverlichting, neonreclames en schemerlampen, maar ook aan professionele lichtapparatuur. Zie voorbeeld 2: openingsscène Drive

  3. Beschikbaar licht is het licht dat aanwezig is op de plek waar de film wordt opgenomen. Dit kan natuurlijk licht zijn, zoals daglicht, maar ook kunstmatig licht, zoals een schemerlamp. Andere voorbeelden van beschikbaar licht zijn het licht van een telefoon, laptop, tv-scherm, zaklamp of straatverlichting. Bij het maken van een film wordt vaak een combinatie gebruikt van beschikbaar licht en professionele lichtapparatuur. Zie voorbeeld 3: toniwithan_i

  4. Gemotiveerd licht is licht dat duidelijk van een bepaalde bron komt. Het licht dat je in beeld ziet moet 'kloppen' met bijvoorbeeld de locatie of bepaalde lichtbronnen die in beeld te zien zijn. Bijvoorbeeld, als een personage in beeld licht op zijn gezicht heeft, moet dat licht komen van iets dat logisch is, zoals de zon of het scherm van een laptop.

  5. Hard licht is sterk en zorgt voor een groot verschil tussen licht en donker. Dit betekent dat er duidelijke schaduwen te zien zijn. Dit sterke contrast is ook bekend in de beeldende kunst als claire-obscur. Dit soort belichting werd veel gebruikt in de films van het Duits expressionisme. Zie voorbeeld 4: Nosferatu Bekijk ook de video over claire-obscur belichting in film, met veel voorbeelden. Zie voorbeeld 5: claire-obscur belichting.

  6. Zacht of diffuus licht is minder fel en zorgt voor een klein verschil tussen licht en donker. Het licht is gelijk verdeeld en geeft weinig schaduwen. Dit soort zacht en warm licht zie je vaak in romantische komedies.

  7. Intensiteit betekent hoeveel licht een lichtbron geeft. Fel zonlicht heeft een hoge intensiteit, terwijl het licht van een flikkerende kaars juist laag is.

  8. Contrastwerking van licht betekent hoe sterk het verschil is tussen licht en donker. Soms zorgt licht voor grote contrasten en duidelijke schaduwen. Maar soms is het licht juist zacht en gelijk verdeeld, zonder sterke schaduwen.

  9. De richting van het licht is belangrijk, omdat het helpt om de aandacht van de kijker te sturen. Komt het licht van de zijkant, van achteren, van boven of juist van onderen?

  10. Ook de kleur van het licht is belangrijk: is het licht koel of warm? TL-licht is bijvoorbeeld koel, terwijl kaarslicht juist een warme kleur heeft.

Een veel gebruikt manier om lichtbronnen op te stellen tijdens het filmen is driepuntsbelichting. Lees hier meer over de driepuntsbelichting

Filmvoorbeeld: Blue is the warmest colour (2013)

In deze film ontdekt Adèle, een jonge vrouw, haar gevoelens en identiteit. Haar leven verandert wanneer ze Emma ontmoet, een kunstenares met blauw haar. In de film zie je zacht, natuurlijk licht en rijke kleuren om de emoties van de personages en de intieme sfeer van de film te versterken. Bekijk het filmfragment en let op het licht! Welke soorten licht zie je? En wat is het effect van de belichting op jouw beleving van de film?

Bekijk hier een fragment uit de film

Lesidee

Maak een one-minute-filmset met claire-obscur!
Film een shot in de filmset. Is het claire-obscur effect gelukt?

Samen met je leerlingen belichting in film analyseren? Maak deze opdracht!

Analyse opdracht + antwoordmodel

Volg ons op
s