In 2020 heb je de nascholingsmodule filmeducatie van het Netwerk Filmeducatie en de Breitner Academie voor het eerst gegeven.
“Ja, dat was ontzettend leuk om te doen. De deelnemers waren zo enthousiast. Het grootste kritiekpunt was dat er een vervolgmodule moet komen! De groep bestond uit een mix tussen kunstdocenten, filmmakers en filmeducatoren die ieder op hun eigen manier met film aan de slag willen in het onderwijs. Door die verschillende achtergronden was er onderling uitwisseling, de kunstdocenten leerden van filmmakers, en andersom.
De basis van de nascholing was de leerlijn van het Netwerk Filmeducatie: beleven, verwoorden, onderzoeken, reflecteren en creëren. Naast mijn lessen waren er lessen van filmmakers Anne van Campenhout en Mari Sanders. Mari nam de deelnemers aan de hand van vele inspirerende filmfragmenten mee in de wereld van filmanalyse en zijn vak als filmregisseur. Vervolgens ontwikkelden de deelnemers hun eigen filmanalyse-opdrachten en werkten aan een eigen film, gefilmd met de smartphone en gemonteerd met toegankelijke (online) software. Bij elke stap -van filmidee tot eindmontage en vertoning- bespraken we hoe je dit in de klas zou kunnen aanpakken.
We zijn geëindigd met het formuleren van wicked film assignments aan de hand van het model van Authentieke Kunsteducatie van Emiel Heijnen, dat de basis is voor de visie en het curriculum van de Breitner Academie. De deelnemers formuleerden uitdagende en gerichte filmopdrachten. Interessant, want in elk filmfragment zit een spannende opdracht verscholen. Veel deelnemers gaven aan dat ze staan te popelen om aan de slag te gaan met hun leerlingen, of daar inmiddels al mee begonnen zijn.”
Je werkt als educatief ontwerper en lerarenopleider. Wat is jouw ervaring op het gebied van filmeducatie?
“Toen ik mijn opleiding voor kunstdocent volgde, zo’n twaalf jaar geleden, dacht ik: film maken, dat vind ik eigenlijk te gek. Je gaat naar buiten, trekt echt de wereld in. Na mijn studie heb ik jarenlang bij de Stichting De frisse blik gewerkt. We gingen naar scholen om films met leerlingen te maken en ik ontwikkelde lesmateriaal voor de docenten. Daarbij stond centraal: is alles wat ‘echt’ lijkt – zoals het nieuws en een documentaire- wel echt? Wat is de hand van de maker? En hoe kun je zelf manipuleren? Daarnaast werkte ik voor Cinekid en deed ik freelanceprojecten.
Samen met Mirna Lighthart van Studio Beeldrijk heb ik de leerlijn Cultuurreporters voor het vmbo ontwikkeld. Docenten worden getraind om van jaar 1 tot en met 3 elke week les te geven over non-fictie en documentaire. Leerlingen trekken de wereld in om documentaires en reportages te maken.
Het favoriete onderdeel van veel docenten en leerlingen is: maak een film over je familiegeschiedenis. Leerlingen gaan in gesprek met familieleden en maken een documentaire over een bijzondere gebeurtenis die heeft plaatsgevonden, of bijvoorbeeld over het werk dat hun opa deed. Doordat er een camera tussen zit, gaan leerlingen op een andere manier in gesprek met hun eigen familie. Ze durven ander soort vragen te stellen en doen dat heel aandachtig. En ze zijn ook nog eens bezig met geschiedenis.
Cultuurreporters is helemaal doorontwikkeld. De docenten zijn experts in het geven van filmlessen. Met drie scholen in Noord-Nederland werken we al zeven jaar samen!”
Waarom vind jij dat filmeducatie van belang is voor alle leerniveaus?
“Film is een intuïtief medium voor leerlingen. Ze zijn opgegroeid met film en zien zoveel films per dag. Ook zie je veel leerlingen die in hun eigen tijd al bezig zijn met film. De docent heeft naast de technische begeleiding denk ik vooral een rol in de inhoudelijke begeleiding. Hoe bouw je een verhaal op? Hoe breng je jouw boodschap over? Hoe laat je je stem horen in de dagelijkse beeldenstroom?
Goed aan filmeducatie is dat je er ook leerlingen mee bereikt die misschien minder talig zijn en juist visueel zijn ingesteld. Of die graag leren door te doen. En daarom is filmeducatie ook zo leuk voor onder andere voor vmbo-leerlingen. Sommige leerlingen laten door film te maken zoveel van zichzelf zien. Ze kunnen praten, op pad, beelden laten zien die passen bij hun gevoelens of identiteit. Je kunt er heel intuïtief mee omgaan.
En ondertussen leren leerlingen zichzelf te presenteren, te plannen, samen te werken, te communiceren met de wereld buiten school en ontwikkelen ze digitale vaardigheden. Eigenlijk komen alle ‘21st century-skills’ vanzelf aan bod.”
Deelnemen aan de nascholingsmodule?
Ga naar website Breitner Academie
