In gesprek met Bart Valkenier: "Jongeren moeten altijd en overal direct in Nederland gratis aan de slag kunnen met film"

Kun je uitleggen hoe je gebruikmaakt van film in jouw lessen om concepten begrijpelijker te maken voor leerlingen?

In mijn lessen maak ik veel gebruik van mijn eigen uitlegvideo's. Ik merk dat kijken naar een filmpje veel beter werkt dan heel lang voor de klas staan praten. In een filmpje kan je alles veel korter zeggen en laten zien.

Voor het praktijkexamen Dienstverlening & Producten moesten de leerlingen een korte film maken. Hiervoor gebruik ik de online tool WeVideo. Mijn uitlegfilmpjes over deze tool werden vooraf heel goed bekeken en ook van de leerlingen kreeg ik terug dat ze het heel prettig vonden om juist buiten de klas de tool te leren. Naast uitlegfilmpjes heb ik ook een serie gemaakt over werken in een professionele keuken, digiproducten ontwikkelen en 3D-animatie in het algemeen. 

Wat zijn volgens jou de belangrijkste voordelen van het integreren van filmeducatie in het curriculum?

We kijken zo veel en vaak naar een scherm met iets van bewegend beeld erop. Toch hebben we daar binnen het onderwijs veel te weinig aandacht voor. Zowel de maatschappelijke impact die film kan hebben als de technische kant van shots, camerabewegingen en montage. Leerlingen worden overspoeld met beeld en het onderwijs moet dit erkennen, inzetten en onderwijzen hoe ze zelf bewegend beeld ten goede kunnen inzetten. Stop met de leerlingen alleen maar powerpoint-presentaties en verslagen laten maken. Bij films maken zitten zoveel meer facetten die we onze leerlingen moeten meegeven, juist nu in onze maatschappij. 

Wat was jouw motivatie voor het ontwikkelen van de website 2D3D.gratis (nu: Maak Iets Media.nl)?

Zelf had ik via school toegang tot het betaalde Adobe pakket. In de klas liet ik vaak dingen zien die ik had gemaakt en mijn leerlingen vonden dat tof en wilden dat ook. Maar zij hebben geen Adobe licentie. Toch dacht ik: 'zij geen Adobe, dan ik ook niet meer'. Ik ben op zoek gegaan naar goede gratis alternatieven. Die zijn er wel degelijk, voor elk niveau.

Deze actie was de start van mijn missie: jongeren uitdagen zich digitaal creatief uit te leven zonder de belemmering van taal of geld. Ik kreeg een subsidie waarmee ik twee jaar kon werken aan het vullen van de site met training en inspiratie in het Nederlands. In 2020 werd ik Filmleraar van het Jaar en met die aandacht heb ik middels crowdfunding de site opnieuw kunnen bouwen. Door de financiële steun van Netwerk Filmeducatie heb ik een uitgebreide training kunnen maken over de vetste tool van allemaal: Blender.

Nu heb ik geen structurele sponsors, subsidies of andere inkomsten meer, maar ga ik wel door met mijn missie! Hoe precies het eruit komt te zien, weet ik nu nog niet maar komend seizoen hoop ik daar wel antwoord op te kunnen vinden. 

Binnenkort geef je twee Blender trainingen, in Amsterdam en Groningen. Wat kunnen cursisten verwachten tijdens deze training?

Hoe vet is het als jouw leerlingen zonder de drempel van geld overal en altijd aan slag kunnen in 3D? Maar...goede Nederlandstalige training ontbrak nog en dus heb ik die zelf gemaakt. Heel veel video's, leuke doe-projecten en een echt dik Blender boek. In dat boek staat een samenvatting van elke video zodat je die niet steeds terug hoeft te kijken als je iets wilt weten. Iedereen kan de training op zijn haar eigen tempo en manier volgen. En ook nog eens gratis!

Mijn Blender trainingen zijn een introductie tot Blender. Het doel is dat jij aan het eind van de dag je eigen korte animatie hebt gemaakt en direct aan de slag kan met je leerlingen. Natuurlijk kan je zelf thuis aan de slag met alle video's.

Het voordeel van de Blender training in Amsterdam/Groningen is dat je in één dag veel sneller door die basis heen gaat. Ook kan je me vragen stellen, kijk ik over je schouder mee en is het samen gewoon veel gezelliger onder de knie te krijgen. Je krijgt een papieren boek mee naar huis, waarin alles wordt samengevat. En door de inkomsten van deze training, support je mijn missie. Zo kan ik doorgaan met het maken van nóg meer gratis trainingen. Een win-win voor iedereen!

En waarom is Blender ook juist geschikt voor docenten?

Blender is Open Source gratis! Andere 3D tools kosten duizenden euro's en zijn niet zijn niet beter dan Blender. Over de hele wereld wint Blender aan terrein in het onderwijs en de game- en animatie industrie. Adobe, Google en anderen dragen financieel bij aan de ontwikkeling van Blender.

Heb je naast het gebruik van handige software, zoals Blender en Hitfilm, nog meer tips aan docenten die geïnteresseerd zijn in het integreren van film in hun eigen lessen?

Specifiek voor film zou ik deze aanraden: Storyboarder. Ook helemaal gratis! Teken je storyboard met je muis of tekentablet. Of, als je geen zin in tekenen hebt, ga aan de slag in de 3D omgeving. Het is veel minder ingewikkeld dan Blender, dus je krijgt alle ruimte voor je creatieve proces.

Je kan zelfs een template uitprinten, op papier je storyboard tekenen, foto maken en in Storyboarder laden. In de tool kan je dan de timing van de shots aanpassen en je board exporteren als .pdf, .mp4 en nog veel meer mogelijkheden. De UI is modern en ziet er totaal niet gratis uit. Echt een aanrader. Ik wil er heel graag meer video's over maken.

Wat is jouw toekomstdroom op het gebied van filmeducatie?

Oei... ik heb zoveel toekomstwensen! Veel te veel eigenlijk voor de tijd die ik heb. Deze pagina over 'filmen met je mobiel' komt nog het meeste in de buurt van mijn eerste toekomstdroom. Zestien device- en software onafhankelijke tips in één video. En deze video is nog in concept:

In mijn Blender training ga ik natuurlijk heel diep in op de tool zelf maar dit wordt een serie waarin ik alle facetten van film langs ga. Van idee, script, storyboard, art direction, shots, geluid enz. Daarbij gebruik ik de Blender Open Movies als voorbeeld maar deze begrippen zijn natuurlijk universeel voor het brede spectrum van film.