In het kort
Continuïteitsmontage is een wijze van monteren die erop gericht is om tijd, plaats en handeling in vloeiende samenhang te laten zien. Het knippen en plakken van shots in de montage valt minder op: de montage wordt als het ware 'onzichtbaar'. Zo kan de kijker zich volledig richten op het verloop van het verhaal, zonder dat de aandacht gevestigd wordt op de montage zelf. Met technieken als de 180 graden-regel, shot-reverse-shots, cutting-on-action en eyeline matches zorgt continuïteitsmontage voor de illusie van een naadloze, doorlopende werkelijkheid in film.
7 continuïteitstechnieken:
180 graden-regel: bij de 180 graden-regel wordt er een denkbeeldige lijn (of 'as') getrokken in de scène die gefilmd wordt. Zolang de camera maar aan dezelfde kant van de as blijft staan houdt de kijker overzicht over waar bijvoorbeeld personages zich ten opzichte van elkaar in de ruimte bevinden en wordt de samenhangende continuïteit tussen shots versterkt. Dit zie je bijvoorbeeld in dit fragment uit de film Lady Bird (2017). Ook al is er hier sprake van verschillende camerastandpunten, toch staat in ieder shot de camera aan dezelfde kant van de 180 graden-as: de jongen links, het meisje rechts in beeld.
30 graden-regel: tussen opeenvolgende shots waarin bijvoorbeeld personages of handelingen telkens op min of meer dezelfde manier gekadreerd zijn, moét de camera telkens 30 graden van positie wisselen om een vloeiende overgang tussen de shots te laten zien. Als de kaders en de positie van de camera in ieder shot hetzelfde zouden zijn, ontstaan er 'jump cuts': de shots lijken dan telkens te verspringen of te 'botsen'. De 30 graden regel is in deze fragmenten toegepast. Zie je steeds de wisselende positie van de camera?
Shot-reverse-shot: bij een shot-reverse-shot worden personages in afwisselende shots in beeld gebracht. Het tweede shot wordt vanuit de tegenovergestelde hoek van het eerste shot genomen, op zo’n manier dat er een logisch geheel van tijd en ruimte ontstaat. Een voorbeeld van een shot-reverse-shot is dit shot in de film La La Land (2016).
Over-the-shoulder-shot: een over-the-shoulder-shot is een shot waarbij wordt gefilmd vanuit de positie 'over de schouder' van een personage, waardoor je dus een gedeelte van de schouder/rug in beeld ziet. Bij over-the-shoulder shots wordt de kijker als het ware in de positie geplaatst van de persoon wiens rug zichtbaar is. Over-the-shoulder shots worden veel gebruikt om een gesprek te laten zien. Dit zie je ook in het shot uit de film Silver Linings Playbook (2012).
Cutting-on-action: cutting-on-action is een montagetechniek waarbij de handeling van het ene naar het andere shot logisch doorloopt, zonder dat het de kijker opvalt dat er is gemonteerd. Bekijk deze scène uit The Matrix (1999) voor een voorbeeld van cutting-on-action.
Eyeline match: de eyeline match is een manier van monteren waarbij je als kijker te zien krijgt waar een personage naar kijkt. Eyeline matches zorgen er zo voor dat er een logisch geheel van tijd en ruimte voor de kijker ontstaat. Dit zie je ook in de scene uit de film Back to the future (1985).
Establishing shot: een establishing shot is het eerste shot van een scène. Een establishing shot is vaak een totaalshot en geeft een soort overzicht van de tijd en plaats waar een scène zich afspeelt. Bijvoorbeeld in dit establishing shot uit de film The Shawshank Redemption (1994).

Filmvoorbeeld: Pride and prejudice (2005)
De film is gebaseerd op het boek van Jane Austen en gaat over de vijf zussen, Jane, Elizabeth, Mary, Kitty en Lydia. Hun levens veranderen totaal wanneer mr. Bingley en zijn vriend mr. Darcy arriveren. In deze scene zie je een gesprek tussen Elizabeth en mr. Darcy. Welke continuïteitstechnieken zijn hier toegepast? En wat is het effect hiervan op jouw beleving?
Bekijk hier een scene uit de filmLesidee
F*ck de regels, ga voor discontinuïteit!
Film een gesprek waarin je alle regels van de continuïteit zoals ze hier boven beschreven staan, overboord gooit. Pas jump cuts toe, ga over de as, voeg een onlogische insert toe van iets dat totaal niks te maken heeft met tijd, plaats en handeling van het gesprek. Maak je een fout of doe je juist een filmische ontdekking?