“Film is een ideaal uitgangspunt om de structuur van verhalen en de constructie van personages over te brengen”

Waarom is het voor leraren Nederlands essentieel om te weten hoe verhalen worden verteld in film?

De eeuwenoude narratieve vertelling is terug te vinden in theaterstukken, boeken én films. Film is een ideaal uitgangspunt om de structuur van verhalen en de constructie van personages over te brengen, omdat je leerlingen dagelijks worden omringd met filmverhalen. Theorie over verhaalstructuren wordt met film super praktisch en direct zichtbaar. Wanneer je leerlingen eenmaal de verhaalprincipes begrijpen met behulp van film, pas je deze principes heel makkelijk toe op geschreven verhalen.

Hoewel verhaalconstructies in films en boeken overeenkomen zijn er ook verschillen. Film kent een specifieke variatie van het vertellen en structureren van een verhaal en de constructie van de bijbehorende personages. Door film te gebruiken ervaren je leerlingen waarom filmverhalen hun emoties zo krachtig kunnen beïnvloeden. Het is leuk om de verschillen tussen geschreven verhalen en filmverhalen te verkennen met je leerlingen.

Hoe ontleed je als leraar filmverhalen met je klas? Kun je een paar lesideeën met ons delen?

1. Bekijk een (korte) film met je klas en ontleed het begin, midden en het einde. Wat maakt dat deze onderdelen zo duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn? Wijs tijdens het kijken ook de verschillende personages aan. Wie is de protagonist (hoofdpersoon), antagonist (tegenstander) en wie zijn de bijfiguren (helpers en harmers)?

2. Bekijk een (korte) film met je klas en ontdek welke contrasten er in het verhaal zitten. Ieder verhaal heeft een contrast nodig. Een contrast is een natuurlijk conflict. Zonder conflict is er geen drama. Denk aan: man vs. vrouw, kind vs. ouder, stad vs. natuur, dier vs. mens, oud vs. jong, licht vs. donker, vrij vs. opgesloten, dood vs. levend, thuis vs. ontheemd, oorlog vs. vrede.

3. Schrijf de plot voor een filmverhaal, maar begin met het einde. Werk terug om de gebeurtenissen te onthullen die tot dit einde hebben geleid. Bedenk bijvoorbeeld het beste einde voor de hoofdpersoon. Bedenk ook het allerergste einde voor de hoofdpersoon zonder dat deze doodgaat.

4. Schrijf de plot voor een filmverhaal vanuit verschillende personages. Begin bij de protagonist (hoofdpersoon). Schrijf dan de plot vanuit de antagonist (tegenstander). Wat staat er op het spel voor deze partijen?

5. Gebruik een van de lessen op de vakpagina Film & Nederlands. Bijvoorbeeld: de les Ontdek hoe verhalen zijn opgebouwd met film of Schrijf een vervolg op de openingsscène van een film.

Welke (korte) film moet je als leraar zeker kijken met je klas en waarom?

Ma Mère Et Moi is een prachtige korte film over de impulsieve Kees (17) die haar eerste stappen naar volwassenheid zet en besluit een taalcursus te gaan volgen in Marseille. Ze wil vooral loskomen van haar moeder, die haar verstikt en haar weerhoudt van eigen avonturen. Maar ze heeft haar nog wél nodig om haar naar Zuid-Frankrijk te brengen. Deze korte drama behandelt een herkenbaar thema voor veel jongeren: hoe volwassen gepaard gaat met loslaten en groeipijnen.

Hoe kunnen leraren zich verder verdiepen in filmverhalen?

ScriptAcademy organiseert basiscursussen en workshops voor scriptontwikkelaars om de hobbyist en de professional inzicht te geven in de handvatten van het verhalen vertellen in film. Script Academy is heel praktisch in het aanbieden van eeuwenoude kennis en nieuwe pionierende visies. De cursussen inspireren om beter te analyseren en om efficiënter te schrijven. Je doet er direct leuke lesideeën op voor in je klas.

Over Bertram

Sinds 2003 leidt Bertram de opleiding voor scenaristen aan de ScriptAcademy. Hij heeft een grote passie om theoretische en praktische kennis van verhaalstructuren en manieren om scènes te bouwen helder over te dragen. Zijn kracht is om de plotgaten te dichten en de dialoog en handeling te verbeteren. Bertram gaf acht jaar les op universiteiten in binnen- en buitenland. Hij organiseert praktische schrijfworkshops. Ook is hij adviseur voor het NPO-fonds en was dit voor het Filmfonds. Daarnaast organiseert Bertram Het Schrijfpaleis (de lakmoesproef voor nieuw scenariowerk in samenwerking met professionele regisseurs en acteurs voor een publiek). Heb je vragen aan Bertram? Neem contact op via: bertram@scriptacademy.nl.