Film van A tot Z

-

180 - gradenregel

Bij de 180-gradenregel loopt een denkbeeldige lijn tussen twee personages. Zolang de camera aan dezelfde kant van de lijn blijft, voelt het logisch voor de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film Lady Bird (2017).

Als de camera over de lijn gaat, kan dat verwarrend zijn. Soms kiezen filmmakers er bewust voor om deze regel te breken. Dit doen ze bijvoorbeeld om een gevoel over te brengen, in actiescènes, droomscènes of emotionele momenten in het verhaal. Het fragment uit The Dark Knight (2008) is een voorbeeld waarin de 180 graden regel wordt doorbroken.

360-graden panbeweging

Bij een 360-graden pan draait de camera helemaal rond om zijn eigen as. Bekijk het fragment uit de film Clownwise (2023) voor een 360-graden panbeweging.

A

Acteur

Een acteur speelt een rol in een film. Een acteur doet alsof.

Aerial shot

Een aerial shot is een shot gemaakt met een vliegend device, zoals een drone of helikopter. Aerial shots worden meestal gebruikt in combinatie met een extreem long shot, zodat je als kijker een overzicht van de situatie krijgt.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Ratanpur (2018)

Alwetende cameravoering

Bij een alwetende cameravoering is de camera alwetend. De camera weet wat er in een verhaal gebeurt. Een alwetende camera kondigt aan wat er gaat gebeuren door de camera-afstand, kader, beweging of focus te veranderen.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film It Follows (2014)

Ambiguous space

Ambiguous space is het plaatsen van objecten/personages op een manier waardoor de kijker niet goed begrijpt wat de juiste grootte of locatie van de objecten/personages is. Dit is desoriënterend. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt: door het maken van een onverwachte beweging, ongebruikelijke camerahoeken, speciale belichting, spiegels, of het vullen van de achtergrond met onherkenbare objecten.

Voorbeeld: bekijk de scene uit Black Swan (2010) tot 00:50.

Animatiefilm

Bij een animatiefilm worden stilstaande beelden (bijvoorbeeld tekeningen of poppen) in beweging gebracht door ze beeldje voor beeldje op te nemen en af te spelen. Deze techniek wordt toegepast in onder andere tekenfilms.

Voorbeeld: Bekijk de trailer van de film Lion King (2019)

Animator

Een animator maakt de bewegingen van de tekeningen of poppetjes in een film. Hij of zij zorgt ervoor dat de (digitaal) ontworpen personages, dieren of objecten tot leven komen.

Antagonist

Tegenstander van de hoofdpersoon of protagonist.

Voorbeeld: bekijk de scene uit the film The Dark Knight (2008)

Art department

Het deel van de filmcrew dat zich, onder leiding van een production designer, richt op de aankleding van de film. Onder het art department vallen onder andere het decor, kostuums, haar en grime (make-up), props of rekwisieten.

Voorbeeld: bekijk de trailer van de film Grand Budapest Hotel (2014)

Art house film

Een art house film is een niet-commerciële, onafhankelijk gemaakte film die vaak de gebruikelijke regels van mainstream cinema doorbreekt.

Voorbeeld: bekijk de trailer van de film Los Reyes del mundo (2024)

Axial cut

Een axial cut is een cut waarbij de camera naar een object toe beweegt tussen shot 1 en shot 2. De positie van de camera verandert alleen qua afstand, terwijl de hoek hetzelfde blijft.

Voorbeeld: bekijk de scene uit Jaws (1975) tot 01:16

Auteurstheorie

Deze theorie stelt dat de regisseur de auteur van een film is, omdat hij/zij de controle en verantwoordelijkheid heeft voor het eindproduct. De film past in het oeuvre van een regisseur die een unieke stijl laat zien. Andere theorien stellen dat andere productiemedewerkers (zoals de cinematograaf of de editor) ook grote invloed hebben op het eindresultaat en hierdoor ook co-auteur zijn.

(checken: klopt dit?)

B

Beschikbaar licht

Beschikbaar licht komt van lichtbronnen die zichtbaar zijn in een shot of scène, zoals straatlantaarns, daglicht of andere lampen die daar staan. In de film Toni_with_an_i (2019) komt het beschikbaar licht van de laptop.

Blockbuster

Een blockbuster is een succesvolle film met goede verkoopcijfers. Een voorbeeld van een blockbuster is de film Avatar (2009).

C

Camera afstand

De camera afstand is de afstand van de camera ten opzichte van dat wat gefilmd wordt. Het bepaalt hoeveel van het onderwerp zichtbaar is in het beeld. De term 'camera afstand' suggereert dat de camera fysiek dichterbij of verder weg staat van het onderwerp. Dit is niet altijd het geval, maar de kijker ervaart dat wel zo. De close-up toont een deel van het lichaam, het medium shot toont de helft van het lichaam, en de long shot toont het hele lichaam. Zie de pagina afstand en kadrering voor meer informatie

Camerabeweging

Camerabeweging is de beweging die de camera maakt tijdens het filmen. Er zijn 3 verschillende soorten camerabewegingen. 1. beweging met een camera op een statief, zoals de pan- en tiltbeweging. 2. de bewegende camera, zoals tracking en handheld en 3. lensbewegingen, zoals in- en uitzoomen. Zie de pagina beweging voor meer informatie.

Camera operator

De camera operator bedient de camera's waarmee de film wordt vastgelegd. Hij of zij zorgt ervoor dat de camera op de juiste manier beweegt en de beelden scherp blijven. De camera operator werkt samen met de director of photography om de beelden te maken voor de film.

Camerastandpunt

Het camerastandpunt is de hoek van waar uit de camera het onderwerp filmt, bv. van boven of juist van beneden. Er zijn 6 verschillende soorten standpunten: Vogelstandpunt, hoog standpunt, neutraalstandpunt, laag standpunt, kikvorsstandpunt of gekanteld standpunt. Deze standpunten hebben veel invloed op de beleving van de kijker. Zie de pagina standpunt voor meer informatie

Cast

Alle acteurs en actrices in film.

Casting is de selectieprocedure van de cast.

Cinematografie

Cinematografie is een belangrijk onderdeel bij het maken van een film, namelijk het camerawerk. De cinematograaf maakt keuzes over het licht, de lens types, instellingen van de focus, kadering van het onderwerp, de camera afstand, het standpunt en de compositie.

Cinema vérité

Cinéma vérité is een vorm van documentaire filmmaken, waarbij naturalistische technieken worden gecombineerd met gestileerde filmische hulpmiddelen zoals montage en cinematografie. Deze stijl werd ontwikkeld in Frankrijk in de jaren 1960. De cinéma vérité-filmmakers maakten gebruik van lichtgewicht apparatuur om op locatie te filmen. Ze probeerden vaak bewust de mensen die ze filmden uit te dagen door hen in crisissituaties te plaatsen, om zo de waarheid bloot te leggen die volgens hen onder de oppervlakte verborgen lag.

Zie voorbeeld: fragment uit de film Chronique d'un été (1961)

Clair-obscur (ook: chiaroscuro)

Clair-obscur of chiaroscuro is een sterk contrast tussen licht en donker in film, waarmee een spannend en dramatisch lichtbeeld ontstaat. Clair-obscur vindt zijn oorsprong in de barokke schilderkunst. In film werd clair-obscur voor het eerst veel toegepast in het Duits expressionisme en in film noir.

Voorbeeld: bekijk de scene uit Casablanca (1942)

Cliffhanger

Cliffhanger is een spannend slot van een scène, waarbij het niet duidelijk is hoe het afloopt. De kijker wordt nieuwsgierig gemaakt naar het vervolg. Zit vaak aan het eind van een tv-aflevering. 

Voorbeeld: bekijk de slotscene uit de film Pirates of the caribbean: dead mans chest (2006)

Close-up

Bij close-up vult een klein deel van het onderwerp het frame. Meestal is dat het gezicht. De close-up legt de nadruk op gezichtsuitdrukkingen, gebaren of details en wordt meestal gebruikt om emoties op te roepen bij de kijkers. Zie de pagina afstand en kadrering voor meer informatie.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Her (2013)

Colourist

Een colourist past de kleuren van het beeld aan. Hij of zij zorgt ervoor dat de kleuren in de film goed bij de sfeer passen dat ze helder zijn en passen bij het beeld.

Componist

Een componist maakt de muziek voor een film. Hij of zij schrijft de muziek en werkt samen met de regisseur om te zorgen dat de muziek past bij de sfeer en emoties in de film

Compositie

Compositie is de ordening/plaatsing/groepering van alle aspecten in beeld. De mise-en-scene en het camerawerk, zoals licht, lens, afstand, standpunt, zijn onderdeel van de composite. Met de compositie kan de kijkrichting van de kijker gestuurd worden.

Computer-generated imagery (CGI)

CGI is het toepassen van computer gemaakte effecten in film. Er zijn verschillende redenen om CGI-effecten te gebruiken. Een belangrijke reden is dat CGI-effecten gemakkelijker is aan te passen. Ook maakt CGI het mogelijk om beelden te creëren die met analoge technologie niet te maken zijn en kan je beelden maken zonder acteurs, dure sets of rekwisieten.

Voorbeeld: bekijk de korte film French Roast (2023)

Continuiteit

Continuiteit is het logisch ervaren van een handeling in film, ook al wordt die soms over meerdere momenten opgenomen. Als een vrouw op straat loopt met in haar linkerhand een paraplu, dan moet ze deze volgens de regels van de continuïteit ook in de daaropvolgende shots in haar linkerhand hebben. Houdt ze in het volgende shot de paraplu opeens in haar rechterhand vast, dan heet dat een continuïteitsfout.  Zie voor meer informatie de pagina continuiteit.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Mad Max Fury Road (2015)  

Continuiteitsmontage

Bij continuïteitsmontage wordt in de edit het verhaal soepel en duidelijk van shot naar shot gemonteerd. De shots lijken elkaar naadloos. De montage lijkt als het ware ‘onzichtbaar’ en leidt niet af van het verhaal. Zie voor meer informatie de pagina continuiteit.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Kill Bill (2003)

Contrast

Contrast verwijst naar opvallende visuele verschillen, die helpen om verschillende objecten of delen van één object van elkaar te onderscheiden.

Crane

De crane is een hulpmiddel waarmee een camera ingewikkelde bewegende shots maakt. Een crane heeft wieltjes en een arm die ver omhoog, omlaag en opzij bewogen kan worden. Hierdoor kan het zowel horizontaal als verticaal bewegen. Bijvoorbeeld als de camera dicht bij een personage staat en in een vloeiende beweging tot hoog boven hem lijkt te zweven.

--> afbeelding toevoegen

Voorbeeld: bekijk een crane shot uit de film Once upon a time in Hollywood (2019)

Credits

De titel en aftiteling van de film. In de aftiteling worden alle medewerkers en hun functies genoemd.

Crew

Crew zijn alle mensen die aan de film werken, met uitzondering van de cast.

filmlink?

Cross-cutting

Cross-cutting is een montage techniek waarbij er heen en weer wordt gesneden tussen verschillende verhaallijnen die zich op verschillende locaties, maar tegelijkertijd, plaatsvinden. Deze techniek creëert vaak spanning en verhoogt het tempo binnen een scène, want de kijker verwacht dat beide verhaallijnen uiteindelijk samen komen.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Godfather I (1972)

Cut

Een cut is de verbinding tussen twee shots. Het verbindt het einde van het ene shot met het begin van het volgende shot. In de meeste gevallen gebeurt dit met een zogenaamde straight cut, wat betekent dat het laatste frame van het eerste shot direct gevolgd wordt door het eerste frame van het volgende shot. Zie voor meer informatie de pagina overgangen.

Cutaway

Een cutaway is een shot dat de actie onderbreekt door kort een andere handeling, object of persoon te laten zien, waarna je weer terugkeert naar het oorspronkelijke shot. Ze worden vaak gebruikt in een scène om discontinuïteit te verbergen, iets te benadrukken of gelijktijdige gebeurtenissen te laten zien. Ook worden ze soms gebruikt om de dynamiek of sfeer in een scene te verbeteren. Zie voor meer informatie de pagina overgangen.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film A beautiful mind (2001)

Cutting on action

Cutting on action is een montagetechniek waarbij je van het ene shot naar een ander shot snijdt, terwijl de actie en energie hetzelfde blijft. Doordat een personage begint in het ene shot en doorgaat in het volgende shot, zorgt de editor ervoor dat de kijker de overgang niet door heeft. Zie voor meer informatie de pagina overgangen.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Matrix (1999)

D

Decor

Het decor is de omgeving waarin de film zich afspeelt. In de film The Grand Budapest Hotel (2014) is het kleurrijke hotel het decor.

Decorbouwer

Een decorbouwer bouwt de sets waar de scenes worden opgenomen, regelt materialen en doet reparaties als het decor tijdens de opnames kapot gaat. Bekijk hier hoe het hotel uit de film The Grand Budapest Hotel (2014) wordt opgebouwd.

Decoupage

Decoupage is het knippen van een filmscène in meerdere shots. The Battleship Potemkim (1925) was een van de eerste film waarin de maker de scene knipt in verschillende shots.

Deep focus

Bij deep focus zijn alle elementen in beeld, dichtbij en ver weg, tegelijkertijd scherp. Hierdoor kan de kijker zelf kiezen waar hij naar willen kijken, in plaats van dat hun aandacht naar één scherp punt wordt geleid. Deep focus is te zien in het fragment uit de film Dunkirk (2017).

Diegetisch geluid

Diegetisch is alles wat hoort bij de wereld van de film, denk aan de locaties, geluiden, ruimtes en de personages. Elk geluid dat afkomstig is uit een bron in de wereld van de film wordt diegetisch geluid genoemd. Achtergrondmuziek, een vertelstem of geluidseffecten die niet uit de wereld van de film lijken te komen zijn non-diegetisch geluid. Luister naar het diegetische geluid in de film Amour (2012).

In de film Up (2009) hoor je non-diegetisch geluid.

Direct cinema

Direct cinema is een manier van documentaire maken, waarbij de echte wereld zo goed mogelijk werd vertoond, zonder invloed van de filmmaker. Direct cinema kwam op in de VS in de jaren '60. Een voorbeeld van direct cinema is de film Primary (1960), waarin John F. Kennedy wordt gevolgd.

Director of photography

Een director of photography bepaalt hoe de film eruitziet. Hij of zij bepaalt het licht, kiest de camera, bepaalt de instellingen en zorgt dat alles in beeld goed staat. De director of photography werkt samen met de regisseur om de film precies zo te maken zoals de regisseur dat wil. Bekijk hier hoe de Nederlandse director of photography Hoyte van Hoytema werkt.

Distributeur

Een distributeur zorgt ervoor dat een film bij bioscopen, televisie, streamingsdiensten of winkels terechtkomt en dat de film door zoveel mogelijk mensen gezien kan worden. Ook helpen ze met het promoten van een film.

Documentaire

Een documentaire is een film die de wereld waarin we leven onderzoekt en vastlegt. Een documentaire maakt gebruik van echte gebeurtenissen en echte mensen. Een voorbeeld van een documentaire is de film The game (2020)

Dogma 95

Dogma 95 is een Deense filmbeweging die in 1995 werd gestart door de regisseurs Lars von Trier en Thomas Vinterberg. Deze regisseurs wilde meer nadruk leggen op de acteurs en echte verhalen. Zij stelden daarom een aantal regels op. De dogma 95-regels zijn als volgt: Er moet worden gefilmd op locatie. Rekwisieten en decors mogen niet worden toegevoegd aan de locatie. Het geluid mag nooit los van de beelden worden geproduceerd. De camera moet handheld zijn. De film moet in kleur zijn. Speciale belichting en filters zijn verboden. De film mag geen oppervlakkige actie (zoals moord) bevatten. Genrefilms zijn niet acceptabel. De regisseur wordt niet in de credits vermeld. De film Idioterne (1997) is een voorbeeld van een Dogma 95 film.

Dolly zoom

Een dolly is een speciale kar op rails waar de camera op staat. Hierdoor kan de camera op een soepele manier meebewegen met het filmen. Een dolly wordt vaak gebruikt om naar een actie toe of ervan af te bewegen. Bij een dolly zoom wordt z'n beweging gecombineerd met een zoom in de tegenovergestelde richting. De dolly beweegt naar het personage toe terwijl tegelijkertijd wordt uitgezoomd. Dit zorgt voor een duizeligmakend effect. Bekijk dit effect in het fragment uit de film Charlie's angles (2000).

Draaiboek

Het draaiboek, script en scenario worden vaak door elkaar gebruikt. In een script/scenario wordt beschreven wat er in de film te zien en te horen is. Een draaiboek is een beschrijving van technische details en aanwijzingen voor een opname.

Driepuntsbelichting

De driepuntsbelichting is een lichtopstelling. Deze opstelling wordt veel gebruikt tijdens het filmen om personages of onderwerpen zo voordelig mogelijk te belichten. De drie lichtbronnen die hierbij worden gebruikt zijn het hoofdlicht, invullicht en tegenlicht. De sterkste lichtbron is het hoofdlicht, die de aandacht van de kijker richt. Het invullicht verzacht het contrast tussen licht en schaduw. Terwijl het tegenlicht wordt gebruikt om het onderwerp van de achtergrond te onderscheiden.

Dubbing (of nasynchronisatie)

Dubbing (of nasynchronisatie) is het toevoegen van stemmen na het filmen. Meestal wordt hiermee bedoeld dat de stemmen van de acteurs op het scherm worden vervangen door stemmen in een andere taal.

Dutch angle

Dutch angle is een shot waarbij de camera zijwaarts is gekanteld waardoor er een schuine horizon is. Dit creëert vaak een effect van verwarring, gevoel van controleverlies en onbalans. Bekijk dit effect in de scene uit Mission Impossible (1996)

Duits expressionisme

Na de eerste wereldoorlog kwam in film de Duitse expressionistische beweging op. Deze filmbeweging werd gekenmerkt door het gebruik van overdreven decors, sterke contrasten met dramatische schaduwen, gekantelde standpunten en ambiguous space. Deze kenmerken zijn terug te zien in de film The cabinet of Dr. Caligari (1920).

E

Editen

Editen is het proces van het selecteren, knippen, rangschikken en samenvoegen van de filmbeelden tot 1 film. Dit wordt gedaan in de post-productie door de editor. De meest eenvoudige vorm van editen is de straight cut, maar er zijn veel andere manieren om van het ene shot naar het andere te gaan. Voor meer informatie hierover lees de pagina overgangen. Door de juiste overgangen te editen creëren filmmakers het juiste ritme, tijdsbeleving in de film, de verhaallijn en de betekenis.

De persoon die het editen doet heet editor.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Battleship Potemkim (1925)

Editor

Een editor is de persoon die de verschillende filmbeelden en geluiden samenvoegt. Hij of zij zorgt ervoor dat de film een goed verhaal vertelt door de volgorde van de beelden en geluiden te kiezen, ook voegt hij of zij visual effects en overgangen toe.

Elliptical editing

Bij elliptical editing worden delen van een gebeurtenis weglaten, waardoor een onderbreking (ellips) in het verhaal ontstaat.

Voorbeeld: zie een scene uit de film Batman begins (2005)

Establishing shot

Het establishing shot is het eerste shot van een scène. Dit shot toont vaak de omgeving of situatie en laat zien waar de belangrijke personen en objecten staan in de scène. Dit zorgt ervoor dat de kijkers de situatie waarin de scene zich afspeelt begrijpen.

Voorbeeld: bekijk dit shot uit de film The Shawshank Redemption (1994)

Experimentele film

Experimentele films zijn films die de conventies van mainstreamfilms afwijzen. Deze films worden vaak gekenmerkt door het ontbreken van een lineair verhaal en het gebruik van verschillende abstracte technieken. Het doel is vaak om de kijker in een meer actieve en reflectieve relatie te brengen met de film en het medium film in het algemeen.

Voorbeeld: zie fragment van film #43

Extern licht

Extern licht komt van een lichtbron die buiten de scène staat en de aanwezige lichtbron in de mise-en-scène versterkt. Externe lichtbronnen zorgen voor betere controle over de lichtomstandigheden.

Voorbeeld: bekijk de trailer van de film The big sleep (1946)

Extreem close-up

In deze opname vult een detail van het onderwerp het hele beeld. Als het onderwerp een gezicht is, toont de opname slechts delen ervan, zoals de ogen of lippen. Zie pagina afstand en kadrering voor meer informatie.

Voorbeeld: bekijk dit shot uit de film Little miss sunshine (2006)

Extreem long shot

Bij het extreme long shot is het onderwerp heel klein in beeld gebracht en wordt het omringd door de omgeving. De omgeving staat centraal. Dit shot wordt ook gebruikt als establishing shot. Zie pagina afstand en kadrering voor meer informatie.

Voorbeeld: bekijk het shot uit de film Lawrence of Arabia (1962)

Eyeline match

De eyeline match is een manier van editen waarbij je als kijker te zien krijgt waar een personage naar kijkt. Meestal wordt dit gebruikt wanneer een personage naar iets buiten het scherm kijkt en de volgende shot laat zien waarnaar wordt gekeken. Eyeline matches helpen om continuïteit te creëren. (zie voor informatie de pagina continuïteit)

Voorbeeld: zie shot uit de film Back to the future (1985)

F

Fade - in

Een fade-in is een beeldovergang, waarbij een shot langzaam opkomt en helder wordt. Bekijk de eerste 10 seconden van de film The Godfather (1972) voor een fade-in.

Fade-out

Fade-out is een soort beeldovergang, waarbij een shot langzaam donker wordt. Bekijk de laatste 10 seconden van de film The Graduate (1967) voor een fade-out.

Fast motion

Fast motion is het versneld afspelen van film. Fast motion wordt vaak gebruikt in comedyfilms, maar ook in natuurfilms. Een extreme vorm van fast motion is een time-lapse. In de scene uit de film Baraka (1992) beweegt de natuur in fast motion.

Fast cutting

Fast cutting is het samenvoegen van verschillende korte shots die elkaar snel opvolgen. Fast cutting is een handige manier om in korte tijd veel informatie over te brengen. Het wordt vaak gebruikt om energie, spanning of controleverlies toe te voegen aan een scene. Bekijk de scene uit Lola rennt (1998) voor een voorbeeld van fast cutting.

Fictie

Fictie is een verhaal waarbij de gebeurtenissen niet feitelijk zijn, maar zijn verzonnen. Een voorbeeld is de korte fictie film The black hole (2009).

Film noir

Film noir is een filmgenre uit de jaren 40/50. In dit genre zie je een sombere en negatieve wereld. Het verhaal speelt zich vaak af in een stad en het gaat meestal over een anti-held die worstelt met zijn eigen problemen. The Maltese Falcon (1941) is een klassieke film noir film.

Filmscore

Een filmscore is het muzikale deel van een soundtrack, dat meestal speciaal door een componist wordt gecomponeerd voor de film. Een voorbeeld van een bekende filmscore is de filmscore van de film Amelie (2001).

Filmtheorie

Filmtheorie is een wetenschappelijk manier van kijken naar film waarbij film wordt onderzocht en geanalyseerd aan de hand van theorieën. Specifieke filmtheorieën zijn o.a. de auteurstheorie, de formalistische filmtheorie, de feministische filmtheorie, de marxistische filmtheorie, de psychoanalytische filmtheorie en de structurele filmtheorie. Benieuwd hoe je film kan analyseren? Bekijk onderstaande video.

Fisheye lens

Een fisheye lens is een lens die bijna 180 graden kan tonen. Opnamen die gemaakt zijn met een fisheye-lens zijn altijd vervormd, waardoor het beeld kunstmatig lijkt. Bekijk het effect van een fisheye-lens in het fragment uit de film 'The favorite' (2018)

Flashback

Flashbacks zijn sprongen in de tijd. Tijdens een flashback wordt de kijker mee teruggenomen naar het verleden. Vaak met het doel de situatie in het heden te verklaren of deze een lading mee te geven. Meestal wordt het begin van een flashback duidelijk aangegeven met een opvallende overgang, zoals in de film Ratatouille (2007).

Flash-forward

Flash-forward zijn sprongen in de tijd. Tijdens een flash-forward wordt de kijker meegenomen in de toekomst, zoals in de film Lola rennt (1998).

Focus

De term focus verwijst naar de scherpte of helderheid van iets in een beeld. Als iets scherp is, ziet het er duidelijk uit. Als iets onscherp is, lijkt het wazig en onduidelijk. De focus kan ook veranderen tijdens het filmen. Dit zie je in de shots uit de film Casino Royale (2006).

Freeze frame

Freeze frame is een special effect waarbij de actie even op pauze wordt gezet. Een freeze frame wordt in film vaak gebruikt in combinatie met een voice-over om commentaar te leveren op de gedachten en gevoelens van een personage, zoals in de film the wolf of wallstreet (2013).

G

Gaffer

De lichttechnicus op de set. De gaffer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de lichtarrangementen.

Gaze shot

Een opname waarin een personage naar iets buiten beeld staart. Gaze shots worden vaak gebruikt in combinatie met een volgshot. Dit zorgt dat de kijker een kort moment in de positie van het personage wordt geplaatst. We zien bijvoorbeeld een personage plotseling naar de lucht kijken en na een cut toont het volgende shot een passerende vliegtuigen.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film North by Northwest (1959)

Genre

Een soort film die te herkennen is aan specifieke kenmerken. Er zijn veel verschillende genres, maar de bekendste zijn komedie, drama, actie, thriller, horror en sciencefiction.

--> is dit de beste definitie?

Geluidseffecten

Kunstmatige geluiden die in een geluidsstudio worden gemaakt en in de post-productie worden toegevoegd. Met geluidseffecten wordt de impact van het beeld, zoals d.m.v. bijvoorbeeld explosies of vuistslagen, versterkt. Geluidseffecten kunnen uit een standaard geluidsbibliotheek worden gehaald, of door een vakman worden gemaakt. Het maken van geluidseffecten heet foley.

Bekijk ter inspiratie deze video.

Geluidstechnicus

Een geluidstechnicus is verantwoordelijk voor het opnemen van het geluid tijdens het filmen. Hij of zij zorgt ervoor dat de stemmen van de acteurs, geluidseffecten en muziek goed hoorbaar zijn.

Green screen

Dit is een techniek die gebruikt wordt. Een onderwerp wordt gefilmd tegen een groene achtergrond. Vervolgens kan met computertechnologie de groene achtergrond worden vervangen voor een andere achtergrond.

Grime

Make-up die bijvoorbeeld karaktereigenschappen van een personage benadrukken

Grip

Een grip zorgt ervoor dat de camera en het licht goed en veilig geplaatst worden tijdens het filmen. Hij of zij stelt de apparatuur in, bedient kranen en camera's op wielen en zorgt ervoor dat de kabels zo liggen dat niemand erover kan struikelen. De grip werkt vaak samen met de gaffer en de camera operator.

H

Handheld camera

Bij een handheld-opname draagt de cameraman de camera in de hand terwijl hij zich over de set beweegt. Dit zorgt voor schokkerige beelden – een effect dat soms bewust wordt ingezet. Het beeld lijkt hierdoor realistisch en spontaan, maar kan ook duizelingwekkend zijn voor het publiek. Handheld camera's worden vaak gebruikt in documentaire films, zoals de film Jano & Shiro, a brothers journey (2020).

Hair & Make-up artist

Een hair & make-up artist verzorgt het haar en de make-up van de acteurs. Hij of zij zorgt ervoor dat de acteurs er precies zo uitzien als nodig is voor hun rol en controleert het haar en de make-up tussen de opnames door. In de scene uit The Hunger Games (2013) zie je het karakter Effie Trinket, vormgegeven door een hair & make-up artist.

Hard licht

Hard licht is helder licht dat zorgt voor grote contrasten, korte schaduwen en veel details. Mensen zien er vaak minder fraai uit, omdat dit felle en harde licht alles zichtbaar maakt. Dit zie je ook in de scene uit de film Jake defeats sugar ray (1980).

Hoofdlicht

Het hoofdlicht is het helderste en eerste licht dat in elke opname wordt geplaatst, en is het belangrijkste onderdeel van de driepuntsbelichting. Het hoofdlicht leidt sterk de aandacht van de kijker. Wanneer het alleen wordt gebruikt, werpt het ook de sterkste schaduwen. Dit zie je ook in de film No country for old men (2007).

Hoog camerastandpunt

Bij een hoog camerastandpunt filmt de camera iets boven oogniveau. Dit maakt het onderwerp klein en kwetsbaar. In combinatie met een close-up zorgt dit standpunt voor een gevoel van paniek en claustrofobie. Dit zie je ook in de scene uit de film Artificial Intelligence (2001).

Hidden cut

Hidden cut is een overgang waarbij aan het einde van het eerste shot de camera een object beeldvullend in het frame plaatst. Dit biedt de kans om een onopvallende overgang toe te passen. In het volgende shot zoomt de camera uit of beweegt het weg van een object. Dit gebeurd ook in de serie Stranger Things (2016).

Horizonslijn

Een rechte lijn over de horizon die de hoogte aangeeft waarop de camera is gepositioneerd. Afhankelijk van het camera standpunt beweegt de horizonlijn omhoog of omlaag.

High-key lighting

High-key lighting is algemene en heldere uitlichting van de scene. Normaal gesproken wordt het in combinatie met zacht licht gebruikt om een aangename sfeer te creëren. Dit zie je ook in de openingscene van La la land (2016). De scène op de snelweg is helder verlicht met natuurlijke zonlichtaccenten, waardoor de vreugdevolle en energieke sfeer van de dansende menigte wordt versterkt.

I

Insert shot

Insert shot is een shot in een scène die kort de actie vanuit een andere positie laat zien. Dit soort shots geven bijvoorbeeld een belangrijk detail in een scène de aandacht.

Voorbeeld: Bekijk deze scene uit de film The big Lebowski (1998)

Intercutting

Intercutting is de edittechniek waarbij er wordt geknipt tussen verschillende acties. Dit heet cross-cutting als de verschillende acties gelijktijdig plaatsvinden of parallelmontage als dat op verschillende tijden plaatsvindt.

Voorbeeld: Bekijk de scene uit de film Mean Girls (2004)

Invullicht

Het invullicht is een onderdeel van de driepuntsverlichting. Invullicht wordt gebruikt om de sterkste schaduwen, die door het hoofdlicht worden veroorzaakt, te verzachten.

Bekijk afbeelding van driepuntsbelichting
Voorbeeld: bekijk de scene uit Lalaland (2016)

Italiaans neorealisme

Een Italiaanse filmbeweging uit de jaren 1940 en vroege jaren 1950. Typisch voor deze filmbeweging zijn de verhalen die gaan over de arme en arbeidersklasse, meestal gefilmd op locatie en vaak met niet-professionele acteurs. Italiaanse neorealistische films gaan over de moeilijke economische omstandigheden van het naoorlogse Italië.

Voorbeeld: bekijk de film The bicycle thief (1948)

J

Jump cut

Een jump cut is een type overgang tussen twee shots met hetzelfde onderwerp, vanuit dezelfde camerahoeken, waarbij je een sprongetje maakt in de tijd. Er is een stuk van de doorlopende actie weggelaten. Een goed voorbeeld van een jump cut is te zien in Schindler's list (1993).

K

Kader

Een kader is het beeld dat door de camera wordt gefilmd. Het is een uitsnede, er valt een deel buiten beeld. Bij kadrering gaat het om het kader dat de regisseur/camerapersoon kiest.

Kijklijnen

Een denkbeeldige lijn die loopt tussen de ogen van een persoon en het onderwerp of object in focus. Kijklijnen trekken de aandacht van de kijker naar specifieke delen van de mise-en-scène. In zeldzame gevallen kan de kijklijn van een acteur direct de lens ontmoeten, waardoor het lijkt alsof het personage de kijker recht in de ogen kijkt. Omdat dit echter zeer indringend en confronterend is, proberen films in de traditie van continuïteitsmontage doorgaans een dergelijke directe aanspreking van de kijker te voorkomen.

Kikvorsstandpunt

Een kikvorsstandpunt is een standpunt waarbij een shot gemaakt wordt vanuit een extreem laag standpunt. Dit standpunt maakt het getoonde object of onderwerp groot en belangrijk en de omgeving irrelevant. Meestal wordt dit standpunt gebruikt om de dominantie van het onderwerp te benadrukken. Zie de pagina standpunt voor meer informatie.

Voorbeeld: bekijk de scene uit Annabelle creations (2017)

Kitchen sink realism

Kitchen sink realism is een term die wordt gebruikt voor een Britse kunst- en filmbeweging uit de jaren 60, die zich richt op de huiselijke omstandigheden van de Britse arbeidersklasse. De personages zijn vaak "boze jonge mensen" die in huurflats wonen in de arme industriële gebieden in het noorden van Engeland. De beweging toont het dagelijks leven en laat de frustraties van de arbeidersklasse zien.

Voorbeeld: Bekijk de scene uit de film Up the Junction (1965)

Klassieke Hollywood film

Met de klassieke Hollywood cinema worden film gemaakt door de grote filmproductiestudio's in Hollywood bedoeld. Het hoofddoel van een klassieke Hollywoodfilm is om de kijker een verhaal te vertellen, waarin een of meer personages een opeenvolging van problemen ervaren terwijl ze proberen hun doelen te bereiken. Meestal worden de problemen in zulke films opgelost op een manier die tot een "happy end" leid. Bij de klassieke Hollywoodstijl worden ligt de nadruk op continuïteitsmontage. Tot de jaren 60 was dit typerend voor Hollywood.

--> Klopt dit?

Voorbeeld: Bekijk de trailer van Fly my to the moon (2024)

Korte film

Een film die korter duurt dan 60 minuten.

Kostuum

Een kostuum zijn de kledingstukken en accessoires die een personage draagt in een film. Het kostuum maakt de persoonlijkheid en de status zichtbaar van het personage. Zie voor meer informatie de pagina mise-en-scene.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film The devil wears prada (2006).

Kostuumontwerper

Een kostuumontwerper bedenkt, maakt en/of koopt de kleding voor de acteurs. Hij of zij zorgt dat de kleding goed zit en past bij het verhaal en de personages.

Kuleshov effect

Het Kuleshov -effect is een montage effect gevonden door de Russische filmmaker Lev Kuleshov in 1918. Kuleshov maakte een close-up van een acteur die stil zat zonder gezichtsuitdrukking. Vervolgens monteerde hij verschillende shots voor en na deze close-up. Toen dit aan een publiek werd vertoond, bleek dat het publiek steeds een andere binnenwereld en andere emoties had gezien bij de acteur. Kuleshov toonde aan hoe belangrijk montagetechnieken zijn voor de beleving van het publiek.

Voorbeeld: Bekijk het Kuleshov-experiment.

L

Laag standpunt

Bij een laag standpunt filmt de camera net iets onder oogniveau. Dit standpunt maakt het onderwerp dreigend, zoals in de scene uit de film Pulp Fiction (1994).

La nouvelle vague

La nouvelle vague is een filmbeweging uit de late jaren '50 en '60 die ontstond onder jonge Franse filmcritici. Deze Franse filmcritici gingen films maken als reactie op de traditionele Franse filmindustrie, die naar hun mening niet spontaan en avontuurlijk genoeg was. De filmmakers uit deze groep waren Francois Truffaut, Eric Rohmer, Claude Chabrol, Jacques Rivette en Jean-Luc Godard, die de film Breathless (1960) maakte.

Lap dissolve

Lap dissolve is een overgang tussen shots waarbij het eerste shot eindigt met een fade-out en het tweede shot begint met een fade-in. De shots overlappen iets met elkaar, waardoor er geen tussenscherm te zien is. Een lap dissolve is te zien in de scene uit de film Citizen Kane (1941).

Lens type

Films worden gefilmd met drie verschillende basissoorten lenzen: de normale lens, de groothoeklens en de telelens. Elke soort lens heeft zijn eigen kenmerken en creëert verschillende beelden. Een groothoeklens geeft een breed beeld, een telelens een smaller beeld, waarbij objecten dichtbij lijken en bij de normale lens is het gelijk aan wat het menselijk oog ziet. Meer weten over lenzen? Bekijk de video van Studiobinder.

Lijn

Lijnen zijn een belangrijk onderdeel van de compositie. Objecten of onderwerpen in het frame kunnen lijnen creëren met gebouwen, schaduwen of verschillende kleuren. Meestal zorgen de lijnen dat er een kijkrichting ontstaat voor de kijker. Composities die op verticale of horizontale lijnen zijn gebaseerd, lijken in rust en kracht uit te stralen. Terwijl composities die op diagonale lijnen zijn gebaseerd creëren een suggestie van dynamiek, spanning, onzekerheid of angst. In de scene uit de film The dark knight rises (2012) zie hoe verticale lijnen van het gebouw kracht uitstralen.

Locatie

De locatie is de plaats waar de film wordt opgenomen.

Long shot

Bij een long shot is het hele onderwerp zichtbaar in beeld. Dit shot wordt meestal gebruikt om bewegingen van personages te tonen of om een overzicht van de situatie te geven. Dit is ook te zien in het shot uit de film Mad max: fury road (2015).

Long take

Een long take is een shot dat lang duurt. De gemiddelde lengte van een shot is ongeveer 9 seconden. Als een take langer duurt dan 40 seconden dan is het een long take. De opening van de film Spectre (2015) is een long take.

Losse kadrering

Losse kadrering is een opname met veel ruimte rond het hoofdonderwerp. Losse kadrering benadrukt de bewegingsvrijheid van het onderwerp. Deze kadrering kan worden gebruikt om een ​​gevoel van vrijheid of verlatenheid op te roepen. Dit is ook te zien in het shot uit de film Gerry (2002).

M

Master shot

Een master shot is een ononderbroken shot van een hele scène, meestal gemaakt met een groothoeklens en een long shot. Alle actie uit de scene is zichtbaar in het master shot.

Voorbeeld; bekijk het shot uit de film Jaws (1975)

Marketingmanager

De marketingmanager zorgt voor de promotie van een film. Hij of zij zorgt ervoor dat zoveel mogelijk mensen weten dat de film uitkomt en dat ze naar de film willen gaan kijken, bijvoorbeeld door reclame-campagnes of promotie op social media.

Match cut

Een match cut is een overgang tussen twee shots die beide shots verbinden door elementen te benadrukken die in de shots erg op elkaar lijken. De overeenkomsten tussen de opnamen kunnen betrekking hebben op de vorm, kleur of beweging.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film the french lieutenant's woman (1981)

Matte shot

Een speciaal effect waarbij meerdere elementen worden samengevoegd tot één enkel beeld door een beeld over een andere beeld heen te leggen. Meestal wordt dit gebruikt om een ​​voorgrond afbeelding te combineren met een achtergrondafbeelding. Tegenwoordig worden deze effecten meestal digitaal gecreëerd met CGI.

Voorbeeld bekijk de scene uit de film Planet of the apes (1968)

Medium shot

Bij een medium shot is de helft van het onderwerp zichtbaar, het onderwerp en de omgeving komen even veel in beeld. Dit shot wordt hierdoor het meest gebruikt in film. 

Voorbeeld: Bekijk de scene uit de film The royal tenenbaums (2001)

Meisner technique

De Meisner technique is een acteertechniek, waarbij de acteurs de emotionele context van het verhaal moeten begrijpen, zodat ze spontaan kunnen reageren. Acteurs moeten dus open staan ​​voor prikkels van de scene en de emotionele signalen van hun medespelers. Om dit te kunnen is emotionele voorbereiding, herhaling en improvisatie belangrijk.

VOORBEELD?

Method acting

Acteurs die acteren volgens deze techniek proberen de persoonlijkheidskenmerken die nodig zijn voor de rol in zichzelf te vinden. De acteurs maken gebruik van de persoonlijke ervaringen van de acteurs om sterke emoties op te roepen.

VOORBEELD?

Mindscreen

Een shot dat de kijker laat zien waarover een personage denkt of droomt. Om deze reden wordt het ook vaak een droomscène genoemd.

VOORBEELD?


Mise-en-scene

Mise-en-scene is alles wat zichtbaar is binnen het kader. Belangrijke aspecten van de mise-en-scène zijn locatie, set, decoratie, rekwisieten, kostuums en de acteurs. Bij mise en scene gaat het grotendeels over het structureren van de ruimte.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film A space odyssey (2001)

Montage

Montage betekent in het Frans 'samenvoegen'. In het algemeen zijn er 2 verschillende definities:

  1. Een montagetheorie ontwikkeld door sovjet filmmakers in 1920. De theorie stelt dat shots in film samenhangen en hierdoor betekenis krijgen.

  2. In Europa is montage een ander woord voor editen.

N

Narratief

Narratief is het verhaal dat in film wordt verteld. Het verhaal kan volledig verzonnen zijn, gebaseerd op echte gebeurtenissen, of een combinatie van beide. De gebeurtenissen kunnen in chronologische volgorde worden getoond, maar dat hoeft niet.

Negatief

Een negatief is een analoge filmrol. Op de filmrol werd, voordat digitaal gefilmd werd, de film opgeslagen, beeld voor beeld.

Negatieve ruimte

Met negatieve ruimte worden de lege delen in het beeld bedoeld. Door delen van het beeld leeg te laten vallen de onderwerpen die wel in beeld zijn meer op. Dit zie je bijvoorbeeld in de scene uit de film Lost in translation (2003). De achtergrond is leeg, waardoor het personage meer opvalt.

Neutraal standpunt

Bij een neutraal standpunt filmt de camera op oogniveau. Het onderwerp is hierdoor op gelijkniveau met de kijker, zoals in de scene uit de film The truman show (1998).

Niet-realistisch

Met de term niet-realistisch wordt bedoeld dat de objecten en setting van de film niet verwijzen naar de werkelijkheid. Vaak worden zulke niet-realistische settings gefilmd op kunstmatige locaties of speciaal gebouwde sets, zoals bij de film de Wizard of Oz (1939).

Niet-diegetisch

Niet-diegetisch is alles wat niet hoort bij de wereld van het verhaal, maar wel in de film te zien of horen is. Denk bijvoorbeeld aan achtergrond muziek, voice-over, geluidseffecten, titels of visuele effecten. Het geluid in de eerste 30 seconden van de film Harry Potter and the philosopher's stone (2001) is bijvoorbeeld niet-diegetisch.

Normale lens

Dit is een type lens die het meest wordt gekozen door cinematografen, omdat het de minste vervorming produceert. De normale lens lijkt het meest op wat wij mensen zouden zien. Een normale lens is ook gebruikt in de film Tokyo Story (1953).

O

Objectieve camera

Een objectieve cameravoering is een camera die probeert de aandacht van de kijker niet naar zichzelf te trekken en streeft naar het objectief tonen van de actie. Een objectieve camera staat vaak stil en toont de personages vanaf een bepaalde afstand om de waarneming van de scène door de kijker niet te manipuleren.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Roma (2018)

Off screen

De ruimte die niet zichtbaar is in het beeld, maar die wel bestaat in de diegetische wereld van de film. Offscreen ruimte wordt belangrijk wanneer de aandacht van de kijker wordt getrokken naar iets dat niet zichtbaar is in het frame, zoals iemand die buiten beeld naar iemand anders kijkt, een lichtstraal of schaduw die het frame binnenkomt vanuit de offscreen ruimte, of een geluid dat van buiten beeld wordt gehoord. Offscreen ruimte wordt veel gebruikt voor spanning in horror- en thrillerfilms.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film North by Northwest (1959)

Offscreen sound

Een geluid dat wordt gemaakt buiten het frame, maar die wel hoort bij de diegetische wereld van de film.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Signs (2002)

Omgevingsgeluid

Omgevingsgeluid is diegetisch geluid dat uit de wereld van de film komt. Het zijn achtergrondgeluiden die normaal aanwezig zijn in een bepaalde scène of locatie, zoals vogels, kantoorgeluiden, verkeersgeluiden etc. Omgevingsgeluid heeft 3 functies in film: het zorgt voor continuïteit tussen shots, voorkomt een onnatuurlijke stilte in film en versterkt de sfeer van de scene.

Voorbeeld: bekijk de scene uit Dunkirk (2021)

Onscreen

De ruimte die zichtbaar is in het frame, wordt de zichtbare ruimte genoemd.

Voorbeeld? of

Onscreen sound

Een geluid dat komt van een bron die zichtbaar is in het frame.

Voorbeeld?

Opnameleider

Een opnameleider organiseert alles op de filmset. Hij of zij zorgt dat alle spullen op tijd klaarstaan, dat het filmen goed verloopt en zorgt dat alle problemen tijdens het filmen worden opgelost.

Outtake

Outtake is filmmateriaal dat niet wordt gebruikt in de uiteindelijke versie van een film vanwege een technische fout.

Out of focus

Bij out of focus is het gehele beeld is onscherp. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt om de ervaring van het personage bij bewustzijnsverlies of bij gebruik van medicijnen/drugs te laten zijn.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Vampire Diaries (2008)

Overlapping action

Overlapping action is een actie die wordt herhaald vanuit een ander standpunt. De actie zie je dus 2 (of meer) keer achter elkaar. Dit kan worden gebruikt om het dramatische effect van de actie te versterken.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Police Story (1985)

Over-the-shoulder-shot

Dit is een shot waarbij wordt gefilmd boven de schouder van een personage, waardoor de rug gedeeltelijk aan de zijkant van het frame te zien is. Bij over-the-shoulder shots identificeert het publiek zich met de persoon wiens rug zichtbaar is. Het benadrukt de interactie tussen personages in dialoogscènes.

Voorbeeld: bekijk de scene uit de film Silver lining playbook (2012)

Overgangen

Een overgang verbindt twee shots met elkaar. Door de juiste overgang te kiezen tussen de shots kan de filmmaker zorgen dat je de overgangen nauwelijks doorhebt. Er zijn verschillende overgangen: harde overgangen, fade-in/out, lap dissolves, match cut, jump cut, hidden cut en wipes.

Bekijk voor meer informatie de pagina overgangen

P

Panning

Panning is een beweging van de camera waarbij de camera van rechts naar links (of andersom) beweegt. Een opname waarin een panbeweging plaatsvindt, wordt een pan-shot genoemd. Een panbeweging wordt gebruikt om een overzicht van een scène geven, de aandacht te verplaatsen van het ene onderwerp naar het andere of het volgen van een actie. Een pan die snel genoeg is om het beeld te vervagen, wordt een swish pan genoemd. Een pan waarbij de camera één volledige draai om zichzelf maakt, heet een 360 graden pan. In de scene uit de film The Darjeeling Limited (2007) zijn pan-shots te zien.

Parallel editing

Parallel editing is een techniek waarbij er heen en weer wordt gesneden tussen acties die plaatsvinden op twee verschillende locaties en soms ook op verschillende tijdstippen. De opening van de film Strangers on a train (1951) start met parallel editing.

Plot

Het plot is de structuur van het verhaal in een film. Het gaat hier om de verhaallijn, de rode draad, de opeenvolging van gebeurtenissen en acties. In films wordt ook regelmatig gebruik gemaakt van een plot twist. Dat is wanneer een verhaal een onverwachte wending neemt. Meer hierover weten, kijk onderstaande video.

Point of view

Point of view is het perspectief waaruit het verhaal van de film wordt verteld. Er zijn verschillende vertelperspectieven mogelijk: Het perspectief van het personage, een alwetende verteller (de verteller is niet betrokken bij het verhaal en weet wat er gaat gebeuren.) en een niet-alwetende verteller (de verteller heeft ook beperkte kennis.) In de film It Follows (2014) zien we het perspectief van de alwetende verteller. De camera weet al wat er gaat gebeuren en stuurt de blik van de kijker op wat komen gaat. Een veel gebruikte techniek in horrorfilms.

Point-of-view-shot

Bij de point-of-view-shot staat de camera op de plaats waar de ogen van het personage zich zouden bevinden. Dit heeft het effect dat de kijkers zien wat het personage ziet. Dit soort shots worden gebruikt, zodat de kijker zich emotioneel met een personage kan identificeren. De scene uit de film The wolf of wall street (2013) is een voorbeeld van een POV-shot.

Positieve ruimte

Postieve ruimte is het deel van het beeld dat gevuld is met objecten en mensen. De legen delen om de positieve ruimte wordt negatieve ruimte genoemd. In de scene uit de film Lost in translation (2003) is het beeld voornamelijk gevuld met positieve ruimte.

Postproductie

Dit is al het werk dat wordt gedaan nadat het filmen klaar is. Dit is voornamelijk de montage, maar ook het maken van de soundtrack, special effects en de credits. Meer weten over de post-productie? Bekijk de video van Studiobinder.

Preproductie

Het voorbereiden van de filmopnames wordt preproductie genoemd. Belangrijke elementen van preproductie zijn het samenstellen van een filmcrew, het casten van de acteurs, het creëren van een script, het spotten van locaties, het bouwen van sets, het creëren of verkrijgen van rekwisieten en kostuums en het plannen van speciale effecten. Meer weten over de preproductie? Bekijk de video van Studiobinder.

Producent

Een producent is de persoon die het maken van een film start. De producent is verantwoordelijk voor de financiële en administratieve aspecten van het maken van de film en houdt toezicht op het hele proces. Meer weten over wat de producent doet? Bekijk deze video.

Productie

De productie is het deel van het maakproces, waarbij er opnames worden gemaakt. Het productieproces wordt voorafgegaan door de preproductie en gevolgd door de postproductie. Meer weten over de productie? Bekijk de video van studiobinder.

Production designer

Een production designer bedenkt hoe alles eruitziet in de film. De production designer bedenkt hoe sets, kostuums en rekwisieten eruit moeten zien, werkt samen met de regisseur en andere crewleden en zorgt dat tijdens het filmen alles eruit ziet zoals bedacht. Meer weten over de rol van de production designer? Bekijk de video van studiobinder.

Programmeur

Een programmeur beslist welke films er op een filmfestival, in een bioscoop of op televisie worden vertoond. Op basis van de smaak of interesse van het publiek, bekijkt de programmeur nieuwe films en werkt hij samen met filmmakers.

Protagonist

De protagonist is de hoofdpersoon in een film. De protagonist heeft vaak strijd met de antagonist (de tegenstander). Meer weten over de protagonist in film? Bekijk de video van Studiobinder.

R

Rack focus

Rack focus is een manier van scherpstellen tijdens een opname, waarbij de scherpstelling verandert tijdens het filmen. Een element wordt onscherp en een ander element wordt scherp. Rack focus stuurt hiermee de aandacht van de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film the master (2012).

Reaction shot

Een reaction shot is een korte opname die de reactie van een personage of groep laat zien. Reaction shots zijn vaak cutaways en worden gecombineerd met point-of-view-opnames. Wanneer twee personages met elkaar praten, toont een reaction shot meestal de reactie van het personage dat luistert en niet spreekt, terwijl we het andere personage horen praten. Dit is te zien in het fragment uit de film Jurassic Park (1993).

Rekwisieten

Rekwisieten zijn alle objecten in de mise-en-scene die belangrijk zijn voor het verhaal. Attributen zijn ook objecten binnen de mise en scène, maar hebben geen functie voor het verhaal. Meer weten over rekwisieten? Bekijk de video.

Realisme

Realistische filmmakers zijn geïnteresseerd in wat actueel of echt is. Ze proberen dingen en omstandigheden weer te geven zoals ze werkelijk zijn en streven ernaar de realiteit nauwkeurig na te maken. Realistische films laten het dagelijks leven zien. In de film wordt realisme vaak geassocieerd met sociaal realisme en kitchen sink realism. Een voorbeeld van een realistische film is de film The Florida project (2017).

Realistische setting

Bij een realistische setting worden locaties weergegeven op een manier dat die zo dicht mogelijk bij de werkelijke situatie liggen. Vaak worden echte locaties gekozen als opnamelocaties voor realistische settings, maar het is ook gebruikelijk om speciaal gebouwde sets te gebruiken.

Re-establishing shot

De re-establishing shot vestigt opnieuw de aandacht op de locatie, die eerder getoond was aan de kijkers in het establishing shot. Tussen verschillende close-ups door laten regisseurs soms een re-establishing shot zien om de kijkers een frisse indruk te geven van het totaalbeeld van de scène. Daarnaast worden re-establishing shots vaak aan het einde van een scène gebruikt als een soort afsluiting. Dit is te zien in het fragment uit de film Inception (2010).

Regie-assistent

Een regie-assistent helpt de regisseur met het organiseren van het filmen. Hij of zij zorgt dat alles goed voorbereid is en dat de planning wordt gevolgd.

Rotate

De camera beweegt met de klok mee of tegen de klok in om het onderwerp. Op deze manier draaien helpt om de chaotische sfeer van de setting over te brengen. Het heeft een desoriënterend effect op de kijker. Dit is te zien in het fragment uit de film a beautiful mind (2001).

Richting

Elk object binnen het beeld dat niet statisch is heeft een bepaalde richting, het beweeg ergens naartoe. Dit heeft vaak een dramatische effect of draagt een bepaalde boodschap over.

Ritme

Met het ritme van de film wordt de snelheid waarmee de shots zich afwisselen bedoeld. Dit bepaalt voor de kijker of de actie snel of juist vertraagd aanvoelt. In bijvoorbeeld een vechtscene beleeft de kijker snelheid, dit komt doordat de shots kortzijn en ze zich snel afwisselen. Terwijl in een romantische scene de tijd juist traag lijkt te gaan, dit komt omdat de shot langer duren. Meer weten over ritme? Bekijk de video van Studiobinder.

Ruimte

Ruimte is een onderdeel van de mise-en-scène waarin objecten en personages geplaatst kunnen worden. De ruimte die direct zichtbaar in het beeld wordt on-screen ruimte genoemd. De ruimte die wordt gesuggereerd, heet off-screen ruimte.

S

Satire

Satire is een genre waarin de dwaasheden en tekortkomingen van mensen aan de kaak worden gesteld, met de bedoeling om de samenleving te verbeteren. Sartire is vaak te herkennen aan overdrijving, sarcasme en ironie, zoals in de video van de avondshow met Arjen Lubach: Amerika first, Nederland second.

Scene

Een scene is een reeks van shots die samen een actie laten zien. De actie speelt zich af in één tijd en plaats en vaak met dezelfde personages. Verschillende scènes vormen een sequentie. Een sequentie is een soort hoofdstuk van de film. Het einde van een scène wordt vaak aangegeven door een verandering in tijd, actie en locatie. Wil jij weten welke de elementen een scene goed maken? Bekijk de video van Studiobinder.

Scherptediepte

Scherptediepte is de afstand voor de camera waarin alle elementen scherp in beeld zijn. In de scene uit de film The Young Victoria (2009) is te zien hoe de scherptediepte steeds veranderd.

Shallow focus

Bij een shallow focus is een deel van het beeld onscherp. Deze techniek wordt meestal gebruikt om de aandacht van de kijker te richten op de objecten die scherp in beeld zijn. Deze scherpstelling wordt vaak gebruikt bij close-ups, omdat door deze scherpstelling de nadruk wordt gelegd op de emoties van het personage. Dit is ook te zien in het shot uit de film Taxi Driver (1979).

Sequence

Een sequence bestaat uit verschillende scene's die hetzelfde thema hebben. Het is eigenlijk een soort hoofdstuk van de film.

Set

Een set is een filmlocatie die speciaal wordt gebouwd voor een filmopname. Het kan een studiodecor zijn of een speciale constructie die buiten de studio wordt opgezet op een locatie. In de behind-the-scene-video van Spiderman zie je de set waar Spiderman is opgenomen.

Setting

Setting is de tijd en ruimte waarin de actie van een film plaatsvindt. De inrichting en decoratie van de opnamelocatie kunnen veel onthullen over de setting. In de opening scene van Blade Runner 2049 (2017) wordt de setting langzaam aan de kijker onthuld.

Shot

Een shot is een stuk ononderbroken film. De duur van een shot is wisselend: van een fractie van een seconde tot minuten of zelfs uren. Een shot die langer duurt dan ongeveer 40 seconden wordt een long take genoemd. Het shot in de film Carlito's way (1993) is een voorbeeld van een long shot.

Shot reverse shot

Shot reverse shot is een montagetechniek dat afwisselend personages in beeld brengt. Het tweede shot wordt genomen vanuit de tegenovergestelde hoek van het eerste shot. Een voorbeeld van een shot reverse shot is het shot in de film la la land (2016).

Slow cutting

Bij slow cutting worden meerdere langdurende achter elkaar aan gemonteerd. Slow cutting is een manier om het tempo van een film te vertragen. Het wordt vaak gebruikt om kalmte van een actie uit te drukken of om een rustige sfeer over te brengen. De scene star gate uit de film 2001: A space odyssey (1968) is een voorbeeld van slow cutting.

Slow motion

Slow-motion is een montagetechniek waarbij de bewegingen langzamer gaan dan ze in het echte leven zouden gaan. Meestal wordt slow-motion gebruikt om een dramatisch moment in de film te benadrukken. Dit is ook te zien in de film The Darjeeling limited (2007).

Sociaal realisme

Het sociaal realisme is een stroming die zich bezighoudt met sociale thema's zoals onrechtvaardigheid, oorlog en de economische moeilijkheden van het dagelijks leven. In social realistische films worden activiteiten van de gewone werkende mensen vaak als heldendaden weergeven. Een voorbeeld hiervan is de film I, Daniel Blake (2016).

Soft focus

Soft focus is een effect gemaakt met een speciale lens, die ervoor zorgt dat het beeld onscherp wordt, terwijl een gekozen object scherp blijft. Soft focus wordt meestal geassocieerd met romantische sferen. Een voorbeeld van soft focus is te zien in de scene uit de film Lord of the rings: the fellowship of the ring (2001).

Sound designer

Een sound designer ontwerpt en maakt het geluid. Hij of zij zorgt ervoor dat alle geluiden in de film, zoals muziek, effecten en stemmen, passen bij de sfeer en het verhaal van de film. Meer weten over sound design? Bekijk de video van studiobinder.

Soundtrack

Een soundtrack is alles wat hoorbaar is in een film, namelijk de filmmuziek, geluidseffecten en dialoog. Beluister de opening scene van de serie Peaky Blinders (2013), hier hoor je de verschillende elementen van de soundtrack.

Spaghetti Western

Spaghettiwestern is naam voor de westerns gemaakt door Italianen. Deze spaghettiwesterns werden gemaakt in de periode 1965-1975. Een voorbeeld van een spaghettiwestern is de film the good, the bad and the ugly (1966).

Special effects

Special effects zijn technieken die worden ingezet om effecten te bereiken die niet gewoon plaatsvinden. Special effects kunnen live worden gecreëerd of tijdens het montageproces, maar tegenwoordig worden de meeste special effects gecreëerd met behulp van computers.

Statief

Een statief is een camerasteun die bestaat uit drie poten en een flexibele kop. Een camera die aan een vast statief is bevestigd, kan verschillende bewegingen uitvoeren, zoals: panning en tilting. Statieven worden veel gebruikt in film en fotografie om stabiel te kunnen filmen en nauwkeurige bewegingen te maken.

Split screen

Een split screen is een verdeling van het scherm, meestal in tweeën, maar de verdeling kan ook bestaan uit meerdere beelden. Split screen is meestal bedoeld om een gelijktijdige actie aan te duiden. Dit is ook te zien in de film (500) days of summer (2009).

Statisch shot

Een statisch shot is een shot zonder enige camerabeweging waarbij de vaste camera volledig stil blijft. In de meeste gevallen is de camera op een statief gemonteerd. Lange statische shots helpen de kijker om subtiele veranderingen in de mise-en-scène op te merken. Statische shots zorgen voor emoties zoals kalmte, veiligheid, stabiliteit en beklemming. Het gevoel van beklemming wordt benadrukt in de film ''Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles' (1975).

Steadicam

Een steadicam is een houder voor een filmcamera, die de beweging van de cameraman loskoppelt van de camera. Hierdoor kunnen soepele en relatief stabiele opnamen worden gemaakt, zelfs wanneer de cameraman snel beweegt over oneffen oppervlakken. Op deze manier wordt het schokkerige en instabiele gevoel van een handheld camera voorkomen.

Stereotype

Een stereotype is een idee dat mensen hebben over een groep mensen. Vaak is dit idee te simpel en klopt het niet helemaal. Bijvoorbeeld: "Alle Fransen eten elke dag stokbrood." Een stereotype laat niet zien hoe mensen echt zijn, maar gaat over wat anderen denken over een groep. In de film La Haine (1995) wordt het stereotype van de jonge immigrant als crimineel benadrukt. De drie hoofdpersonen — Vinz (Joods), Saïd (Arabisch) en Hubert (Afrikaans) — komen vaak in de problem, ze hebben geen werk en doen dingen die niet mogen. Dit past bij het beeld dat mensen vaak hebben van jongeren uit arme buurten.

Still

Een still is een stilstaand beeld (foto) uit een film. Het is een moment dat wordt vastgelegd tijdens het filmen of later uit de film wordt gehaald.

Stille film

Een stille film is een film zonder opgenomen geluid en gesproken dialoog. In plaats daarvan wordt het verhaal overgebracht met gebaren, overdreven acteerstijlen en tekstkaarten, zoals te zien in het filmfragment uit de Eye Filmmuseum collectie. Het stille filmtijdperk eindigde in de late jaren 1920 met de komst van nieuwe technische systemen voor het opnemen van geluid.

Stop - motion

Stop-motion is een animatietechniek waarbij een object lijkt te bewegen. Het object wordt gefotografeerd, tussen elke foto wordt het object in kleine stappen verplaatst of aangepast. Wanneer de reeks fotos wordt afgespeeld, ontstaat de illusie van beweging of verandering.

Storyboard

Een storyboard is een serie van afbeeldingen die de volgorde van scènes en belangrijke shots schetsen. Het doel van een storyboard is het verbeelden van een film. Een storyboard helpt de regisseur, de cinematograaf en het productieteam om een visueel plan te maken van hoe de film eruit zal zien voordat de opnames beginnen, zodat ze de compositie, timing en overgangen van scènes kunnen plannen.

Strakke kadrering

Bij een strakke kadrering is er in een shot weinig ruimte rond het hoofdonderwerp. Strakke kadrering benadrukt een gebrek aan bewegingsvrijheid en kan daarom worden gebruikt om een beklemmend gevoel over te brengen. Dit is ook te zien in de film Les Fils (2002). Bekijk de eerste 20 seconden.

Studio

Een filmstudio is een omgeving die speciaal gemaakt is voor het maken van een film. Bekijk in de video een speciale onderwaterstudio.

Subjectieve cameravoering

Subjectieve cameravoering is het hanteren van de camera op een manier die de kijker betrekt bij de film. Een subjectieve camera staat in de buurt van de personages, zodat de kijker gemakkelijk de gevoelens of gemoedstoestand van de personage meekrijgt. Meestal is de camera ook veel in beweging, zodat het net lijkt alsof je er zelf als kijker bij de actie in de film betrokken bent. Een subjectieve cameravoering is te zien in de film Enter the void (2009).

Surrealisme

Een Europese filmstroming uit de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw. De films zien eruit als een droom. Het is niet logisch en er gebeuren vreemde dingen die niet in het echte leven kunnen gebeuren. Surrealistische films willen je laten voelen en nadenken, niet alleen een verhaal vertellen. Een belangrijke film die wordt geassocieerd met de surrealistische beweging is Un Chien Andalou (1929) van Luis Buñuel en Salvador Dalí.

Suspense

Suspense is spanning in een verhaal of film. Het is het gevoel dat er iets spannends gaat gebeuren, maar je weet nog niet wat. Dit maakt dat je op het puntje van je stoel zit, omdat je wilt weten hoe het afloopt. Een goed voorbeeld van een film met suspense is de film Lovefield (2008).

Swish pan

Een swish pan is een snel uitgevoerde panbeweging die het beeld doet vervagen. De swish pan begint en eindigt meestal met de camera in rust en fungeert vaak als een overgang zonder een knip. In de film Whiplash (2014) is een swish pan te zien.

T

Tegenlicht

Het tegenlicht is een onderdeel van de driepuntsbelichting. Het wordt achter het onderwerp geplaatst, tegenover de camera, maar hoog erboven, zodat het licht niet direct in de camera schijnt. De belangrijkste functie is om het onderwerp te scheiden van de achtergrond door de randen ervan te benadrukken. Dit is te zien in het fragment uit de film Some like it hot (1959).

Telelens

Een telelens is een lens op de camera waardoor onderwerpen dichterbij de camera lijken. Met andere woorden: verre objecten voor de camera worden vergroot. Meer weten over lenzen? Bekijk de video van Studiobinder.

Tilting

Tilting is een verticale beweging van de camera. Functies van tilt-shots zijn: Het introduceren van een locatie, Het oproepen van spanning door een onderwerp van de voeten tot het hoofd te laten zien, of het verbergen van wat er gebeurt door omhoog te kantelen naar de lucht. Een voorbeeld van een tilt-shot is te zien in de film Little Miss Sunshine (2006).

Time-lapse

Time-lapse is een filmtechniek waarbij frames veel langzamer worden opgenomen dan de normale snelheid, zodat er actie kan plaatsvinden tussen de afzonderlijke frames. Wanneer de bewerkte film later op normale snelheid wordt afgespeeld, lijken gebeurtenissen en acties veel sneller plaats te vinden. In de film requiem for a dream (2000) wordt gebruik gemaakt van een time-lapse.

Tinting

Tinting is het toevoegen van kleur aan een zwart-witfilm. In het tijdperk van de zwart-wit film werd de film vaak getint om de sfeer te bepalen. Scènes die overdag waren gefilmd, kregen een blauwe tint, zodat het nacht leek. Rode tinten werden gebruikt voor scènes van woede, geweld, hitte of passie. Groen getinte scènes waren over het algemeen mysterieuze of maritieme scènes. De film uit de Eye Filmmuseum collectie is een voorbeeld van tinting in film.

Tracking shot

Een tracking shot is een shot waarbij de camera filmt terwijl deze soepel wordt bewogen. In de meeste gevallen is de camera gemonteerd op een dolly die over rails rijdt. Tracking shots kunnen ook gemaakt worden met een kraan, steadicam of een handheld camera. Het fragment uit de film Hanna (2011) is een voorbeeld van een tracking shot.

Trailer

Een trailer is een kort filmpje van hoogtepunten uit een film, gemaakt voor reclamedoeleinden. Trailers proberen het verhaal van een speelfilm op een verkorte en aantrekkelijke manier te vertellen.

U

Uitvoerend producent

Een uitvoerend producent helpt met het regelen van het geld voor een filmproductie en houdt toezicht op het hele filmproject. Hij of zij werkt samen met de producent om te zorgen dat de gehele filmproductie goed verloopt.

V

Verhaaltijd

Verhaaltijd is de hoeveelheid tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Verhaaltijd is meestal langer dan de werkelijke looptijd van de film. Bijvoorbeeld, als een film begint met een scène die plaatsvindt op maandag en de laatste scène op zondag, dan is de verhaaltijd ongeveer een week, terwijl de looptijd van de film doorgaans tussen de één en drie uur ligt.

Verlichting

Verlichting is het gebruiken van licht. Er zijn twee soorten licht: licht van een lichtbron dat je in de scène ziet, zoals een straatlantaarn, en licht van een lichtbron dat je niet ziet omdat het buiten beeld is. Licht is belangrijk om een bepaalde sfeer te maken. Het gebruik van licht en schaduw zorgt voor mooie beelden, laat beweging zien en helpt om de aandacht van het publiek naar een bepaald punt te trekken. Meer weten over verlichting in film? Bekijk de video van studiobinder.

Verteller

De verteller is degene die het verhaal vertelt of de informatie aan het publiek geeft. Dit kan bijvoorbeeld met een voice-over, zoals in de film the Shawshank redemption (1994).

Vertelling

De vertelling is het verhaal dat wordt verteld door de verteller(s). Dit kan diegetisch zijn wanneer het lijkt te komen uit de wereld van de film of niet-diegetisch. Vertelling kan door de hele film heen worden gebruikt of slechts af en toe. In de film Amélie (2001) worden karakters aan de hand van een vertelling geintroduceerd.

Verhaal

Het verhaal is de reeks van gebeurtenissen die plaatsvinden. Het omvat alles wat er in de film gebeurt, van het begin tot het einde. Meer te weten komen over verhaalopbouw in film? Bekijk de video van Studiobinder.

VFX producer

Een VFX producer is verantwoordelijk voor het plannen en organiseren van de visuele effecten in de post-productie van film. Dit betekent dat hij zorgt dat de computer geanimeerde beelden en effecten op tijd en binnen het budget klaar zijn. Meer weten over VFX, CGI en Special effects. Bekijk de video van Studiobinder.

Vogelstandpunt

Bij vogelstandpunt filmt de camera van boven naar beneden, zoals het perspectief van een vogel. Dit zorgt dat de kijker overzicht heeft over de situatie en snapt op welke locatie de scene zich afspeelt. Bekijk het vogelstandpunt in het fragment uit de film Zodiac (2007).

Voice-over

Wanneer we de stem van een persoon horen, terwijl we in beeld die persoon niet zien, wordt dit een voice-over genoemd. De voice-over wordt vaak gebruikt om inzicht te geven in de gedachten en meningen van een personage. Voice-overs kunnen diegetisch of niet-diegetisch zijn. In het laatste geval behoort de voice-over toe aan een verteller, zoals in de film the shawshank redemption (1994).

W

Wipe

Wipe is een overgang tussen twee shots waarbij het eerste shot lijkt te worden weggeveegd door het tweede shot. Tijdens dit proces overlapt het nieuwe shot geleidelijk het eerste shot. Dit is te zien in het fragment uit de film Star Wars: Episode IV: a new hope (1977).

Z

Zoom

Een zoom is het aanpassen van de lens tijdens het filmen, waardoor de afstand tot een onderwerp verandert. Een zoom heeft twee mogelijke richtingen: zoom in en zoom uit. Er wordt veel gebruik gemaakt van zoom in de film Kill Bill. Vol. 2 (2004).

Zacht licht

Zacht licht is een term die beschrijft hoe het licht eruitziet. Het licht is verspreid over een groot gebied en zorgt voor een zachte overgang van schaduw naar licht. Zacht licht maakt oppervlakken gladder en verzacht scherpe randen. Dit betekent dat rimpels minder zichtbaar zijn en mensen er vaak aantrekkelijker uitzien. Zacht licht is gebruikt in de film Blue is the warmer color (2013).

Zoom in

Een zoom in is een opname waarin een onderwerp, scène of actie dichterbij wordt gebracht. Dit is te zien in het fragment uit de film Never look away (2018).

Zoom uit

Een zoom uit is een opname waarin een onderwerp, scène of actie naar de achtergrond wordt gebracht. Dit is the zien in het fragment uit de film the terminal (2004).

Volg ons op
s