De leessandwich is een didactisch model dat bestaat uit activiteiten voor, tijdens en na het lezen van een tekst (De Vos & Pronk, 2019). De kern van de leessandwich is dat leerlingen meer inzicht krijgen in het thema van de tekst, omdat ze verschillende activiteiten uitvoeren waarbij ze actief met het thema bezig zijn.
Bewezen in de klas
Het onderzoek van Sogut (2022) onder ongeveer 150 havisten toont aan dat de inzet van de leessandwich de leesmotivatie van leerlingen stimuleert. Leerlingen beantwoorden dus niet meer vragen bij de tekst, maar voeren gerichte activiteiten voor, tijdens en na het lezen uit wat zij als prettig ervaren. Dit heeft een positieve invloed op hun leesmotivatie.
De lessenserie
Deze les stelt het doel om de leerlingen kennis te laten maken met de leessandwich en kan zowel in de onderbouw als de bovenbouw havo/vwo worden ingezet. De les is geschikt voor alle niveaus.
Leerdoelen
De leerlingen weten wat de leessandwich inhoudt.
De leerlingen passen de leessandwich toe bij de activiteiten die ze uitvoeren omtrent een bepaald thema.
Vóór het lezen
De leerlingen kijken naar een korte film over een thema dat door de docent of met de klas wordt uitgekozen. Voorbeelden van thema’s zijn: ‘vriendschap’, ‘identiteit’, ‘gender’, ‘criminaliteit’, ‘verlies’. Na het bekijken van de korte film vindt een kort klassengesprek plaats waarbij de docent vraagt naar de bevindingen van de leerlingen. Mogelijke vragen die hierbij kunnen worden gesteld:
Wat is het thema van de korte film?
Hoe zie je het thema terug in de korte film?
Hoe gaan de hoofdpersonages om met het thema?
Je kunt er als docent ook voor kiezen om je leerlingen een woordweb in te laten vullen waarbij ze in het midden het thema van de korte film noteren en daaromheen allerlei kernwoorden opschrijven die bij het thema horen.
Tijdens het lezen
De leerlingen lezen een tekst over het thema van de korte film. Wanneer in de korte film het thema ‘criminaliteit’ centraal staat, lezen leerlingen een tekst waarin bijvoorbeeld wordt betoogd waarom criminaliteit wel of niet strenger gestraft moet worden. Tijdens het lezen van de tekst onderstrepen leerlingen kernzinnen en signaalwoorden en/of maken ze een korte samenvatting van de tekst.
Na het lezen
Nu klimmen de leerlingen zelf in de pen en schrijven ze een betoog over het thema ‘criminaliteit’. Ze nemen een duidelijk standpunt in, formuleren en onderbouwen dat met relevante argumenten. De bekeken film en gelezen teksten kunnen ze als hulpmiddel gebruiken. Leerlingen kunnen als alternatief na het lezen ook een duo-interview bij elkaar afnemen waarin ze elkaar bevragen naar de mening over criminaliteit en strenger straffen. Of je laat ze binnen een groepje van vier leerlingen hun mening presenteren. Dit kan met elk thema.
Gratis les: leessandwich criminaliteit en strenger straffen
In deze serie van drie lessen verzamelen leerlingen informatie via film en teksten om uiteindelijk een betogende column te schrijven rondom het thema 'criminaliteit en strenger straffen'. Leerlingen werken aan alle vaardigheden. Geschikt voor bovenbouw havo/vwo. 3 lesuren.
Bekijk lesVind meer lessen bij het vak Nederlands
Film & Nederlands