Feministisch Filmkollektief Cinemien

Feministisch Filmkollektief Cinemien

Vijftig jaar geleden werd Feministisch Filmkollektief Cinemien opgericht tijdens de hoogtijdagen van de tweede feministische golf. In veel steden ontstonden rond deze tijd activistische vrouwengroepen die het beeld van vrouwen in films wilden veranderen door films van en voor vrouwen te vertonen. Cinemien begon vanuit het gekraakte Amsterdamse Vrouwenhuis aan de tot Nieuwe Vrouwengracht omgedoopte Nieuwe Herengracht en vervulde in Nederland een pioniersrol in de strijd voor gendergelijkheid in de film(wereld) en groeide uit tot een internationaal toonaangevende distributeur van feministische films. Eye brengt nu de activistische roots en feministische films van Cinemiens beginjaren opnieuw onder de aandacht.

Door het aankopen en distribueren van films van en over vrouwen wilde Cinemien de positie van vrouwelijke regisseurs verbeteren, tegenwicht bieden aan stereotiepe vrouwbeelden in films en bijdragen aan bewustwording rondom vrouwenfilmcultuur. Cinemien kocht vaak debuutfilms aan en volgde nieuwe feministische filmmakers op de voet. Een aantal films uit hun collectie werden nergens anders ter wereld vertoond, zelfs niet in het land van productie. Nu zijn de distributiecatalogus en collectie van Cinemien onderdeel van de Eye-collectie, waarmee dit waardevolle feministische filmerfgoed behouden blijft. Meer informatie en het volledige programma vind je hier.

Aansluiting onderwijs

De films uit het Cinemien-programma kunnen goed worden ingezet om belangrijke maatschappelijke thema’s in de klas te verkennen en kunnen worden ingezet bij verschillende vakken. In het vak Burgerschap, Mens en Maatschappij kunnen de films helpen om gendergelijkheid te bespreken. Ze maken het mogelijk om met leerlingen in gesprek te gaan over de strijd voor vrouwenrechten, de rol van vrouwen in de samenleving en hoe films bij kunnen dragen aan het versterken of doorbreken van stereotiepe genderrollen. Leerlingen kunnen zich verdiepen in de manieren waarop vrouwelijke filmmakers met hun werk grenzen hebben verlegd en nieuwe perspectieven hebben gepresenteerd, wat hen aanzet tot kritisch denken over gelijkheid in hun eigen omgeving.

In Geschiedenis kunnen de films helpen om de tijdsgeest van de tweede feministische golf (jaren '70 en '80) beter te begrijpen, zowel in Nederland als internationaal. Ze geven inzicht in de sociale en culturele veranderingen die plaatsvonden en belichten hoe feministische bewegingen en de strijd voor gendergelijkheid door middel van film werden gepromoot. Dit maakt het mogelijk om een breder beeld te krijgen van de politieke en maatschappelijke context van de periode.

Voor Kunst en Cultuur kunnen de films een ingang bieden om de rol van de feministische filmbeweging te onderzoeken, inclusief de innovatieve manieren waarop deze filmmakers de kunst van het film maken benaderden. Het bespreken van de stromingen en filmtechnieken uit deze tijd, evenals de impact van feministische film op de filmindustrie, kan leerlingen helpen om kunst en cultuur te begrijpen als een middel voor sociale verandering.

Hieronder vind je een selectie aan films die te zien zijn via de Eye Film Player (gratis en online) voor in de klas en een selectie aan vertoningen te zien tijdens het programma in Eye. Het volledige aanbod van de Eye Film Player is tussen 9.00 en 19.00 vrij en zonder inlog beschikbaar voor gebruik in de klas. Als je de Eye Film Player-website bezoekt vanaf de onderwijsinstelling waar je werkt, krijg je automatisch en kosteloos toegang tot alle films. Het is hiervoor niet nodig om een account aan te maken. Meer info vind je hier.

1 Donna: Vrouwen in verzet, 65 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. Tachtig jaar vrouwenverzet in Italië. Van het verzet tegen de fascistische beweging tot het bombardement op feministisch radiostation Donna.

2 Daisies, 77 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. Een speelfilm over twee levenslustige jonge vrouwen die zich vervelen in de communistische cultuur waarin ze leven. De twee besluiten de boel op stelten te zetten waarbij hun spot, humor en plezier een vorm van protest zijn in een maatschappij die het collectief en politieke volgzaamheid tot hoogste goed heeft uitgeroepen.

3 The Ascent, 105 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. Een speelfilm die zag af speelt tijdens de tweede wereldoorlog. Door een vrouwelijke lens zien we een oorlogsfilm zonder verheerlijking van oorlogsgeweld en zonder clichés van heldendom. Shepitko legt de focus op het psychologische effect van de oorlog op de twee hoofdpersonen.

4 Gebroken spiegels, 108 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. Een feministische speelfilm met twee verhaallijnen. In sexclub Happy House ontvangen Madam Ellen en haar prostituees hun klanten en heeft een debutante haar eerste ervaring als hoer. Tegelijkertijd wordt een huisvrouw door een man ontvoerd en in een kelder opgesloten. De film laat de sekseverhoudingen in deze wereld zien, waarbij het onderscheid tussen prostitué en huisvrouw er niet toe doet want door de ogen van de man worden alle vrouwen als prostitué gezien.

5 De stad was van ons: Radicaal feminisme in de jaren 70, 71min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. Documentaire waarin regisseur Netty van Hoorn samen met haar strijdmakkers van toen terugblikt op de uitbarstingen van feministisch activisme in de jaren 70.

6 De vrouw en haar vrouwenhuis, 31 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. In deze korte documentaire gaat Filmmaker Mady Saks met een kleine, uiteraard vrouwelijke crew op bezoek bij het allereerste Vrouwenhuis, een plek waar vrouwen zich zonder mannelijke inmenging kunnen ontplooien en van elkaar kunnen leren.

7 Honderd beledegingen per dag, 25 min, gratis te bekijken via de Eye Film Player. In deze documentaire onderzoeken filmmaker Barbara Meter en coregisseur Trilby Fairfax wat het dagelijkse bombardement van beelden van mooie, jonge vrouwen doet met de manier waarop vrouwen naar zichzelf kijken.

8 Born in Flames, 80 min, te bekijken op MUBI. Dit is een opvallende en invloedrijke film die laat zien hoe ongelijkheid en onderdrukking blijven bestaan, zelfs in een zogenaamd vrij en socialistisch Amerika.