De Regenboog, Goirle: Primair Onderwijs

Basisschool de Regenboog in Goirle is een kleine school met zo’n 200 leerlingen. Pieter Mandemakers is als ICC-er verantwoordelijk voor het cultuurprogramma van de hele school. Cultuureducatie is er om jezelf en de wereld te ontdekken en op de Regenboog wordt er in afgebakende periodes steeds gewerkt aan één discipline.

Naast een aantal bekende disciplines waar de school al langer ervaring mee heeft, wilde Pieter filmeducatie ook een kans geven. Daarom is hij samen met Filmhub Zuid en de lokale intermediair een pilotjaar gestart waarin film voor alle klassen een eigen leerlijntje krijgt.

Lesprogramma

Film krijgt voor iedere klas 6 momenten van ongeveer een uur, verspreid over 6 à 7 weken. Om de leerlingen volledig onder te dompelen in de wereld van film, starten ze hun leerlijn met een filmvertoning in het lokale cultureel centrum, het Jan van Besouw. Daarna gaan ze zelf aan de slag.

De basis voor iedere klas is hetzelfde:

1. Ze starten met een filmbeleving op het grote doek, waar ze de film nabespreken met een moderator. Ieder combinatieleerjaar krijgt een anders soort film te zien: een animatie, sprookje, documentaire of speelfilm.

2. Vervolgens gaan de leerkrachten in een aantal zelfstandige lessen verdiepen in het type film dat ze hebben gezien. In de lessen leren ze door onderzoekende- en maakopdrachten meer over de kenmerken en algemene filmaspecten.

3. Vervolgens werken ze toe naar het creëren van film – en sluiten ze de leerlijn af met een workshop van een filmdocent.

Iedere klas doorloopt zo hun eigen mini leerlijn rondom een filmgenre - met aandacht voor beleven, verwoorden, onderzoeken, reflecteren en creëren. Tegelijkertijd doorloopt de hele school van groep 1 t/m 8 ook een grotere leerlijn, waarbij ze kennis maken met verschillende filmgenres en filmtechnieken.

Deskundigheid

De combinatie van zelfstandige lessen voor de leerkrachten en gastlessen door een filmdocent is een weloverwogen keuze. De Regenboog werkt doorgaans met kunstvakdocenten, maar in deze leerlijn gingen we samen op zoek naar een balans. De leraren geven aan de hand van kant-en-klaar lesmateriaal de voorbereidende lessen, zoals het bedenken van een verhaal, het storyboard tekenen en de rolverdeling maken. Zo wordt er onder andere gebruik gemaakt van de ‘Wat kijk je nou’-serie van Schooltv en van LessonUp lessen van Netwerk Filmeducatie. Samen met de gastdocent wordt het filmplan in uitvoering gebracht. Die stuurt de filmgroepen aan en geeft belangrijke tips in het film- en monteerproces. Bij groepen 1 t/m 4 ligt de focus meer op ontdekking en experimentatie, daarom wordt daar in de leerlijn niet per se toegewerkt naar één eindproduct en zijn de workshops er om de magie van film te ervaren.

Uitvoering

Pieter Mandemakers, ICC-er en leerkracht van groep 7; “Ik kijk met veel plezier en voldoening terug op ons eerste pilotjaar. Het mooie aan ons project rondom boekverfilming in groep 7 en 8 is dat we stap voor stap naar een eindproduct hebben toegewerkt, echt korte film maken. En dat cultuurdomein film allerlei verbindingen legt met andere belangrijke vakgebieden en/of doelen. Zoals lezen, taal, schrijven, samenwerken, plannen, organiseren, etc, etc. Omdat het de eerste keer was voor ons was zag je bij leerlingen en collega’s in het begin een wat afwachtende houding. De opdrachten en fijne voorbeelden vanuit de kant-en-klare lessen zorgden ervoor dat leerlingen enthousiast en betrokken raken. Het is een mooie mix van kijken, beleven en maken. Precies wat we met ons cultuuronderwijs willen bereiken. Het hoogtepunt vond ik de draaimiddag in het cultureel centrum Jan van Besouw. We hadden de groep verdeeld over 5 kleine filmgroepjes. Door de goede voorbereiding wisten de kinderen wat ze moesten doen. Een middagje Hollywood in Goirle. Ik zag die middag leerlingen als acteurs, regisseurs, cameramensen, mensen van het licht en geluid. Echt heel tof! Na deze draaimiddag mochten de leerlingen de beelden die ze gedraaid hadden omzetten in een korte film. Niet gemakkelijk, best wel technisch, maar uiteindelijk een mooie afsluiting van dit project. Ik ben blij dat we hebben besloten dit project een passend vervolg te geven, zodat we aan de slag kunnen met de verbeterpunten!”

Voorbeeld voor de omgeving

Het eerste pilotjaar was goed bevallen. Uit de samenwerkingen met de externe partijen is veel te halen, zo werd er tijdens het filmproces bijvoorbeeld gefilmd bij het Jan van Besouw. Dit soort laagdrempelige samenwerkingen tussen scholen en het cultureel centrum is wat de intermediair ook graag ziet. De pilot is daarom gedeeld met de andere ICC-ers in Goirle, zodat ze gebruik kunnen maken van de blauwdruk die er nu ligt. Bijkomend voordeel is dat meerdere scholen gebruik kunnen maken van een vertoningsmoment uit de leerlijn. Op deze manier kan er als netwerk van scholen, intermediair en cultureel centrum samengewerkt worden om filmeducatie laagdrempelig en instapklaar aan te bieden.

Het komende schooljaar gaat de Regenboog een Proeftuin Filmeducatie in om samen met de externe partners, de intermediair en de Filmhub de leerlijn door te ontwikkelen zodat deze structureel inzetbaar is en waarbij duidelijke afspraken zijn. Op deze manier werken we aan een doorlopende leerlijn die als pakket naar andere scholen gebracht kan worden, die gekenmerkt wordt door een balans tussen externe deskundigheid en betaalbaarheid.