"Film is voor mij van grote betekenis geweest. Op school was het een redmiddel om te overleven. Ik droeg kleren van de Wibra en een bril met plakband omdat we thuis geen geld hadden. En mijn benen stonden in een X. Om mezelf staande te houden en niet de pispaal te worden op school, moest ik skills ontwikkelen.
In de films van Eddie Murphy en Charlie Chaplin zag ik hoe je met een lach mensen voor je wint. Typisch een Chaplin-ding: struikelend binnenkomen. Wat een klungel, denken mensen. Maar vergis je niet. Want je vindt Chaplin aandoenlijk, moet om hem lachen en met die ene beweging wordt hij eigenlijk degene die in control is.
Als mensen je sympathiek vinden, heb je meer te zeggen. En het gaat niet om wat je zegt, maar om hoe je het doet. Met dat inzicht heb ik me ontwikkeld. Daardoor heb ik het overleefd op school en later kon ik er mijn werk van maken.”
Drie favoriete films van Jandino
1) The Nutty Professor (Tom Shadyac, 1994)
“Fascinerend vond ik deze film als kind omdat Eddie Murphy niet alleen professor Sherman speelt, maar ook zijn alter-ego Buddy Love en de familie van de professor met zijn vader, moeder en oma. Knap hoe hij een hele familie heeft neergezet door al die rollen op zich te nemen. In de Bon Bini-films speel ik behalve mijn alter-ego Judeska nog vier typetjes. Dat idee komt van The Nutty Professor."
The Nutty Professor is nu te zien via Netflix.
2) City Lights (Charlie Chaplin, 1931)
“De film van de legendarische boksscène. Het is een dans en gewoon een waanzinnige choreografie. Zo knap in elkaar gezet! Het gevecht gaat niet in een keer los, maar wordt opgebouwd. Chaplin vertelt met zijn lichaam: ik kan het niet en ik ben bang. Maar dan geeft hij weer een rake klap. Superfunny en ook superslim hoe hij zijn tegenstander uitschakelt. En ook nog eens in één shot gedaan. Echt geweldig.
Jackie Chan, van de komische kongfu-films, heeft dit van Charlie Chaplin geleerd. Kiik maar eens naar Chan’s vechtscènes.”
3) The Color Purple (Steven Spielberg, 1985)
“Je ademt mee met elke ademhaling. Elke zweetdruppel voel je op je eigen huid. Dit is de film die me het meest heeft geraakt toen ik jong was. Wacht, dacht ik, dít is het! Je moet voor jezelf opkomen. Opstaan. Uit deze film met Oprah Winfrey en Whoopi Goldberg heb ik kracht gehaald. Een tijdlang kon ik deze film niet meer zien vanwege de intensiteit. Toen ik de film later toch opnieuw bekeek, waardeerde ik het niet alleen om het verhaal maar ook om het camerawerk en andere aspecten die het kijken tot een confronterende ervaring maken. Dat vind ik er goed aan.”
4) Bon Bini: Judeska in da House (Jonathan Herman, 2020)
“Judeska in da House is in de periode met de lockdowns en de discussie rondom identiteit en racisme gemaakt. Ik heb dat in de film gebracht. Een jongen stuurde me een bericht dat hij het echt heel moeilijk vond om deze film te zien, hij zei: ik ben van jou gewend dat je films maakt waar we om moeten lachen. Er ontstond een gesprek tussen ons over waarom de film hem een vervelend gevoel gaf.
Hij vertelde dat hij half Nederlands- half Surinaams is en nooit te maken heeft gehad met racisme. Zijn vader zei ook altijd: gewoon niet op letten, niet mee bezighouden. Maar deze jongen herkende in die film bepaalde situaties die er toch op wezen. Dus hij had met discriminatie te maken gehad, maar hij wilde het niet weten.
Door de film is hij daarmee gaan dealen. Voor hem was het een eye-opener: hij onderdrukte zijn gevoel en hij weet nu waar het vandaan komt. Film, een komedie, kan de confrontatie met jezelf openen en ik denk dat je na het kijken van Judeska in da House een verbindend gesprek met leerlingen kunt hebben.”
Tip
5) Bon Bini Holland 2 (Jon Karthaus, 2018)
"De Bon Bini-films worden op verschillende manieren educatief ingezet. Op hospitality-opleidingen gaat het om het bespreken van omgangsmanieren, dus hoe behandel je een klant? De films worden ook getoond aan nieuwkomers om de Nederlandse taal te leren.
Bij het vak maatschappijleer kijken leerlingen de films om het te hebben over taboes rondom etniciteit en sociale klasse. Ik kan me voorstellen dat komedie helpt om deze onderwerpen bespreekbaar te maken. Ook bij mijn theatershows zag ik hoe humor een sfeer creëert waarin iedereen zich veilig genoeg voelt om te laten weten wie ze zijn.
Aan het einde van de shows vroeg ik aan het publiek waar ze op stemmen. De mensen durfden gewoon te zeggen: dit zijn mijn angsten en daarom stem ik PVV. Mensen zagen van elkaar dat niet elke PVV-stemmer een racist is en niet elke PvdA-stemmer is een weldoener. Er ontstonden openhartige en leuke gesprekken. Humor geeft ruimte. Je mag laten zien wie je bent en we kunnen lachen om wie we zijn.”
Bij deze film staat een gratis les in LessonUp klaar geschikt voor vo/mbo 1-6, met fragmenten om direct te kijken. Leerlingen leren wat een komedie is, wat het verschil is tussen de hoofdpersoon en een typetje. Maar ook: hoe wordt een karakter met grime en kostuum overgebracht? Er zijn ook vragen bij het thema 'grenzen van humor', want mag je onder het mom van een grapje alles zeggen?
Over Jandino
Jandino Asporaat (40) is acteur, stand-upcomedian, televisiepresentator, stemacteur en producent. Bij een groot publiek is hij bekend van zijn alter-ego Judeska. Een sketch met Judeska en het fastfoodrestaurant FC Kip was van 2011 tot 2014 een vast onderdeel van De Dino Show, een wekelijks humoristisch praatprogramma van de NTR. In Bon Bini Holland (2015) en Bon Bini Holland 2 (2018) speelt Jandino vijf rollen, waaronder die van Judeska. In Bon Bini: Judeska in da House (2020) staat Judeska centraal.
Gratis les bij Bon Bini Holland 2 bekijken?
Ga naar LessonUp
