Scherpstelling

Waar leg je de focus op? Met de scherpstelling wordt bepaald waar jij als kijker op let. Ontdek hier alles over scherpstelling

In het kort

Bij het scherpstellen kijk je naar de scherpte en helderheid in het beeld. Als iets scherp is, ziet het er scherp en duidelijk uit. Als een iets onscherp is, lijkt het wazig en onduidelijk. Er zijn 5 manieren van scherpstellen: deep focus, shallow focus, soft focus, rack focus en out of focus. Met scherpstelling kan de blik van de kijker worden gestuurd of een sfeer worden gecreëerd.

Bij het scherpstellen kijk je naar de scherpte en helderheid in het beeld. Als iets scherp is, ziet het er scherp en duidelijk uit. Als een iets onscherp is, lijkt het wazig en onduidelijk. Door de lens van de camera aan te passen kan je op verschillende manieren scherpstellen. Er zijn 5 verschillende scherpstellingen: deep focus, shallow focus, soft focus, rack focus en out of focus. Met scherpstelling kan de blik van de kijker worden gestuurd of een sfeer worden gecreëerd.

De 5 manieren van scherpstellen:

  1. Deep focus: verschillende elementen staan dichtbij en ver weg, toch zijn alle elementen tegelijkertijd scherp. Hierdoor kan de kijker zelf kiezen waar die naar willen kijken, in plaats van dat de aandacht naar één scherp punt wordt geleid. Zie voorbeeld

  2. Shallow focus: Een deel van het beeld is onscherp, bv. objecten op de achtergrond of juist dichtbij de camera. Deze techniek wordt meestal gebruikt om de aandacht van de kijker te richten op de objecten die scherp in beeld zijn. Deze scherpstelling wordt vaak gebruikt bij close-ups. Het legt de nadruk op de emotionele status van het personage, omdat hij zich niet bewust is van de wereld om hem heen. Zie voorbeeld

  3. Soft focus: Een effect gemaakt een speciale lens, die ervoor zorgt dat beelden onscherp worden, terwijl de randen of een gekozen object scherp blijven. Soft focus voegt een vleugje zachtheid toe aan het beeld, wat meestal wordt geassocieerd met romantische sferen. Zie voorbeeld

  4. Rack focus: Tijdens de opname wordt de scherpstelling veranderd, waardoor eerst een element onscherp is en vervolgens scherp in beeld komt. Rack focus stuurt de aandacht van de kijker. Zie voorbeeld

  5. Out of focus: het gehele beeld is onscherp. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt om de ervaring van het personage bij bewustzijnsverlies of bij gebruik van medicijnen/drugs te laten zijn. Zie voorbeeld

Bekijk hier de scherpstellingen

1. Deep focus
2. Shallow Focus
3. Soft focus
4. Rack shot
Out of focus

Voor de leerling

Bekijk de onderstaande filmvoorbeelden en maak de vragen:

  1. Welke scherpstellingen vallen je op? Schrijf per filmvoorbeeld 2 scherpstellingen op.

  2. Wat was het effect van de scherpstelling op jou als kijker? Schrijf achter elke scherpstelling uit vraag 1 op wat het met jou deed.

    Kies uit de volgende opties:
    Je ervaarde de emoties van de personages
    Je voelde de sfeer beter
    Je begreep het verhaal, de locatie of de personages beter, omdat je informatie kreeg.
    Anders, namelijk..

  3. Vergelijk tot slot de filmvoorbeelden met elkaar: zijn de scherpstellingen hetzelfde? Was het effect op jou hetzelfde?

Filmfragment 1: Moonlight

In de film zie je drie fases uit het leven van Chiron, een homoseksuele zwarte jongen die opgroeit in een van de ruigste buurten van Miami. We zien hem als kind, tiener en volwassene worstelen met zijn geaardheid, zijn mannelijkheid en de drugsverslaving van zijn moeder. Enig rolmodel in zijn jonge leven is de man die zich uiteindelijk over hem ontfermt: drugsdealer Juan.

Bekijk een scene uit de film

Filmfragment 2: The grand budapest hotel

Monsieur Gustave, de flamboyante conciërge van vijfsterrenhotel Grand Budapest, probeert in 1932 samen met piccolo Zero uit handen van de fascisten te blijven. Dit is een typische Wes Anderson film met malle personages, bonte kleuren en hyperrealistische omgeving.

Bekijk de scene uit de film

Lesidee

Film zonder geluid en gebruik 2 personen of objecten. Kun je een kort verhaal maken door de focus te verleggen tussen de personen of objecten?

Volg ons op