Lerarenopleider Marcus Eshuis: "In veel films is de leraar een superheld"

Leestijd ca. 3 minuten

Filmliefhebber en lerarenopleider Marcus Eshuis vertelt over hoe leraren in films worden verbeeld.

Wat voor leraar willen jouw studenten worden?

“Vaak willen ze ‘iets betekenen’ voor hun leerlingen, vinden ze het ontzettend mooi als leerlingen hen in vertrouwen nemen over persoonlijke kwesties en hechten ze een grote waarde aan hun pedagogische rol. Opvoeden en zorgen is wat ze willen, vaak voor leerlingen die het moeilijk hebben of die moeilijk doen.

Als het gaat om het beeld van een goede leraar, dan hebben studenten het zelden over vakinhoudelijke expertise, een rijk palet aan didactische vaardigheden of een onderzoekende houding, om eens een aantal zaken te noemen die in het curriculum van de lerarenopleiding belangrijk zijn.

Het ideaalbeeld van studenten van de docent die ‘het verschil maakt’ zie je ook terug in veel films.”

Welk beeld schetsen films over de leraar?

“Lange tijd werden leraren in speelfilms verbeeld in tamelijk eendimensionale karakters. In films waarin leerlingen de hoofdrol spelen zijn dat meestal heel saaie of heel sadistische docenten. Denk hierbij aan highschool-films waarin pubers rebelleren tegen hun conservatieve en onderdrukkende leraren. Maar wanneer het verhaal verteld wordt vanuit de leraar, dan zijn er ontzettend veel films gemaakt waarin deze een soort superheld is."

SUPERLERAREN IN FILMS

In films worden docenten superhelden! Voorbeelden zijn Captain Fantastic, De Kinderen van Juf Kiet, Die Welle, Freedom Writers, Les Choristes, School of Rock, Good Will Hunting. En natuurlijk Dead Poets Society, waarin Mr Keating het toonbeeld is van de bevlogen leraar die je elk kind gunt.

"Vaak gaat het in Amerikaanse films om een witte docent die als een outsider op een school in een achterstandswijk komt. De docent heeft meestal geen onderwijsachtergrond en gaat op geheel eigen wijze de strijd aan met de onhandelbare kinderen, vrijwel altijd van kleur. Die worden niet gered door een gedegen opleiding waarin vakinhoud en vaardigheden aangeleerd worden, maar door ‘levenslessen’ en het omarmen van middleclass values als 'geloof in jezelf', ‘live your dream' en 'werk hard'.

Opmerkelijk is dat de leraren vaak nadrukkelijk afstand doen van wat onderwijskundig, pedagogisch en didactisch onderzoek adviseert. Gelukkig worden dergelijke white saviour complex movies met de docent als superheld steeds minder gemaakt."

Waarom gebruik jij film in je lespraktijk?

“Film is een waanzinnig rijke en krachtige informatiebron, want het is snel, gelaagd, het biedt de mogelijkheid om iets te laten zien uit een andere wereld. Daarbij kan het je emotioneel raken. Ik weet precies bij welke scenes er een indrukwekkende stilte in de klas ontstaat, of juist een opgewonden verontwaardiging.

Op die manier brengt film een intensiteit in het lokaal die ik heel interessant vind als leraar, omdat er iets gebeurt met leerlingen of studenten wat ik met de gebruikelijke leermiddelen minder goed voor elkaar krijg. Dit soort emoties zijn een mooi vertrekpunt om vanuit te leren over een vak-gerelateerd onderwerp en soms ook over het medium film, maar ook over jezelf.”

Wat is jouw favoriete film met superleraar?

"Entre les Murs vanwege het mooie acteerwerk en de zorgvuldig opgebouwde dramatische ontwikkeling. Het conflict dat tussen de leerlingen en de docent ontstaat, wordt heel mooi en subtiel weergegeven. Als kijker ervoer ik zowel sympathie als ergernis voor beide partijen in de film. Ook moet ik erbij zeggen dat ik met veel vragen bleef zitten, maar de complexiteit van de personages en het conflict maken het voor mij een overtuigend verhaal.

Entre les Murs is vooral een voorbeeld van een film die kan bijdragen aan het aanscherpen van je visie over wat goed onderwijs is en wat voor leraar jij wil zijn."

AAN WELKE SUPERHELD GEEF JIJ JE STEM?

De verkiezing Filmleraar van het Jaar zet filmleraren die bewust en structureel film inzetten in de spotlight. Dit jaar de 7de editie! Tot en met 15 januari 2025 kun je uit zes regionale winnaars jouw favoriete filmleraar kiezen . De winnaar wordt uitgeroepen tot dé Filmleraar van het Jaar '24/25 en krijgt een bulk geweldige prijzen! (uitslag 5 februari tijdens IFFR).

Breng je stem uit!
Deel artikel op

Bekijk ook eens

Bekijk alle artikelen
Volg ons op
s