De CJP MBO Card die in 2016 werd ingevoerd was een pas zonder budget, terwijl het voortgezet onderwijs daar wel over beschikte. Maar vanaf september 2022 kunnen mbo-instellingen deelnemen aan de pilot met een budget voor kunst- en cultuuractiviteiten. Vanaf het najaar kan het budget worden besteed. Er zijn ruim 500 duizend mbo-studenten!
Waarom is de CJP-pas juist voor mbo'ers van belang?
"Als docent zag ik dat mijn studenten onzeker over zichzelf waren tijdens de kunst- en cultuurlessen. Studenten vinden het best eng om zich open te stellen, want met het bespreken en maken van kunst laat je iets van jezelf zien.
Door verschillende factoren staat cultuur voor genoeg mbo-studenten ver van ze af. Ik werk voor het Graafschap College in Doetinchem. Bij ons in de Achterhoek heb je aan het einde van de straat geen museum, dus daarvoor stappen wij de bus of trein in. Ook bevindt niet iedere ouder zich in de situatie om met het gezin erop uit te gaan naar het museum of theater. Daarbij hebben mbo-studenten geen ckv als vak, in tegenstelling tot havo- en vwo-leerlingen die 120 uur ckv krijgen.
Vanuit het idee van inclusie is het juist van belang dat er een cultuurbudget is voor mbo-studenten en dat ze activiteiten kunnen beleven via hun opleiding. Kunst en cultuur vergroot je maatschappelijke bewustwording, alleen al omdat je je onderdeel van de samenleving voelt als je aan activiteiten deelneemt. Dus is het een belangrijke bouwsteen om kansengelijkheid te vergroten."
" Met programma's afgestemd op de doelgroep kunnen mbo-instellingen en bioscopen, festivals en musea een duurzame relatie opbouwen."
Mbo-docent Edith
Je deed in 2021 onderzoek naar de MBO card voor je master-opleiding kunsteducatie. Hoe zet je de MBO Card betekenisvol in?
"Het goede van de CJP MBO Card is dat deze er ook voor alle medewerkers van het mbo is. Het is heel belangrijk dat iedereen binnen een mbo-instelling -van docenten tot medewerkers van de catering en financiën- cultuur ervaart en er enthousiast over is. Want dan kan de school de omslag maken en gaat onderwijs 'bruisen'.
Ik heb het over een omslag, want docenten zien er soms het belang niet van in. Dat heeft ook te maken met het volle schema van leraren. Het helpt enorm als culturele instellingen zich instellen op mbo'ers. Soms heeft een museum een programma dat met enkele aanpassingen geschikt is voor het mbo. Maar vaker is maatwerk vereist.
Om even vanuit de situatie van het Graafschap College te spreken: wij hebben 10 duizend studenten en dan spreek je nog over een kleine mbo-instelling! We hebben meer dan 50 opleidingen en dan heb je ook nog niveauverschillen. De lesstof van studenten economie verschilt sterk van dat zorg- of techniekstudenten. Dus programma's op maat, die docenten niet belasten maar verlichten, zijn voor het mbo het antwoord.
Een hindernis is dat er in onze regio weinig aanbod is dat is gericht op mbo-student en er dus weinig CJP-aanbod is. Het aanbod zit vooral in de grote steden. Voor het Graafschap ben ik op zoek naar culturele instellingen die naar de Achterhoek komen. Uiteraard komen we ook graag naar hen. Met programma's afgestemd op de doelgroep kunnen mbo-instellingen en bioscopen, festivals en musea een duurzame relatie opbouwen. Ik zou dat geweldig vinden."
Welke hindernissen kom je nog meer tegen?
"Voor ons is er nog onduidelijkheid over hoe de CJP MBO Card in de praktijk werkt en hoe de geldstromen lopen. Ik verwacht dat er na de zomervakantie meer duidelijk zal zijn.
Daarnaast bestaat het idee dat mbo'ers niet openstaan voor kunst en cultuur. Dat speelt ook bij de studenten zelf. Zij hebben eerder op het vmbo gehoord dat ze niet goed zijn in taal of rekenen en ze hebben nauwelijks les over kunst en cultuur gehad. Zo ontstaat het idee: dat is niet voor mij.
Kijk je wat verder, dan zie je dat het ten goede van de studenten komt. Ik zeg altijd: het is oké als ze de activiteit niet gelijk interessant vinden. Wacht even af, dan zie je dat het een positief effect op ze heeft. Soms zie je het al snel. Een filmvertoning, festival- of theaterbezoek is een hele beleving en dan ineens zie je ze meebewegen op de muziek. Ik kan dan denken: kijk ze nou, dit is waar kunst en cultuur ook om draait, lekker bewegen en via activiteiten over jezelf leren en over de ander.
Het middelbaar beroepsonderwijs richt zich op beroepscompententies, maar persoonsvorming via kunst en cultuur is voor mbo'ers net zo belangrijk want het biedt een basis voor zelfvertrouwen. Het ervaren van kunst en cultuur is dan niet een doel op zich, maar je gaat uit van persoonlijke ontwikkeling via kunst en cultuur als onderdeel van de voorbereiding op de arbeidsmarkt. Ik denk dat dit de sleutel is voor het betekenisvol inzetten van de kunst en cultuur in het mbo."
Dit zijn perfecte activiteiten voor het mbo (CJP MBO Card)
Het aanbod van culturele instellingen past steeds beter bij de vraag vanuit mbo-instellingen. Dit zijn voorbeelden van wat er mogelijk is bij jou op school, of in de bios in de buurt.
Bekijk activiteitenVoor het beste aanbod bij jou in de buurt, neem je contact op met de filmhub in jouw regio.
Vind jouw filmhubGrote foto bovenin: IFFR, fotografie: Jan de Groen. Foto bij de drie filmactiviteiten: still uit An Intermission, regisseur Edwin Mingard.
